1. O‘zbek adabiy tili va uning tarixiy bosqichlari. O‘zbek adabiy tili haqida


Berilgan so’zlardagi nuqtalar o’rniga “i” yoki “


Download 336.21 Kb.
bet38/94
Sana08.03.2023
Hajmi336.21 Kb.
#1253836
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   94
Bog'liq
Ona tili ma\'ruza1

4. Berilgan so’zlardagi nuqtalar o’rniga “i” yoki “u” unlilarining mosini qo’yib ko’chiring.
a) 1. Bir oqshom, kut…lmagan vaqtda, ko’chamizda tuyalarning baqirishi, havoni yangratgan qandayd…r notanish ovozlar eshitildi. 2. Ko’r…b tur…bmiz, birimiz ikki bo’layotgani yo’q. Yer bo’lgani bilan xudo barakani ko’tarsa qiyin, hali ham o’sha “bult…rgi Eshmatmiz”. 3. Naima to’g’risidan tashvish yo’q; husn, odob,,yum…sh, hammasidan ko’ng…l to’q. 4. Xo’sh, kulollikning itlari nimani qizg’anadi? Men qur…q, bo’sh xumni , oshsiz sopol tovoqni yoki suv tegmagan quv…rni yeb qo’yamanmi?
b) Arg’…mchoq, atirsov…n, ajabtov…r, bahuz…r, bemavr…d, bo’l…m, bo’y…n, juld…r, zul…k, kuch…k, ko’m…sh, kum…sh, mur…d, muxb…r, muh…m, mud…r, muh…t, nuf…z, nuq…l, put…r, puch…q, suz…k, suk…t, sunb…la, sup…rgi, surg…n, sur…shtirmoq, sur…nkali, so’rg’…ch, suqs…r, sug’…rta, tug…n, tuzl…q, tuz…m, tuz…sh, tuyn…k, tumsh…q, tun…ka, turk…m, turm…sh, turg’…n, tut…n, tut…q, tux…m, tush…ncha, xur…j, chumch…q, chuch…k, ho’k…z.
5. Nuqtalar o’rniga “a” yoki “o” harflaridan mosini qo’yib ko’chiring va so’zlarning to’g’ri yozilishini bilib oling.
Agr…texnika, adv…kat, ajabt…vur, and…va, ant…logiya, aer…drom, aer…port, t…mosh…, bak…vul, bar…var, b…horikor, bed…vo, bekinm…choq, be…dab, be…dob, bep…yon, bef…ros…t, bex…votir, bi…logiya, b…shoq, g…vda, g…vjum, g…vhar, g…rmon, d…vomat, d…vron, dipl…mat, d…von, d…mino, do’l…na, j…vlon, j…vob, j…von, j…mol, jang…v…r, j…hon, z…vq, z…mon…viy, zir…v…r, zo’r…von, ijob…t, k…vsar, k…lleksiya, k…mbinat, k…nfet, k…ridor, k…nspekt, lab…rant, m…n…log, m…rf…logiya, r…vn…q, p…rtret, f…netika.
1. Nuqtalar o’rniga kerakli harflarni qo’yib ko’chirib yozing.
Mas…id, i…tido, g’i…jak, sara…jom, k…itansiya, ta…suf, istibdo…, muto…a, me…yor, ta…jub, min…s, krep…eshin, simpoz…um, vol…ybol, sup…rgi, maj…ua, a…ditoriya, suver…nitet…
Qo’shib yozish va ajratib yozish.
Qo’shib yozish
1. Xona, noma, poya, bop, ham, baxsh, kam, umuman, rang, mijoz, sifat, talab kabi so’zlar yordamida yasalgan qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: oshxona, tabriknoma, bedapoya, hamabop, xushbichim, hamshahar, qo’ymijoz, maymunsifat, kamhosil, umumdavlat, bug’doyrang va h.k.
2. –r, –ar , –mas qo’shimchasi bilan yasalgan qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: o’rinosar, buzoqboqar, ertapishar, ishyoqmas kabi.
3. Narsani boshqa bir narsaga qiyoslash orqali hosil qilingan qo’shma otlar va sifatlar qo’shib yoziladi: toshbaqa, oybolta, qo’yko’z, sherdil, otquloq singari.
4. Narsaning rangi, mazasi, nima uchun mo’ljallanganligi kabi ma’nolarni bildiruvchi qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: ko’ksulton, oqbosh, achchiqtosh, ko’zoynak, suvilon kabi.
5. Ikkinchi qismi turdosh ot yoki obod so’zi bilan yasalgan joy nomlari qo’shib yoziladi: Oqtepa, Uchqo’rg’on, Davlatobod, Xo’jaobod kabi, lekin MarkaziyOsiyo, Ko’hnaUrganch, G’arbiyYevropa kabi joy nomlari ajratib yoziladi.
6. Ruscha, baynalmilal yoki tarjima qilingan qo’shma sozlar qo’shib yoziladi: telestudiya, fotoapparat, radioto’lqin, etektrarra kabi.
7. Qisqartma so’zlar har doim qo’shib yoziladi: O’zMU, ToshDPU.

Download 336.21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling