1. O’simlik hayotiy faolyati haqidagi to’g’ri malumotni aniqlang

Botanika №-7
1.O’simlik hayotiy faolyati haqidagi to’g’ri malumotni aniqlang.
A)qish kelishi bilan ko’p yillik o’simliklarning ildiz tukchalari o’z faoliyatini to’xtatadi,bahor kelib kunlar isishi bilan ildiz tukchalari yana faolashadi.
B)bahor oylarida o’zbekiston sharoitida yog’igarchilik deyarli bo’lmay,harorat ko’tarilib,o’simlikarning suvga ehtiyoji ortadi.shuning uchun deyarli hamma madaniy o’simliklar sug’orib o’stiriladi.
C)o’simliklarning poyasi yoki shoxi kesilsa,ulardan suv tomchilari sizib chiqadi.siz bu shira harakati boshlanmasdan oldin kesilgan tok,terak,tol novdalarida ko’p ko’rgansiz.
D)yantoq ildiz bo’g’izi kesib tashlansa,suv tomchilari yumalab tushishini guvohi bo’lasiz.bu suyuqlik o’z o’zidan chiqib ildiz bosim kuchi tasirida harakatga kemaydi.

2.Tuproqdagi suv va unda erigan oziq –moddalar o’simlikning yer usti qismiga ko’tarilish ketma ketligini aniqlang.

A)ildiz tukchasi-po’stloq hujayralari-o’tkazuvchi qism-bargi.
B)ildiz tukchasi-po’stloq hujayralari-ildizning o’tkazuvchi qismi.
C)po’stloq hujayralari-ildiz tukchalari-poyaning yog’ochlik qismi-barg
D)ildizni shimuvchi zo’nasi-po’stloq hujayralari-poyaning o’tkazuvchi zo’nasi

3.Barcha trik organizimlarda boradigan ko’pgina biologik jarayonlar qaysi modda tufayli amalga oshadi.

A)o’g’it B)ildiz bosimi C)vakuola shirasi D)suv

4.Organik o’g’itlarni hususiyati (a),soxta kashtan mevasiga hos hususiyatlar(b) ni aniqlang

1.o’simlik uchun zarur moddalarni hosil qiladi
2.tuproqda chirib uning holatini yahshilaydi va hosildorlikni oshiradi 3.o’simlikning o’sishini tezlashtiradi 4.bir urug’li quruq meva
5.meva po’sti qanotcha bilan qoplangan
6.meva po’sti tikanli po’st bilan qoplangan
7.chatnaydigan quruq meva
A) a-2 b-4 B) a-3 b-4 C) a-2 b-7 D) a-1 b-4.5

5. Organik o’g’itlarni hususiyati (a), kungaboqarni mevasiga hos hususiyatlar(b) ni aniqlang

1.o’simlik uchun zarur moddalarni hosil qiladi
2.tuproqda chirib uning holatini yahshilaydi va hosildorlikni oshiradi 3.o’simlikning o’sishini tezlashtiradi 4.bir urug’li quruq meva
5.don meva 6.danakli meva emas
7.bir urug’li pista meva
A) a-2 b-6.7 B) a-1 b-5.6 C) a-3 b-7 D) a-2 b-5
6.G‘o‘zaga xos bo‘lmagan xususiyatlar ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
1) urug‘ida urug‘pallalari qat-qat bo‘lib joylashgan; 2) urug‘ining yog‘ochsimon qobig‘i bir hujayradan tashkil topgan tuklar bilan qoplangan; 3) kuzda mevasining asosiy qismi pishib, poyasining uchki qismidagi gullari ochilib turadi; 4) mevasi ikkita mevabargning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan; 5) gulxayri turkumiga kiradi; 6) magnoliyatoifa bo‘limiga kiradi
A) 1,3 B) 2,6,5 C) 4, 5 D) 1,6

7.Mevasi bir tutam popuklar hisobiga tarqaladigan ko‘p yillik o‘simliklarni aniqlang. 1) shumtol; 2) terak; 3) zarang; 4) saksovul; 5) baliqko‘z; 6) tol; 7) rovoch; 8) qoqio‘t

A) 1,3,7 B) 2,4,8 C) 3,6 D) 2, 6, 8

8.Mevasi qanotchalar hisobiga tarqaladigan daraxtlarni aniqlang.

