Determenizm principi balalardɪń psixikalɪq funkciyalarɪnɪń hám ózgeshelikleriniń qáliplesiwinde olarģa ishki hám sɪrtqɪ ortalɪqtɪń tásir etiw sebeplerin úyrenedi. Bul sebepler balanɪń jasaw sharayatɪ, alģan tálim hám tárbiyasɪ, onɪ qorshap turģan sociyallɪq ortalɪq, qatarlarɪ hám úlkenler menen bolģan qarɪm-qatnasɪndaģɪ ózgeshelikler, onɪń aktivligi hám iskerligine baylanɪslɪ boladɪ. Bala birden “jaman” yamasa “jaqsɪ” bolɪp qalmaydɪ, onɪń bunday ózgeriwine onɪń jasap atɪrģan ortalɪģɪ sebepshi boladɪ. Sebebi endi qáliplesip, rawajlanɪp kiyatɪrģan bala dógerek-átiraptaģɪ hádiyselerdi, úlkenlerdiń bergen tálim hám tárbiyasɪn ózine qabɪllap aladɪ hám sol túsinik penen rawajlana baslaydɪ. Jaqsɪ túsinikke iye bolmaģan bala óz háreketlerinde qate-kemshiliklerge jol qoyadɪ. Sonɪń ushɪn da determenizm principi balanɪń ishki psixologiyalɪq ózgesheliklerin, sol ózgesheliklerdiń payda bolɪw sebeplerin úyreniw bolɪp tabɪladɪ.
Sana hám xɪzmettiń birligi principi (S.L. Rubinsheyn tárepinen islep shɪģɪlģan) sana hám xɪzmettiń ózara tásirin ańlatadɪ. Bir tárepten sana iskerlik arqalɪ qáliplesse, ekinshi tárepten iskerlikti basqaradɪ. Jáne bir tárepten xɪzmettiń jańa túrleri, yaģnɪy tárjiybe arttɪrɪw arqalɪ sana rawajlana baslaydɪ. Sonlɪqtan da balanɪń xɪzmetin úyreniw arqalɪ onɪń sanasɪn, yaģnɪy psixologiyalɪq ózgesheligin úyreniwge boladɪ. Demek, balanɪń xɪzmetiniń motivleri onɪń hárekerlerin analiz qɪlɪw arqalɪ úyreniledi.
Jas ózgesheligi hám jeke jantasɪw principi psixologiyalɪq rawajlanɪw nɪzamlɪqlarɪ hár bir balada jeke hám ayrɪqsha ózgeshelikler menen rawajlanadɪ. Balalardɪn jas dáwirlerine qaray sóylew tili rawajlana baslaydɪ, júre baslaydɪ, predmetler menen háreketlene baslaydɪ, biraq bul ózgerisler balalarda birdey dárejede bolmaydɪ. Bul óz gezeginde balalardɪń psixologiyalɪq jeke rawajlanɪw ózgesheligine baylanɪslɪ boladɪ.
Kompleksli izbe-izlik principi arqalɪ balaģa bir márte ótkerilgen tájriybe balanɪń psixikalɪq rawajlanɪwɪ haqɪnda tolɪq maģlɪwmat bermeydi. Sebebi balanɪ hár tárepleme úyrenip, alɪnģan nátiyjelerdi analizlep, salɪstɪrɪw hám anɪqlastɪrɪw arqalɪ ulɪwma juwmaq shɪģarɪwģa boladɪ.
Do'stlaringiz bilan baham: |