1-nji klas eje dünji mesele dts talaplary Düşündiriş haty


Download 19.93 Kb.
Sana30.04.2023
Hajmi19.93 Kb.
#1406398
Bog'liq
EOM maglumat


1-nji KLAS EJE DÜNJI MESELE DTS talaplary

Düşündiriş haty

Umumy orta bilimiň başlangyç synplarynda ene dilinde berlen bilimleriň mazmuny, özbek diliniň ses gurluşy we sesleri ýazmaça görnüşde beýan etmegiň usullary, sözleriň üýtgemegi we sözleriň sözlemdäki baglanyşygy barada. sözleriň morfemiýasy barada. sözleriň gurluşy we emele gelşi, sözleriň leksik-semantik topary, özbek diliniň dogry ýazuw düzgünleri we dyngy belgilerini ulanmak baradaky bilimlerden ybarat. Şeýle hem, başlangyç synplarda talyplara Ykdysady Hyzmatdaşlyk we Ösüş Guramasynyň (OECD) Halkara Talyplara Baha bermek Maksatnamasy we bilim üstünliklerine baha bermek öwredilýär.Bu ylym halkara derejesinde sowatlylygy ösdürmekde möhüm ähmiýete eýe. halkara birleşigi (IEA) tarapyndan gurnalan mekdep matematikasy we tebigy ylymlar biliminiň hiline gözegçilik (Iňlis dili - Matematika we ylym öwreniş tendensiýalary, TIMSS).

Umumy orta bilim edaralarynda ene dilini öwretmegiň esasy maksady (1-4-nji synplar) adamyň pikirini dogry we erkin gürlemek we dilden we ýazmaça beýan etmek, okamak medeniýetini ösdürmek, garaşsyz bolmak we ösmekdir döredijilikli pikirlenip bilýän, başgalaryň pikirlerine düşünip bilýän we ösen aragatnaşyk we sözleýiş medeniýeti bolan adam.

Umumy orta bilim edaralarynda ene dilini öwretmegiň esasy wezipesi: pikirlenmäge, başgalaryň pikirlerine düşünmäge we pikiriňi dilden we ýazmaça görnüşde beýan etmegi maksat edinýän söz ösüşi; okuwçylaryň grammatika (fonetika, leksikologiýa, söz gurluşy, söz emele gelişi, morfologiýa, sintaksis, ýazuw we ýazuw, dyngy belgileri, sözleýiş stilleri) bilimlerini döretmek we ösdürmek we ene diliniň giň mümkinçiliklerinden peýdalanyp pikirlerini ösdürmek. aýdyň we erkin gürlemek endiklerini ösdürmek.

Başlangyç bilimde, okuwçylaryň sowatlylygyny üpjün etmek, dilden we ýazmaça çykyşlarynda edebi sözleýiş standartlaryna eýermegi öwretmek. Bu ene diliniň okuw meýilnamasy aşakdaky bölümleri öz içine alýar:

1. Sowatlylygy öwretmek we sözlemi ösdürmek.

2. Fonetikany, grammatikany, orfografiki we gürleýşi ösdürmek.

Sowatlylyk döwri 2-nji sentýabrdan dekabr aýynyň ahyryna çenli, ýagny iki akademiki möhleti öz içine alýar. Sowatlylygy öwretmek prosesi taýýarlyk we elipbiý döwründen durýar. Taýýarlyk we elipbiý döwründe bilim sowatlylygy öwretmegiň derňew-mazmun (analitiki-sintetiki) ses usulynda amala aşyrylýar. Sowatlylygy öwretmegiň derňew-mazmun usulyna görä, tekstden sözleme, sözme-söz, söz-bogun we ses ýa-da tersine, ses> bogun> söz> söz> organiki gatnaşykda tekst seljerilýär bölekden tutuşlygyna, bölekden tutuşlygyna. Bu, okuwçylaryň aň, düşünişmek, logika we didaktiki ölçegler esasynda pikirleniş işjeňligini ösdürmäge mümkinçilik döredýär. Başlangyç bilimiň ilkinji sowatlylyk döwründen başlap, okuwçylaryň çykyşyny täze sözler bilen baýlaşdyrmaga aýratyn üns berilýär.

Ene dili erkin pikirlenip bilmek, başgalaryň pikirlerine düşünmek, pikirlerini dilden we ýazmaça beýan etmek, adamlar bilen erkin aragatnaşyk gurmak ukyplaryny we başarnyklaryny ösdürmäge hyzmat edýär.

Hoşniýetliligi öwretmek. Husnikhat öwretmegiň wezipesi, harplaryň, sözleriň, sözlemleriň we tekstiň dogry we owadan ýazylmagyny gowulandyrmakdyr. Writeazmagy öwrenmek bilen, okuwçy edep düzgünlerine eýerip, ýazan zatlaryny we ýazan grafiki kemçiligini barlamak üçin kitapdan we tagtadan harpy, sözi we sözlemi dogry göçürip bilýär. ýalňyşlaryny mugallymyň ýolbaşçylygynda düzedip bilýär. Bu döwürde diňlemek we ýazmak endikleri hem ösdürilýär.

1-nji synpda, okuw ýylynyň ikinji ýarymyndan husnikhatyň başarnyklary ýokarlanýar. Şeýle hem, 2-nji-4-nji synplarda her bir ene dili sapagyndan 5-8 minut "Gutlaýyş minudyna" bölünýär.

Bellik: Bu okuw meýilnamasy 1-3-nji synplar üçin 2019-2020-nji okuw ýylyndan, 1-20-nji synplar üçin 2020-2021-nji okuw ýylyndan we 2021-2022-nji okuw ýylyndan 1-2-nji synplar üçin ulanylar. DanEDEBI ANDAT WE SÖZ ÖSÜŞI (128 sagat)

Talyplaryň okuw işleriniň netijelerine talaplar:

Sapagyň belli bir wagta çenli dowam etjekdigini bilýär;

okuw kitaby bilen işläp biler;

dilden we ýazmaça gürlemek;

sözlere we bogunlara düşünmek;

sözlem, söz, bogun we ses gurluşy, çekimli we çekimli ses düşünjesine eýe bolar;

sözleme düşünmek;

öwrenilýän dersi, zerur düzgüni, maşklary tapýar, okuw tabşyryklaryny tertipli ýerine ýetirip akademiki dersleri öwrenýär we tapawutlandyrýar;

garaşsyz manyly birnäçe sözden düzülen söz tapýar we nusga esasynda sözler gurýar;

suratyň mazmunyna düşünip we suratyň mazmunyna esaslanýan logiki taýdan sazlaşykly tekst döredip biler;

I bölüm. Taýýarlyk döwri (8 sagat)

Bilim temasynyň mazmuny esasynda guralan sapak barada amaly endikler; sapagyň belli bir döwürde dowam etmegi; suratyň mazmunyna düşünmek, suratyň mazmunyna esaslanýan logiki yzygiderlilikli tekst döretmek; okuw kitaby bilen işlemek; dilden we ýazuwdan düşünmek; sözleme düşünmek; sözlere we bogunlara düşünmek; sözlemler, sözler, bogunlar we sesler; çekimli seslere we çekimli seslere düşünmek; mekdep stolunda dogry oturmak; okuw kitaplaryny ulanmak bilen baglanyşykly ilkinji okuw endiklerini döretmek.

2. Taýýarlyk döwründe ýazuw sapaklary - 4 sagat.

Writingazuw sapaklary okamak sapaklary bilen aýrylmaz baglanyşykda geçirilýär. Taýýarlyk ýazuw sapaklarynda okuwçylar depderçeleri dogry ulanmalydyrlar, depder bilen okuwçynyň arasynda belli bir aralyk saklamalydyrlar; ýazuw gurallaryny dogry ulanmak; depderçäni stoluň üstünde dogry goýuň; ýazylanda bedeni göni saklamak we tirsekleri dogry hereket etmek; ýazuw elementlerine dogry düşünmek (nireden başlamaly, nirede durmaly, saga, çepe öwrülmäge, ýazmaga başlamaly we ş.m.)