1) shumtol; 2) terak; 3) zarang; 4) saksovul;
5) baliqko‘z; 6) tol; 7) rovoch; 8) qoqio‘t
A) 1, 3, 4 B) 1,5,6 C) 2,7,8 D) 1,5,8

9.Mevasi shamol orqali qanotchalar yordamida tarqaladigan daraxtlarni aniqlang.

1) qayin; 2) qayrag‘och; 3) aylant; 4) zarang; 5) shumtol; 6) saksovul; 7) cherkez; 8) baliqko‘z; 9) terak; 10) qarag‘ay
A) 1,3,4,5,6 B) 2,4,8 C) 2,3,6 D) 2, 6, 8

10.Oddiy qalqonsimon to‘pgulning tuzilishiga xos belgilar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

1) gullari gulbandsiz; 2) gullarining gulbandi turlicha uzunlikda; 3) gullarining gulbandi bir xil uzunlikda; 4) gulpoyasi kalta; 5) gulpoyasi uzun; 6) gulpoyada gul navbat bilan joylashgan; 7) gulpoyada gul qarama-qarshi joylashgan
A) 1,4,8 B) 2, 4, 6 C) 4, 5 D) 1,6

11.Shamol yordamida changlanadigan o’simliklarga xos xususiyatlarni aniqlang

1) gullari ko’rimsiz mayda va xidsiz;
2) changchilari urug’chilaridan uzun bo’ladi va bir vaqtda yetiladi; 3) ko’pchiligi avval gullab keyin barg chiqaradi; 4) gullari yirik, xush bo’y; 5) vakillarini ko’pchiligi avval barg chiqarib keyin gullaydi.
A) 1, 2, 5 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 4, 5

12.Qizilmiya va namatakning ikkisigaham tegishli bo’lgan malumotlarni aniqlang

1) barglari murakkab; 2) gullari qiyshiq;
3) ildizpoyali; 4) ildizbachkilari yordamida ko’payadi; 5) qalamchasidan ko’paytriladi;
6) dorivor xisoblangan madaniy o’simlik
A) 1, 4 B) 5, 6 C) 1, 3, 5 D) 2, 4

13.Urug’palla tarkibidagi ozuqa moddalar qanday

jarayonlarga sarflanadi.
1) murtakning rivojlanishiga; 2) changlanish va urug’lanishga; 3) nishning hosil bo’lishiga;
4) barg va gul kurtaklarning yozilishiga; 5) nishning maysaga aylanishiga; 6) fotosintez jarayoniga.
A) 1, 3, 5 B) 2, 3, 6 C) 1, 4, 6 D) 2, 4, 5

14.Spermiylarga xos bo’lgan malumotlarni ko’rsating

1) changning vegetativ hujayrasining bo’linishidan hosil bo’ladi’ 2) changning generative hujayrasining bo’linishidan hosil bo’ladi; 3) chang yo’lida hosil bo’ladi; 4) urug’kurtak ichida hosil bo’ladi; 5) endosperm hosil bo’lishida ishtrok etadi; 6) endospermni urug’lantradi; 7) tuxum hujayrani urug’lantradi.
A) 1, 3, 6, 7 B) 2, 3, 5, 7 C) 2, 3, 5, 6 D) 1, 4, 6

15.Qaysi o’simliklarning urug’ining endospermasi

bo’sh xaltachaga o’xshab tuproq ostida qoladi
1) loviya; 2) arpa; 3) javdar; 4) sholi;
5) g’oza; 6) pomidor; 7) makkajo’xori.
A) 2, 3, 7 B) 2, 4, 6 C) 3, 4, 5 D) 1, 5, 6

