1. O'zbekiston ta’lim tizimida Media savodxonlik va axborot madaniyati

Frilans (
ing. 
freelance),
[1] 
frilanser (
ing. 
freelancer) yoki yollanma ishchi, odatda 
oʻz-oʻzini ish bilan taʻminlovchi va maʻlum bir ish beruvchiga bogʻlanib 
qolmaydigan shaxs uchun ishlatiladigan atama hisoblanadi.
Frilanserlik bilan 
shugʻullanuvchilar baʻzan kompaniya yoki vaqtinchalik agentlik 
tomonidan ijaraga beriladi. Ular mijozlarga frilanser mehnatini qayta sotadi; 
Boshqa mutaxassislar mustaqil ishlaydi yoki ishga kirish uchun frilans veb- 
saytlardan foydalanadi.
Mustaqil kontragent 
atamasi 
ingliz tilining 
boshqa reestrida 
ushbu turdagi ishchilarning soliq va bandlik toifalarini belgilash uchun 
qoʻllanilsa- 
da, "freelancing" atamasi ijodiy sohalarda eng keng tarqalgan va bu atamadan 
foydalanish unda ishtirok etishni 
koʻrsatishi mumkin.
[2]
Frilanserlik ustunlik qilish 
mumkin 
boʻlgan, kasblar va sohalarga quyidagilar kiradi: 
Musiqa
 
bastalash
, 
Kopirayterlik 
(matnlar bilan ishlash), 
Aktyorlik
, 
Kompyuter
 
dasturlash
, 
Veb-dizayn
, 
Grafik dizayn
, 
Tarjimonlik
, 
Illyustratsiya chizish
, kino va
video olish va 
baʻzi nazariyotchilarning asosiy ish deb bilishadi.
AFZALLIKLARI...
Vaqt taqsimoti. Frilans vaqti juda moslashuvchan. 
Koʻpincha tanlagan loyihalarda 
toʻliq yoki qisman ishlash mumkin.
Mustaqil qaror qabul qilish. Garchi mijozlar istagan ish uchun texnik vazifalarni 
belgilasa ham, odatda frilanser ischi xodim emas, balki mustaqil pudratchi 
hisoblanadi. Mijoz ishni qanday yakunlanganini nazorat qilishi mumkin.
Narxlarni belgilash. Frilanser 
boʻlib ishlash oʻz xizmati uchun oʻzi istagan narxni 
belgilashga imkon beradi. 
Yaʻni narxni tashqaridan hech kim frilanser uchun 
belgilab bermaydi.
Talab bor. Erkin bozorda raqobat 
boʻlishiga qaramasdan, sifatli va ishonchli 
frilanserlarga 
boʻlgan talab ortib bormoqda. Koʻplab korxonalarda ishlaydigan 
xodimlar 
yoʻq. Buning oʻrniga frilanserlarning bir guruhiga tayanadilar.

---

48