II bölüm. ALPHABET döwri (120 sagat)

1. Okamagy öwretmek - 60 sagat

Sesler we çekimli sesler, aýdylyşynyň tapawudy barada maglumat beriň; okuwçylary harp we dogry gatnaşyk düşünjeleri bilen tanyşdyrmak; defislere we bogunlara esaslanýan sözleri emele getirmek, emele gelen sözleri dogry okamak; sözleri ilki bogunlar, soň bolsa bogunlar bilen erkin okamagy öwretmek; dyngy belgilerine syn edip, aç-açan okamagy öwretmek; okuw wagtynda berjaý edilmeli arassaçylyk düzgünlerini berjaý etmegi öwretmek.

2. writingazuw okuwy - 60 sagat

Baş harplary we çekimli sesleriň kiçi görnüşlerini ýazmak; okuwçynyň ýazuwynyň hili, ýagny: harplary dogry ýazmak; harplary görkezilen eňňitde ýazmak; her hatarda deň harplara ýetmek; harp elementleriniň emele gelmegi, harplaryň we sözleriň arasyndaky aralygy birmeňzeş saklamak; her harpyň ýa-da harpyň baglanyşygy barada dilden ýa-da tagtadan düşündiriş bermek, eliňi nirä goýmaly, bu hereketi nirä öwürmeli ýa-da duruzmak we harplaryň ýazuw setirine ýerleşdirilmegi bilen nazary we amaly düşünişmek we başarnyklary ösdürmek; bir ýa-da birnäçe bogundan, 2-3 sözden ybarat sözlerden ybarat birmeňzeş aýdylyş we ýazuw sözleri diňlemek we ýazmak; sözleri we sözlemleri dogry ýazmak; eşidiş we wizual ýada esaslanýan kiçijik ýazgylary ýazmak. fonetikanyň, grammatikanyň, orfografiýanyň we sözleýişiň ösüşi (68 sagat)

Talyplaryň okuw işleriniň netijelerine talaplar:

Sesi we harpy tapawutlandyryp biler;

harplary dogry ýazyp biler;

dyngy belgilerini ýerlikli ulanyp biler;

sözleriň arasyndaky boşlugy dogry kesgitläp biler;

sözleriň manylaryny tapawutlandyryp biler we sorag berip biler;

15-20 sözden ybarat ýazgy ýazýar;

edep düzgünlerine laýyklykda tekst ýazýar;

öwrenilen bilimleriň çäginde orfografiki ýalňyşlyklardan gaça durmaga synanyşýar;

2-3 sözlemden ybarat ýönekeý tekst döredip biler;

Özbek dilinde 30 ses, 29 harp we 3 harp kombinasiýasynyň bardygyny bilýär.

rugsat soramak ýaly söz medeniýetiniň düzgünlerini bilýär, haýyş edýärin.

I bölüm. SESLER WE HATLAR (28 sagat)

Ene diliniň okuw kitaby "Fonetika, grammatika, dogry ýazuw we sözleýiş ösüşi" esaslanýar we fonetika, grammatika we orfografiýa barada esasy bilimleri berýär.

Sesler we harplar. Seslerden sözleriň gurluşy. Sesleriň manysyny tapawutlandyrmak. Sesleri çalyşmak arkaly täze sözleriň emele gelmegi. Ses sesleri we harplar. Ava o, iva u, ova sesleriniň aýdylyşy we ýazylyşy. Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 1 sagat).

Olary aňladýan çekimli sesler we harplar. Käbir çekimli sesleriň aýdylyşy we ýazylyşy (d-t, b-p, z-s sesleriniň aýdylyşy we ýazylyşy), sözüň soňunda düşürilen d, t sesleri. X we h sesleriniň aýdylyşy we ýazylyşy. Jharfi iki dürli sesi we olaryň aýdylyşy, J harpy j (partlaýjy) we j (süýşýän) sesleri aňladýar. S we g sesleri, sözüň göni manysynda aňlatmasy, aýdylyşy we harpy sözüň soňuna gelende g görnüşinde, sözüň ortasyna gelende x görnüşinde. Harp kombinasiýalary: sh, ch, ng Aňlatma we ýazuw taýdan tapawutlanýan çekimli seslere b-p, d-t, z-s, j-sh, j-ch, v-f, g'-x ýaly sesler, aýdylyşy we ýazylyşy degişlidir. Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 1 sagat).

