1-mаvzu: xulq-аtvоr iqtisоdiyoti nаzаriyasining shаkllаnishi

Individ erkin agent sifatida. Yangi iqtisodiyotning muhim xususiyati bu ham ish 
beruvchi, ham ishchi bo'lgan erkin agentlardir. Bu AQShdagi eng yirik bandlik 
sektoridir. D. Pink o'z-o'zini ish bilan band qilgan aholining uchta asosiy toifasini ajratib 
ko'rsatadi - "solistlar", yoki frilanserlar, vaqtinchalik ishchilar va mikro tadbirkorlar. 
Frilanserlar bir loyihadan ikkinchisiga o'tib, yolg'iz ishlaydilar. Vaqtinchalik ishchilar - 
bu o'z xohishiga qarshi erkin agentga aylanadigan odamlar. Erkin agentlarga ketish 
sabablaridan biri korporativ muhitdagi mavqening ishonchsizligi va beqarorligidir. 
Individ enejer sifatida. Shaxsiy martaba qurish, shaxsiy vaqtni boshqarish, 
hayotiy jarayonlarni rejalashtirishda tashkilotni boshqarish tamoyillaridan foydalanish 
tadqiqotning yangi yo'nalishi - nanomenejmentni tashkil qiladi. T.Lyubimovaning 

---

fikricha, shaxs va martabani boshqarish mutlaqo qarama-qarshi voqeliklarga 
asoslanadi: 1) ko‘pchilik odamlar o‘zlari ishlayotgan tashkilotlardan uzoq umr 
ko‘rishadi; 2) aqliy mehnat qiluvchi mobil hodimlar ish joylarini osongina 
o'zgartiradilar. Bunday yondashuv shaxsning hayot sifatining yuqori standartlariga 
intilishi, ularning o'zini o'zi anglashi, sog'lig'i, farovonligi va o'z shaxsiyatini 
rivojlantirishga g'amxo'rlik qilishi bilan bog'liq. Bunga zamonaviy texnologiyalar va 
axborot iqtisodiyoti sharoitlari yordam bermoqda. Har bir shaxsning imkoniyatlarining 
evolyutsiyasi va ehtiyojlarni qondirish imkoniyatlarining evolyutsiyasi mavjud. 
Individ g'oyalar va innovatsiyalarning yaratuvchisi va tarqatuvchisi sifatida. 
Innovatsion xatti-harakatlarning nanoiqtisodiy tahlili sub’yektning individual 
tajribasiga va har bir shaxsning yangi g'oyalar yaratuvchisi sifatidagi o'ziga xosligiga 
qaratilgan. Innovatsion jarayonning asosiy momenti insonning oqilona fikrlash 
chegarasidan tashqariga chiqishi, ma'lumotlarni qayta ishlashning an'anaviy sxemalari 
va usullaridan voz kechishidir. Yangi g'oyalar va innovatsiyalarni yaratish insondagi 
irratsional, intuitiv va ijodiy impulslarga asoslanadi. M.Vest innovator deganda ham 
ijodkorlik, ham yangilik qobiliyati yetarli darajada yuqori bo‘lgan, nafaqat yangi 
original g‘oyalarni ishlab chiqarishga, balki ularni hayotga tatbiq etishga ham qodir 
shaxs deb hisoblaydi. 
Innovatsiyalarning taqsimlanishi yoki tarqalishi, E.Rodjersning fikricha, 
texnologiyaning yangi g‘oyalari va takliflarining ma’lum vaqt oralig‘ida aloqa kanallari 
orqali ijtimoiy tizim (tarmoq) a’zolari o‘rtasida taqsimlanishi jarayonidir. Ijtimoiy 
aloqalar inson hayotida asosiy rol o'ynaydigan boshqa sub’yektlar va institutlarga 
bo'lgan ishonch darajasi bilan belgilanadi. Tarmoqdagi odamlarning hamkorligi xalqaro 
bilim depozitariysining bir qismiga aylanadi.