16.Zirako’tning mevasiga xos bo’lgan malumotlar qaysi

javobda to’g’ri ko’rsatilgan ?
1) meva yetilgan vaqtda ikki pallaga ajtraladi;
2) bir nechta mevabargdan tashkil topgan;
3) ho’l meva hisoblanadi; 4) quruq mevalarga
mansub; 5) meva pallalari irasida to’siq yo’q
6) meva pallari orasida to’siq mavjud
7) mevabargchalarining cheti bir-biriga
qo’shilib ketgan
A) 1, 2, 6 B) 3, 5 C) 1, 4, 5 D) 2, 6, 7

17.Berilgan malumotlarning nok o’simligiga tegishli bo’lganlarini ko’rsating

1) oddiy to’pgul va soxta mevaga ega;
2) gulqo’rg’on bo’laklari qo’shilgan;
3) gullari o’z-o’zidan changlanadi;
4) gullari chetdan changlanadi;
5) poyasi eni va bo’yiga tez o’sadi;
6) gullari murakkab to’pgul hosil qiladi
A) 2, 3, 5 B) 1, 3, 4 C) 1, 6 D) 2, 4

18.Shamol yordamida changlanadigan o’simliklarga xos xususiyatlarni aniqlang

1) gullari ko’rimsiz mayda va xidsiz;
2) changchilari urug’chilaridan uzun bo’ladi va bir vaqtda yetiladi; 3) ko’pchiligi avval
gullab keyin barg chiqaradi; 4) gullari yirik, xush bo’y; 5) vakillarini ko’pchiligi avval barg chiqarib keyin gullaydi.
A) 1, 2, 5 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 4, 5

19.Urug’langan tuxum hujayradan (a) urug’langan

markaziy hujayradan (b) nima hosil bo’ladi ?
1) murtak; 2) meva; 3) endosperm; 4) spermiy;
A) a- 1, b- 2 B) a- 3, b- 1
C) a- 3, b- 4 D) a- 1, b- 3

20.Tol guli uchun hos bo’lgan javobni aniqlang

1) ikki jinsli; 2) gulqo’rg’onsiz; 3) rovak to’pgul hosil qiladi 4) chetdan changlanadi 5) bir jinsli; 6) kuchala to’pgul hosil qiladi
A) 2, 4, 5, 6 B) 1, 3, 4 C) 2, 3, 6 D) 1, 2, 4, 5

21.Tugunchasida ko’p miqdorda urug’kurtak bo’lgan o’simlikni aniqlang

1) lola; 2) olcha; 3) gilos; 4) g’o’za;
5) shaftoli’
A) 2, 3, 5 B) 1, 4, 5 C) 4, 1 D) 2, 3

22.Urug’chisi changchisiga nisbatan kalta bo’lsada bir vaqtda yetiladigon va bevosita changlana oladigon o’simliklarni aniqlang

1) namatak; 2) yong’oq; 3) olma; 4) tol;
5) nok; 6) bug’doy; 7) terak; 8) beda;
A) 2, 4, 7 B) 1, 6, 8 C) 3, 7 D) 1, 3, 5

23.Burchoq o’simligiga xos bo’lgan malumotlar

1) toq bargchasi gajakga aylangan; 2) oddiy bargli; 3) qiyshiq gulli yovvoyi o’simlik; 4) to’g’ri gulli 5) poyasi ko’ndalang kesimi qanotchali; 6) madaniy yem-xashak o’simligi
A) 2, 3, 5 B) 1, 3, 5 C) 2, 4, 6 D) 1, 2, 3

24.Qiyshiq gullari ro’vaksimon to’pgulga yig’ilgan

o’simlik qaysi bandda to’g’ri ko’rsatilgan.
A) sachratqi B) qashqarbeda
C) bodiyon D) nastarin

25. Shakli o’zgargan barg va qiyshiq gulga ega bo’lgan o’simliklarni aniqlang

1) namatak; 2) lola; 3) burchoq; 4) rayhon;
5) gladiolus 6) loviya 7) suvyeg’ar.
A) 1, 2, 4 B) 4, 7 C) 2, 5 D) 3, 5

26.G’o’za va lola gullariga xos umumiy xususiyatlar…..

1) oddi gulqo’rg’onli; 2) murakkab gulqo’rg’onli
3) ikki jinsli; 4) bir jinsli; 5) gulqo’rg’on bo’laklari qo’shilgan; 6) gulqo’rg’on bo’laklari qo’shilmagan ;7) tugunchasi bitta rug’kurtakli; 8) tugunchasi ko’p urug’kurtakli;
A) 1, 3, 6 B) 3, 6, 8 C) 2, 5, 7 D) 1, 6, 7

27.Bug’doy guliga xos bo’lgan malumotlarni aniqlang

1) bir jinsli; 2) ikki jinsli; 3) shamol yordamida changlanadi; 4) hashorotlar yordamida changlanadi 5) oddiy to’pgul hosil qiladi; 6) gulpoyasi shoxlangan
A) 1, 3, 6 B) 2, 4, 5 C) 2, 3, 6 D) 1, 5

28.Gulli o’simlilarda kechadigan urug’lanish jarayoni ketma- ketligini ko’rsating

1) spermiy tuhum hujayra bilan qo’shilib murtak hosil qiladi; 2) spermiy markaziy hujayra bilan qo’shilib . endosperm hosil qiladi; 3) chang donasida ikki hil hujayra bor; 4) vegetativ hujayra chang yo’lini hosil qiladi. 5) generativ hujayra bo’linib ikkita spermiy hosil qiladi; 6) qo’sh urug’lanishdan keyin urug’ hosil bo’ladi
A) 1, 2, 4, 5, 6 B) 4, 1, 2, 3, 5, 6
C) 3, 4, 5, 1, 2, 6 D) 3, 5, 4, 1, 2, 6

29.Bargning nafas olishiga xos malumotlarni ko’rsating

1) yorug’lik talab etilmaydi; 2) organik moddalar parchalanadi; 3) havoga kislarod gazi ajraladi 4) uzliksiz davom etadi; 5) karbonad angidrid gazi yutiladi; 6) asosiy to’qimada boradi; 7) havoga karbonat angidrid gazi ajraladi 8) o’simlikni qizib ketishdan saqlaydi 9) organik moddalar hosil bo’ladi;
A) 1, 2, 4, 7 B) 3, 5, 6, 9
C) 2, 3, 4, 7 D) 1, 5, 8, 9

30.Kurtak payvandga xos malumotlarni aniqlang

1) payvand uchun novdalar 2-3 ta kurtak qoldirib kesiladi; 2) payvand tutgan tutmaganligi 6- 10 kunda bo’linadi; 3) payvantak tekis arralanib 2 yoki 4 ga
ajratiladi 4) tayyor qalamchalar bog’-bog’ qilib ko’mib qo’yiladi 5) payvandlashda ponalardan foydalaniladi 6) payvand uchun quyoshda toblangan bir yilliknovdalar tanlanadi 7) avgust oyida amalga oshiriladi
8) poya po’stlog’I “ T “ shaklida kesiladi
A) 1, 3, 4, 7 B) 2, 7, 8 C) 3, 4, 5, 8 D) 1, 2, 3, 6

31.Vegetativ ko’payishi ildiz bachkilari yordamida amalga oshadigan, murakkab bargli o'simliklar

A) olvoli, gladiolus C) qizilmiya, namatak
D) qoraqat, terak D) yantoq, namatak

32.Quyida ko’rsatilgan daraxtlarning qalamchalari

yordamida ko’payadigan turlarini aniqlang
1) terak; 2) jiyda; 3) anor; 4) yong’oq; 5) tol
6) o’rik; 7) qoraqat; 8) tut; 9) atirgul
A) 1, 3, 4, 8 B) 3, 5, 7, 9 C) 1, 2 D) 4, 6, 8

33.Qaysi o’simliklar novdasining malum qismini asosiy poyadan ajratilmagan holda tuproqqa ko’mish orqali ko’paytrish mumkin ?

