1-mаvzu: xulq-аtvоr iqtisоdiyoti nаzаriyasining shаkllаnishi

4.5. Avlodlar nazariyasi. Iqtisodiy xulq-atvorni o'rganish uchun 1991 yilda 
amerikalik olimlar iqtisodchi N. Xou va tarixchi V. Shtraus tomonidan ishlab chiqilgan 
avlodlar nazariyasi katta ahamiyatga ega. Bu nazariya ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy-
tarixiy sharoitlar ta’sirida shakllangan qiymat kategoriyasiga asoslanadi. Qadriyatlar 
tizimi taxminan 12-14 yoshgacha bo'lgan odamda shakllanadi va unga butun umri 
davomida hamroh bo'lib, uning iste'molchi afzalliklarida iz qoldiradi, deb hisoblanadi. 
Bolalikdagi hayot sharoitlariga qarab, insonning baxt haqidagi g'oyasi shakllanadi, bu 
iste'molchining xohish-istaklarida amalga oshiriladi. Aynan baxtga bo'lgan munosabat 
turli avlod odamlari bir-biridan qanday farq qilishini tushunish imkonini beradi. 
Mualliflar oltita asosiy avlodni aniqlaydilar. 
N.Xou va V.Strauslarning moslashtirilgan avlodlar nazariyasi 
Ism, nom 
Avlodlar tug'ilish davri 
Qadriyatlarni shakllantirgan voqealar 
Ruslarning qadriyatlar tizimi 
GI avlodi - "G'oliblar avlodi" 1900–1923 yillar. 1905 va 1917 yillardagi 
inqilobiy voqealar, kollektivlashtirish, sanoatlashtirish, elektrlashtirish, mehnatsevarlik, 
mas'uliyat, diniy e'tiqod, mafkura, oilaviy an'analarga sodiqlik, hukmronlik va qat'iy 
hukmlar. 
BB avlod - "baby boomers", 1943-1963 yillar 
Sovet "erishi", kosmik fath, SSSR super davlat sifatida, birinchi plastik 
operatsiyalar va kontratseptiv tabletkalarni yaratish, yagona ta'lim standartlari, 
kafolatlangan tibbiy yordam optimizm, shaxsiy o'sish va mukofotga qiziqish, 
kollektivizm va jamoaviy ruh. 
X avlod - "Noma'lum avlod", 1963-1983 yillar 
Sovuq urush, qayta qurish, OITS, giyohvand moddalar, Afg'onistondagi urush, 
tovarlarning umumiy taqchilligi, navbatlar, ommaviy televidenie, videoregistratorlar. 
O'zgarishga tayyorlik, tanlash imkoniyati, global xabardorlik, texnik savodxonlik, 
o'rganish istagi, qarashlarning norasmiyligi, pragmatizm, o'ziga ishonish, gender 
tengligi. 

---