1-modul. Menejment tarixi fanining ilk ildizlari mavzu-1

Ilmiy  tajriba  o'tkazish.  Muammolarni  hal  etish  alternativ  variantlarni  sinab 

ko'rish va tajribada tekshirish ma’qul bo'lgan menejment vaziyatlari ko‘p uchraydi. 

Albatta, rahbarlarning yangi mahsulotga, avvaldan uning ko‘zlaganday ishlashi va 

iste’molchilar tomonidan qabul qilinishini  tajribada aniqlamasdan,  millionlab dol- 

larlarni tikishi noto‘g‘ri bo'ladi. Real hayotda muayyan tajribalar o'tkazish mumkin 

va shart. 

---

«Boing»  firmasi  yangi  samolyotni,  «Nissan»  yangi  avtomobilni,  «IBM»  yangi 

kompyuterni  loyihalashtirayotganda  ular  har  doim  namuna  ishlab  chiqib,  uni  real 

sharoitda tekshiradi va undan keyingina keng ko'lamli ishlab chiqarishni boshlaydi. 

Lekin, bunday ko'rinishdagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri tajriba o'tkazish qimmat bo'lib, vaqt 

talab  qiladi.  Tasavvur  qiling,  agarda  «Jeneral  Elektrik»  firmasi  fir-  ma 

muhandislari  tomonidan  faqat  potensial  takomillashtirishlar  deb  o'ylab  topgan 

mingta  qismlarni  ishlab  chiqarib,  sinab  ko‘rsa,  avto-  mobil  qanday  qiymatga  ega 

boiar  va  undagi  yangiliklar  qancha  kam  boiar  edi.  Bunday  holatda  modellar 

yordam beradi. 

Qaror  qabul  qilish  kerak  boigan,  lekin  real  hayotda  tajriba  o'gkazish  mumkin 

boimagan  behisob  tang  vaziyatlar  mavjud.  Masalan,  «Folksvagen»  firmasi 

AQShda  ishlab  chiqaruvchi  korxo-  na  qurishga  qaror  qilganda,  unga  yetarli  ish 

kuchi,  ma’qul  boiadigan  soliq  solish  shartlari,  mavjud  va  zarur  materiallarni 

olishda  va  tayyor  avtomobillarni  yuklab  jo'natishda  iqtisodiy  jihatdan  qulay  joyni 

tanlashiga  to'g'ri  keldi.  Unga  «Rebbit»  modelining  ko‘pminglab  qismlarini  yigish 

navbatini  aniqlash,  zavodning  о  ‘zi  qay  bir  qismlarni  ishlab  chiqarishi,  qay  birini 

esa sotib olishi mumkin- ligini bilib olish, har bir qismning zarur zaxira darajasini 

belgilash-  ga to ‘g ‘ri keldi. Ma’lumki,  firma bu  muammolarni tajriba sifatida  har 

bir imkoni bor joyda bir necha loyihalar bo'yicha zavod qurib hal qila olmasdi.