Parentheses ('), söz gurluşynda dogry emele getirýär. Sözdäki defisiň wezipesi, öňki çekimli sesiň uzaldylmagy, öňki bogunlaryň ikinjisinden aýrylmagydyr.

Elipbiý: Harplaryň ady. Uly we kiçi harplar Sözleri elipbiý tertibinde ýazyň. Elipbiýiň amaly ähmiýeti. Sesleriň we harplaryň derňewi.

Bir bogun. Sözleri bogunlara bölmek. Bir çekimli sesden ybarat bogunly geçiş, bogunly-bogunly sözler, duruzýan sözler, şol bir ýoldan ýöreýän şol bir ýoldan yzygiderli birmeňzeş sözler bilen yzygiderli sözler. Harplaryň utgaşmasy (sh, ch, ng) sözleriň bir ýoldan beýlekisine geçirilmegi. Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 1 sagat).

II bölüm. SÖZ (23 sagat)

Söz manysy. Söz manylaryny tapawutlandyrmak we toparlara bölmek, sözleriň manylaryna, soraglaryna görä tapawutlandyrmak. Kim ?, Näme ?, Näme etdi ?, Nädip ?, Näçe ?, Näçe? soraglaryna jogap tapmak.

Adamlaryň we zatlaryň atlaryny aňladýan sözler, soraglara görä tapawutlanmagy. Kim? Näme? soraglaryna jogap tapmak. Kim ?, Kim ?, Näme ?, Näme? soraglara jogaplar, atlar we familiýalar, respublikalaryň atlary, şäherler, köçeler, obalar, derýalar, haýwanlaryň atlary, baş harplar.

Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 1 sagat).

Adamyň we zadyň hereketini görkezýän sözler. Näme etdiler ?, Näme edýärler ?, Näme ederler? soraglara we ýazuwlara jogap. Adam-zadyň alamatyny görkezýän sözler haýsylar? soraglaryna jogap tapmak. Adam-zadyň alamatyny görkezýän sözler haýsylar? soraglara, sözlemdäki sözlere jogap bolmak. Adamlaryň we zatlaryň mukdaryny we tertibini näçe söz aňladýar? Näçe? soraglaryna jogap tapmak. Soraglaryna we manylaryna görä mukdary we tertibi aňladýan sözleri tapawutlandyryň. Okuw kitabynda berlen söz baýlygyny ulanmak ussatlygynyň emele gelmegi.

Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 1 sagat).

III bölüm. Söz we söz (12 sagat)

Gepleşik, dilden we ýazuw görnüşleri. Dildar gürlemek seslere esaslanýar. Göçme manyda writtenazuw çykyşynyň emele gelmegi. Sözlemlerden sözüň we tekstiň gurluşy, sözlemleriň mazmuny bilen baglanyşykly.

Gepleş. Sözlerden sözlemiň gurluşy, baş harp bilen ýazylmagy we sözlemiň soňuna doly durmak, sorag we söz bellikleri goýmak; sözlemiň kimdigini ýa-da nämedigini görkezýän sözi kesgitläň. Suratlara esaslanyp sözlem ýazyň we ýazyň; sorag-jogap sözlemleri; sorag-jogap gurluşynda tekst ýazmak; söz düzgüni.

Dolandyryş işi (Barlamak görkezmesi - 2 sagat).

IV bölüm. AKADEMIK ARYL ÜÇIN ÖWRENMELERI Gaýtalamak (4 sagat)

Okuw ýylynyň ahyrynda gaýtalamak (3 sagat).

Sözüň manysy Sözlem, çekimli sesler, adam, zat, hereket, häsiýet,

Garaşsyzlyk gazanylandan soň Özbegistan Respublikasynyň ykdysady we sosial ösüş ýoly bardy.

Özbegistan Respublikasynyň "Bilim barada" kanuny we "Milli kadrlary taýýarlamak maksatnamasynyň talaplary" esasynda bilimiň maksadyny, wezipelerini, mazmunyny, görnüşini, gurallaryny we ýörelgelerini saýlamak birinji derejeli zerurlyga öwrüldi. Netijede, umumy orta bilimiň döwlet standartlary 1999-njy ýylda tassyklandy. Döwlet bilim standartlary umumy orta, orta ýörite, hünär we ýokary bilimiň mazmunyna we hiline talaplary kesgitleýär. 13


Döwlet bilim standarty durmuşa geçirildi we birnäçe tejribe toplandy. 2005-nji ýylda toplanan tejribä esaslanyp, döwlet bilim standarty gowulaşdy. 14
Başlangyç bilim döwründe ene dilini öwrenmek ugrundaky okuwçylaryň taýýarlyk derejesi üçin iň pes talaplar aşakdaky üç parametrli standart çäre arkaly öz beýanyny tapdy. Okamagyň usuly, beýleki adamlaryň pikirine we tekstiň mazmunyna düşünmek we pikirini ýazmaça görnüşde beýan etmek ukyby.
Okuwçylaryň özbaşdak okamak endiklerini aňlatmak başlangyç bilimiň döwlet standartynda ulanylsa-da, üç parametrli standart talaplary ýerine ýetirmek, okuwçylaryň belli bir derejede garaşsyz okamak endikleriniň bardygyny görkezýär.
Bilim maksatnamalary we okuw kitaplary döwlet bilim standartyna esaslanýar.
2-nji synp ene dili programmasy aşakdaky bölümleri öz içine alýar:
Sapakda we daşynda okamak we gürlemek. Fonetikany, grammatikany, orfografiki we sözleýişini ösdürmek.
Bu bölümiň materiallaryny birleşdirýän esasy ýörelge, sözleýişdir. Gepleşik ösüşi başlangyç synp mekdeplerinde ene dilini öwretmek üçin anyk amaly ugur berýär we çagalara aňly okamagy, okan zatlaryny erkin gürlemegi we ýazmagy öwredýär. Çagalaryň ýaş aýratynlyklaryny we derejelerini göz öňünde tutup, ene dili we edebiýaty barada esasy bilimleri bermek, çykyşy baýlaşdyrmak, başgalaryň sözlerini üns bilen diňlemek we kitap okamaga gyzyklanma döretmek zerurdyr.
Ene diliniň okuw meýilnamasynyň iki bölüminde sapakdan daşary okuw termini ulanylýar. Diňe 2-nji synpda däl, has ýokary synplarda-da okuwdan daşary okuw termini ulanylýar. Şeýlelik bilen, 2-nji synplarda synp otagy we okuwdan daşary sapaklar gurnalýar.
Synpda okamak sapaklarynda ähli okuwçylar mugallymyň ýolbaşçylygynda şol bir eseri öwrenýärler: eseriň mazmuny, gurluşygy we çeper dil gurallary üstünde işleýärler.
Okuwdan daşary okamak sapaklarynda okuwçylar bir mowzukda birnäçe eseri öwrenýärler. Synpyň daşynda okamagyň maksady, okamak endiklerini ýokarlandyrmak, kitap saýlap bilýän, yzygiderli kitap okap bilýän we okan kitaplaryna baha berip bilýän aňly okyjyny terbiýelemekdir.
Elbetde, garaşsyz okuw çäreleri synp otaglarynda hem gurnalýar we okuwçylarda belli bir endikler emele gelýär. Şeýle-de bolsa, synpyň daşynda okamak adalgasynyň manysy has giňdir we bu sapaklarda okuwçylaryň özbaşdak okamak endikleri emele gelýär.
Häzirki okuwdan daşary okuw maksatnamasynyň mazmunyna görä, bilimiň her bir basgançagynda iki esasy bölüm tapawutlanýar:
Birinji etapda, okuwçylara okamagyň gerimi, ýagny okadyljak kitaplar we okalmaly tertip boýunça görkezmeler berilýär.

Ikinji etapda bilim, başarnyk we kär bu okuw materiallarynyň esasynda emele gelýär.


1-nji synpda okuwdan daşary okuw iki basgançakda geçirilýär:


1) taýýarlyk tapgyry;


2) başlangyç etap;
Taýýarlyk döwründe synpyň daşynda okamak üçin ýörite sagat bölünip berilýär. Sowatlylyk sapagyndan hepdede bir gezek 15-20 minut bölünip berilýär. Ikinji etapda, okuwdan daşary sapaklaryň mukdary görkezilmedi. Okuw materiallary we dersleriň meseleleri barada görkezmeler berilýär.
2-nji synpda synpyň daşynda okamak üçin 17 sagat bölünýär. Okuw materiallary, okuw temalary, alnan bilimler, başarnyklar we kärler görkezilýär.
3-nji synpda synpyň daşynda okamak üçin 17 sagat bölünýär. Okuw, okuw materiallary, okuw temalary aýdyň görkezilýär.
4-nji synpda okuwdan daşary okuw üçin 17 sagat bölünip berilýär.Bu synp programmasynda, okuwdan daşary okuw sapaklaryny guramak barada gysgaça umumy maslahat berilýär. Şeýle-de bolsa, okuw materiallary we okuw temalary görkezilmeýär.
Başlangyç bilimde, synpda we synpdan daşary okuw sapaklary sazlaşykly gurnalýar. Synpda okamak sapaklarynda ýerine ýetirilen aşakdaky meseleler sapakdan daşary okamaga hem degişlidir. Olar:
1. Okuwçylarda gowy okamak häsiýetleri: dogry, çalt, aňly, täsirli okamak endiklerini döretmek.
2. Okuwçylara kitaby ulanmagy öwretmek, ondan zerur bilimleri almak, kitaba söýgi döretmek; ýönekeý okyjydan pikirli, döredijilikli okyja çenli
2. Okuwçylara kitaby ulanmagy öwretmek, ondan zerur bilimleri almak, kitaba söýgi döretmek; ýönekeý okyjydan pikirli, döredijilikli okyjy derejesine çykarmak.
3. Okuwçylaryň daşky gurşaw baradaky bilimlerini giňeltmek we baýlaşdyrmak we ylmy dünýägaraýyşlaryny döretmek.
4. Okuwçylary ahlak, estetiki taýdan kämillik we işe bolan söýgi ruhunda terbiýelemek.
5. Okuwçylaryň baglanyşykly sözleýişini we edebi-estetiki pikirlenmäni ösdürmek.
6. Okuwçylaryň hyýalyny baýlaşdyrmak.
7. Başlangyç edebi pikirleriň emele gelmegi.
Aboveokardakylardan başga-da, okuwdan daşary synplar hem aşakdaky meseleleri ýerine ýetirýärler:
1. studentsaş okuwçylaryň okamak endiklerini ýokarlandyrýar.
2. Kitaby özbaşdak okap bilýän we oňa düşünip bilýän okyja bilim berýär.
3. Belli bir mowzuk bilen baglanyşykly kitaplary saýlap bilýän we gazet-magazinesurnallary özbaşdak okap bilýän işjeň okyjyny terbiýeleýär.
4. Synpyň daşynda okamak bilimiň esasy guraly bolup hyzmat edýär.
5. Kitaby özbaşdak saýlap bilýän, yzygiderli kitap okaýan we okalýan kitaba dogry baha berip bilýän aňly okyjyny terbiýeleýär.
Garaşsyzlyk, bilim ulgamynda amala aşyrylan özgertmeler, bilimiň mazmunyndaky üýtgeşmeler synpyň daşynda okuw sapaklarynyň guralyşyny gönüden-göni höweslendirdi. Başlangyç synpda okuwdan daşary sapaklary guramagyň usullaryna täzeçe çemeleşmegi talap etdi. Bu, başlangyç synp okuw programmalarynyň we okuw kitaplarynyň täze neslini döretmegi zerur etdi. Bu zerurlyk bilen 1-3-nji synplar üçin "Kitobim - oftobim" 16 gollanmanyň täzeden işlenen neşiri neşir edildi.
"Kitobim - oftobim" gollanmasy täze döredilen çeper eserler bilen hemişe baýlaşdyrylmalydyr. "Kitobim - oftobim" gollanmasynda we olar üçin döredilen usulyýet gollanmalarynda okuwçylary özbaşdak okamaga we özbaşdak pikirlenmäge, çeper eseriň tekstini we gurama usullaryny öwrenmäge höweslendirýän soraglary we meseleleri ösdürmeli. Okuwdan daşary okuw üçin neşir edilen metodiki edebiýatda tekstiň üstünde işlemek zerur derejede däl diýip bolmaz. "Kitobim - Aftobim" gollanmasyndaky ähli soraglaryň gurluşynyň we mazmunynyň DTS-iň talaplaryna doly laýyk gelýändigine garamazdan, olary kämilleşdirmek zerur. Okuw kitaplarynda berlen soraglar we ýumuşlar mugallymlaryň we okuwçylaryň goşmaça soraglary we ýumuşlary esasynda ýerine ýetirilen bolsa, bilim hasam kämil bolardy.
Başlangyç synplarda okaýanlaryň özbaşdak okamak endiklerini kemala getirmek bilen baglanyşykly DTS, okuw meýilnamasy we "Kitobim-oftobim gollanmasy" seljermesiniň netijelerinden aşakdakylar kesgitlenildi:

Başlangyç synplar Döwlet bilim standarty okuwçylaryň özbaşdak okamak endikleri üçin ýörite görkezijileri we talaplary kesgitlemeýär. Biziň pikirimizçe, bu barada pikirlenmeli.


Häzirki okuw meýilnamasyna laýyklykda, 1-nji synpda her hepde 15-20 minut, 2-nji-3-nji synpda 17 sagat, okuwçylaryň garaşsyz okamak endiklerini ele almagy üçin jemi 51 sagat bölünip berilýär. Şonuň üçin okuwçylarda garaşsyz okamak endikleriniň döremegine aýratyn ähmiýet berilýär.


Programmada her synpda "Synpyň daşynda okamak" bölümi bar. Bu bölümde berlen usulyýet görkezmeleri birmeňzeşlige, takyklyga we utgaşyklyga laýyk gelmeýär.


Okamak üçin edebiýatyň sanawy başlangyç synplar programmasynda görkezilmeýär. Bu, synpyň daşyndaky okuw sapaklarynyň täsirli guralyşyna ýaramaz täsir edýär.


Bölümiň netijeleri:


1. Dünýä biliminde öňdebaryjy usullaryň esasynda döredilen synpdan daşary okuw ulgamy, okuwçylary okamaga gyzyklandyrmaga, pikirlenmek ukybyny ösdürmäge, kitaplar bilen işlemegiň usullaryny öwretmäge, dilden gürlemegi ösdürmäge, yzygiderli höweslendirmäge gönükdirilendir. kitap okamak - olaryň ruhy medeniýetini ösdürmek geljekki nesli okatmak we terbiýelemegiň esasy meselelerinden biridir.


2. Başlangyç synplarda okaýanlaryň özbaşdak okamak endikleri STO sapaklarynda emele gelýär. Häzirki programmada, 1-4-nji synplarda STO sapaklaryna jemi 50 sagatdan gowrak wagt bölünip berilýär. Şeýle-de bolsa, programma bu görkezilen sagatlarda öwrenilmeli işleriň sanawyny öz içine almaýar.
3. 1-nji 4-nji synp ene diliniň okuw meýilnamasyndaky "Synpyň daşynda okamak" bölümi täzeden gözden geçirilmeli we aýdyňlaşdyrylmaly.
4. Başlangyç synplara Döwlet bilim standartynda okuwçylaryň garaşsyz okamak endiklerini we kärlerini kesgitleýän görkezijileri we talaplary girizmek maksadalaýyk bolar.
Download 19.93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling