1-Modul. Umumiy ekologiya. 1-Mavzu: Kirish. Ekologiya fanining maqsadi va vazifalari reja

1.  Gravitatsion suvlar; 

2.  Kapillyar suvlar; 

3.  Bog’langan suvlardir. 

 

Gravitatsion  suv–tuproqning  katta  donachalari  orasidagi  bo‘shliqni  to‘ldirib 

turuvchi va tez harakat qilib, pastki  yer osti suvlargacha etuvchi suvlardir.  

 

Kapillyar 

suvlar–tuproq  donachalari 

orasidagi 

mayda 

bo‘shliqlarni 

to‘ldiruvchi va katta kapillyar kuch bilan bog’lanib turuvchi suvlardir. 

 

Bog’langan  suvlar  esa  tuproq  donachalari  ustida,  adsorbtsiya    kuchi 

yordamida  bog’lanib  turuvchi  suvlardir.  Bu  suvlardan  tez  o‘zlashtiriladigani  - 

gravitatsion  suvlardir.  Bog’langan  suvlar  qiyin  o‘zlashtiriladi,  ularni  o‘lik  zaxira 

ham deyiladi. 

 

 

Tuproq  ekologik  omili:    Yashash  joyini  tanlash  doimiylik  printsipi,  uning 

antipodi  yashash  joyining  almashtirish  printsipi,  turning  yashash  muhiti  bilan 

aloqasining  murakkabligidan  dalolat  beradi.  Turning  yashash  joyi  bilan 

---

munosabatini tushunmasdan, uning ekologiyasini va ayrim biologik xususiyatlarini 

tushunish qiyin

7

.  

  

 Edafik  omil,    grekcha  so‘z  bo‘lib,  "Edafos"  -  tuproq  omilini  bildiradi.