10
G
B
𝐹𝐵∥
𝐹𝐺∥
𝐹𝐺⊥
’
𝐹𝐵⊥
𝐹𝐵
𝐹𝑖𝑠ℎ
𝑁𝐺⊥
𝑁𝐵⊥
𝑟𝐺∥
𝑟𝐵∥
A
𝑟𝑁𝐵
𝑟𝑁𝐺
α
5-rasim. Buldozerni qiyalikda ishlatishda ta’sir etuvchi kuchlar.
Perpendikulyar kuchlar normal bosim kuchlariga teng bo‘ladi.
11
Shundan 𝐹𝐵⊥ = 𝑁𝐵⊥ = 𝑚𝐵∙ 𝑔 ∙ 𝑐𝑜𝑠𝛼, kN
𝐹𝐺⊥ = 𝑁𝐺⊥ = 𝑚𝐺∙ 𝑔 ∙ 𝑐𝑜𝑠𝛼, kN
(16)
(17)
(18)
Mashinani ishlatishda unga ishqaanish kuchi ham ta’sir etadi. Uni chizmadan foydalanb aniqlash mumkin:
𝐹𝑖𝑠ℎ = (𝑚𝐵 + 𝑚𝐺) ∙ 𝑘𝑖 ∙ 𝑔 ∙ 𝑐𝑜𝑠𝛼, kN Buldozerning ishlatishdagi yurishga qarshilik qiluvchi kuchi quyidagicha aniqlandi:
𝐹𝑦𝑢𝑞 =
𝑚𝐵 + 𝑚𝐺 ∙ 𝑔 ∙ (𝑠𝑖𝑛𝛼 + 𝑘𝑖 ∙ 𝑐𝑜𝑠𝛼), kN (19)
bu yerda 𝑚𝐵va 𝑚𝐺 - mos ravishda bulldozer va ag‘dargich oldidagi gruntning massalari, t. Berilgan qiymatlar bo‘yicha (13) va (18) formulalarning qiymatlarini aniqlab, (14) formula bilan solishtirish kerak. Agar shart bajarilmasa, teishli o‘zgarishlar bilan qayta hisoblash kerak. Buldozerlarni ishlab chiqarish sharoitini hisobga olian holda uning ish unumdorligini optimal qiymatini aniqlash va uning as’osida ishchi tezligini o‘rnatish. Berilgan qiymatlar asosida buldozerning ish unumdorligini gruntni qazish va kochirish ishlari uchun (1), yer tekislash ishlari uchun (4) formulalardan foydalanib aniqlash kerak. Buldozerlar yordamida gruntlarni 100 m gacha ko‘chirish mumkin. Bundan ortiq masofaga ko‘chirich samara bermaydi. Bunga birinchi sabab, agdargich oldidagi grunt hajmining kamayishi bo‘lsa, ikkinchidan ag‘dargich oldidagi gruntning maksimal hajmi 3 m3 gacha bo‘lishi va buldozerni qaytishiga ketgan vaqtning bekorga sarflanishi, hamda uning tezligini past bo‘lishidir. Qazilgan gruntlarni ko‘shirishda 1000 m gacha skreperlar, 5000 m gacha o‘ziyurar skreperlardan, undan yuqori masofa- larga esa maxsus avtomobillardan foydalaniladi. Chunki ularning mos ravishda tezligi (10…60 km/soat gacha) va tashuvch idishining hajmi (8…25 m3gacha) yuqori bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