1) tok; 2) anor; 3) namatak; 4) atirgul; 5) jiyda 6) qoraqat; 7) olvoli; 8) yantoq 9) terak
A) 4, 6, 9 C) 3, 7, 8 C) 1, 2, 5, 9 D) 1, 4, 6

34.O’simliklar dunyosida barg haqida bildrilgan to’g’ri malumotlarni aniqlang

a) elodeya o’simligida bir hujayrali
b) saksovul o’simligida bandsiz
c) sebarga o’simligida uch bo’lakli
d) gulsafsar o’simligida bandli
e) qayrag’och o’simligida oddiy barg
f) soxta kashtan o’simligida panjasimon
A) b, e, c B) a, b C) b, e D) c, d

35.Iskana payvant jarayoni ketma ketligi qaysi

javobda to’g’ri berilgan ?
1) payvandustning pastki qismi ponaga o’xshatib kesiladi; 2) payvandust maxsusus salqin joylarda saqlanadi; 3) yillik novda (payvandust) shira harakati boshlanmasdan oldin kesib olinadi; 4) tayyor qalamchalar bog’-bog’ qilib ko’mib qo’yiladi; 5) payvantak pona yordamida 2 yoki 4 ga ajratiadi; 6) payvantak po’stlog’i “T“ shaklida kesiladi 7) ponalar
olib tashlanadi va payvandust o’rnatiladi 8) payvantag 2-3 ta kurtak qoldrib kesib olinadi; 9) qalamcha o’rnatilgan joyga maxsus mumusimon modda suruladi
A) 1, 5, 7, 8, 9 B) 3, 2, 4, 5, 7
C) 2, 3, 6, 8, 9 D) 3, 2, 1, 5, 7, 9

36.Ildizidagi kurtaklardan yangi novdalar hosil qilib ko’payadigan o’simliklarni aniqlang

1) tok; 2) anor; 3) namatak; 4) atirgul; 5) jiyda 6) qoraqat; 7) olvoli; 8) yantoq;9) terak
A) 2, 6, 9 B) 3, 7, 8 C) 1, 2, 5, 9 D) 1, 4, 6

37.Quyida berilgan qaysi o’simlik ahamyati jihtadan burchoqga, hayotiy shakli jihatdan kovrakga o’xshaydi

A) saksovul B) izen C) beda ) piskom piyoz

38.Berilganlardan nastarin uchun xosini ko’rsating

1) kuzdaham gullashda davom etadi;
2) yirik kurtakli, madaniy o’simlik;
3) butalarning mayda kurtakli vakili;
4) barglari novdada ketma-ket joylashgan;
5) barglari uzoq vaqt yashilligini yoqotmaydi;
6) barglari novdada qarama-qarshi joylashgan;
A) 1, 2, 6 B) 3, 4, 5 C) 2, 5, 6 D) 1, 3, 4

39.Ildiz pereparatini tayyorlashda

(a)tugunakda kraxmalni aniqlashda (b)
tajribada barglarni rangsizlantrishda (c)
foydalaniladigan moddalarni aniqlang
1) spirt; 2) yod; 3) glitserin; 4) suv; 5) yog
A) a- 1, b-2, c- 3 B) a- 3, 4 b- 2, c-1
C) a- 4, b-5 c-2 D) a- 3, b- 2, c-5

40.Shakli o’zgargan yerostki barglarida oziqa moddalar to’planadigan o’simliklarni aniqlang

1) burchoq; 2) lola; 3) shoyigul; 4) rediska
5) bosh piyoz; 6) batat; 7) karam; 8) gladiolus
A) 2, 5, 8 B) 1, 2, 5 C) 3, 4, 6 D) 2, 5, 7

41.Fotosintez uchun xos bo’lgan malumotlarni aniqlang

1) yorug’lik talab etilmaydi; 2) onorganik moddalar hosil bo’ladi; 3) havoga kislarod gazi ajraladi 4) uzliksiz davom etadi; 5) karbonad angidrid gazi yutiladi; 6) asosiy to’qimada boradi; 7) hosil qiluvchi to’qimada kechadi; 8) o’simlikni qizib ketishdan saqlaydi 9) organik moddalar hosil bo’ladi;
A) 1, 3, 5, 8 B) 3, 5, 6, 9 C) 2, 3, 4, 7 D) 3, 5, 7, 9

42.Barglarining novdada joylashuvi o’xshash bo’lgan o’simliklar qatori qaysi javobda to’g’ri keltrilgan ?

