1. Optik Tolalar qanday boshqariladi va ularga oid qanday standartlar mavjud

Sifatli Ko'rsatkichlar va Konektorlarni Sinash (Quality Connectors 
Testing): Optik konektorlar va ko'rsatkichlarning sifatini tekshirish 
usullari, ularning iste'molchiga to'g'ri ma'lumot almashini va optik 
aloqa tizimining sifatli ishlashi uchun zarur bo'lgan parametrlarni 
tekshirishda foydalaniladi.
Optik Tolalarni Tashqi Sharoitda Sinash (Optical Equipment Testing in 
External Conditions): Optik tolalar sinash usullari shu jumladan tashqi 
sharoitlarda, masalan, harorat, namlik va boshqa fizikaviy sharoitlarda 
qurilma ishlashini tekshirish uchun ham mavjud bo'ladi.

---

Standartlar esa optik tolalar va ularga bog'liq qurilmalar uchun ma'lumotlarni normativ 
tarzda tartibga solishda yordam beradi. Optik aloqa tizimlari uchun quyidagi standartlar 
mavjud bo'lishi mumkin:
ITU-T (Telecommunication Standardization Sector of ITU): ITU-T, optik aloqa tizimlarida 
ishlatiladigan ko'p standartlarni (masalan, G.65x seriyasi) ishlab chiqadi.
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers): IEEE, optik aloqa va kompyuter 
tarmoqlari uchun standartlarni ishlab chiqadi.
TIA (Telecommunications Industry Association): TIA ham optik aloqa standartlarini 
yaratishda ishtirok etadi.
Bu standartlar optik tolalar, konektorlar, ko'rsatkichlar, optik aloqa signalining sifati va 
boshqa parametrlar bo'yicha normativ va tekshiruv asosida belgilaydi. Optik tolalarni 
sinash usullari va standartlari, ularga ishonchli va sifatli ishlashini ta'minlash uchun juda 
muhimdir va soha rivojlanishida katta ahamiyatga ega.

---

Xulosa 
Optik aloqa tizimlarida ishlatiladigan optik tolalar, qat'iyyatli va moslashtirilgan standartlarga asoslangan 
holda yaratiladi. Ularning ishlashini, sifatini, va ishonchli ishlashini ta'minlash uchun standartlarning 
amal qilinishi shartdir. ITU-T, IEEE, va TIA kabi tarmoq standartlari va ommaviy tarmoq sohasidagi 
boshqa to'lovlardan kelib chiqqan standartlar, optik tolalar uchun belgilangan parametrlarni, aloqa 
protokollarini, ko'rsatkichlarni, konektorlarni va tizimni normativ va tekshiruv asosida belgilaydi.
Optik tolalar sinash usullari, optik signalning sifatini, kuchini, kengligini, spektrini, va aloqa kanallarini 
tekshirishga imkon beradi. Standartlar optik tolalar uchun sifatni ta'minlashda va ularga moslashtirilgan 
tizimni yaratishda muhimdir. Masalan, optik konektorlar, ko'rsatkichlar va optik kabellarning standartlari 
aloqa uzoqligi, shifrlash, va aloqa protokollari bo'yicha ma'lumot almashishda katta ahamiyatga ega.
Uzoq masofali aloqa uchun optik tolalar uchun standartlar, Wavelength Division Multiplexing (WDM), 
Optical Transport Network (OTN), va Dense Wavelength Division Multiplexing (DWDM) kabi 
tekshiruvlar orqali ma'lumotlarni ko'chirish va almashish jarayonlarini belgilaydi.

---

Foydalanilgan adabiyotlar va saytlar
1.
https://www.google.com/search?q=Optik+xavfsizlik+standartlari&sca_esv=58389
9177&tbm=isch&sxsrf=AM9HkKnJXMBU55HW3ySFCelmQKFVR70Vsg:170046519
5056&source=lnms&sa=X&ved=2ahUKEwi-
xZ2_htKCAxWIExAIHRLFC08Q_AUoAXoECAIQAw&biw=1242&bih=592&dpr=1.1
2.
https://www.eurolab.net/uz/testler/optik-urun-testleri/lazer-guvenlik-
standartlari-ve-ozellikleri-testleri/
3.
https://old.lex.uz/ru/docs/-2869594?ONDATE=28.07.2021
4.
https://www.eurolab.net/uz/testler/optik-urun-testleri/optik-lazer-ve-radyasyon-
olcum-ve-testleri/

---

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT