1. Optik Tolalar qanday boshqariladi va ularga oid qanday standartlar mavjud

Protokollar va Interfeyslar: Optik aloqa protokollari va interfeyslar (masalan, 
Ethernet, SONET/SDH, Fiber Channel, PON - Passive Optical Network) optik tolalarni 
boshqarishda muhim rol o'ynaydi. Ushbu protokollar optik signalni jo'natish, qabul 
qilish va uni tahlil qilish uchun belgilangan qoidalarga asoslangan.
•
Mavjud standartlar: Optik aloqa tarmoqlarida foydalaniladigan standartlar, masalan, 
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers), ITU-T (International 
Telecommunication Union - Telecommunication Standardization Sector), TIA 
(Telecommunications Industry Association) kabi tashkilotlar tomonidan ishlab 
chiqiladi. Bu standartlar, optik aloqa qurilmalarining boshqarish, almashish, tahlil 
qilish va sozlash jarayonlarini normativ va tekshiruv asosida belgilaydi.

---

Xavfsizlik standartlari: Optik aloqa tizimlarining xavfsizligi juda muhimdir. Xavfsizlik 
standartlari (masalan, TLS/SSL kabi shifrlash protokollari) optik tarmoqlarda ma'lumotlar 
uchun himoya ta'minlashda qo'llaniladi
TLS (Transport Layer Security) / SSL (Secure Sockets Layer): TLS va SSL, internetda 
ma'lumotlarni himoya qilish uchun keng qo'llaniladigan standartlardir. Ular ochilgan aloqa 
tarmoqlarida maxfiy shifrlashni amalga oshirishda ishlatiladi. Masalan, veb saytlar va elektron 
pochta uchun ishlatiladi.
IPsec (Internet Protocol Security): IPsec, internet protokollari orqali ma'lumot almashishda va 
ularga himoya qilishda ishlatiladi. Ular ma'lumotlarni shifrlab, autentifikatsiya qilish va 
ma'lumot integritetini ta'minlash uchun foydalaniladi.
AES (Advanced Encryption Standard): AES, maxfiy shifrlash uchun ishlatiladigan 
algoritmlardan biridir. Masalan, ma'lumotlar shifrlanishi uchun ko'p ishlatiladi.
WPA/WPA2 (Wi-Fi Protected Access): Wi-Fi tarmoqlarida ma'lumotlarni shifrlash va 
himoyalash uchun foydalaniladi. Foydalanuvchilar xavfsiz Wi-Fi tarmoqlariga ulanish uchun 
WPA yoki WPA2-ni ishlatishadi.