A) pomidor, atirgul, nastarin
B) yalpiz, rayhon, oqquray
C) kiyiko’t, mavrak, dalachoy
D) go’za, do’lana, ligustrum

43.Pomidor va g’o’za uchun umumiy bo’lgan

malumotlarni aniqlang
1) barglari yaprog’i yaxlit ; 2) madaniy o’simlik;3) barglari poyada qarama-qarshi joylashgan; 4) yorug’sevar 5) yorug’sevar 6) barglari novdada navbat bilan joylashgan
A) 2, 5, 6 B) 1, 3 C) 1, 5, 6 D) 2, 4

44.O’simliklarning o’zidan changlanishiga yo’l qo’ymaydigan moslanishlarni belgilang?

1) avval gul kurtaklari, so’ng barg kurtaklari ochiladi; 2) chanchilari urug’chilaridan avval yoki keyin ochiladi; 3) gullari ko’rimsiz; 4) gultojbarglari rangli; 5) changchi va urug’chilari bir vaqtda yetiladi; 6) gullar ayrim jinsli; 7) urug’chi changchiga nisbatan uzun bo’ladi.
A) 1,2,4,7 B) 2,6,7 C) 3,6,5 D) 1,2,4,6

45.Shamol va hasharotlar yordamida changlanadigan o’simliklarning umumiy jihatlarini aniqlang?

1) avval gul kurtaklari, so’ng barg kurtaklari ochiladi; 2) chanchilari urug’chilaridan avval yoki keyin ochiladi;
3) gullari ko’rimsiz; 4) gultojbarglari rangli;
5) changchi va urug’chilari bir vaqtda yetiladi; 6) gullar ayrim jinsli; 7) urug’chi changchiga nisbatan uzun bo’ladi.
A) 3,4,5,6 B) 1,2,6 C) 1,5,7 D) 1,2,4,6

46. Shamol yordamida changlanadigan o’simliklar hasharot yordamida changlanadigan o’simliklardan nimasi bilan farq qiladi?

1) avval gul kurtaklari, so’ng barg kurtaklari ochiladi; 2) chanchilari urug’chilaridan avval yoki keyin ochiladi; 3) gullari ko’rimsiz; 4) gultojbarglari rangli; 5) changchi va urug’chilari bir vaqtda yetiladi; 6) gullar ayrim jinsli; 7) urug’chi changchiga nisbatan uzun bo’ladi.
A) 3,4,7 B) 1,2,4 C) 2,3,7 D) 4,5,6

47.Hujayrasi klachetka qobiqli, avtotrof holda oziqlanuvchi organizmlarni aniqlang.

1) iloq; 2) korall aspidi; 3) belyanka; 4) mastak; 5) g‘umay; 6) oleandr; 7) kampirchopon; 8) oynasimon kapalak; 9) qora ilon; 10) qo‘ng‘irbosh; 11) gelikonius
A)1, 4, 5, 7 B) 3,4,5 C) 2,3,11 D) 1,7,9,

48.Quyida berilganlardan cho‘ziq-tirik

(1) va cho‘ziq-o‘lik (2) mexanik to‘qima hujayralarini aniqlang.
a) ksilema naylari; b) kollenxima; c) sklerenxima; d) floema naylari
A) 1-c; 2-b B)1-b; 2-c C) 1-d; 2-a D) 1-c; 2-c
Tuzuvchi: Payziyev OYBEK Alisherovich