11-mavzu
1. Quyidagilardan tarixiy haqiqatga muvofiq kelmaydigan javobni
aniqlang.
A) Shayboniylar Movarounnahrga yangi ishlab chiqarish
munosabatlarini olib kelgani yo‘q.
B) Shayboniylar temuriylar davrida shakllangan ijtimoiy
munosabatlarni qabul qildilar va unga moslashdilar.
C) Xonlikda barcha yerlar xonning mulki edi.
D) Yemi tasarruf etish xonning ixtiyorida edi.
2. Shayboniylar davrida davlat yerlari nima deyilgan?
A) mamlakai podshoh B) mulki xos
C) mamlakai sulton D) A va C
3. Bevosita shaxsan xonning o‘ziga tegishli yerlar ... deb atalgan.
A) mamlakai podshoh B) mulki xos
C) mamlakai sulton D) A va C
4. Qaysi turdagi yerdan olingan daromad xonning xarajatlariga
hamda vaqflarga xayr-ehson uchun sarflangan?
A) mamlakai podshoh B) mulki xos
C) mamlakai sulton D) A va C
5. Shayboniylar davrida Xonlikda barcha yerlar ... mulki edi.
A) xon B) davlat
C) vaqf D) jamoa
6. Qaysi turdagi yer davlatdan yer sotib olish orqali qaror topgan?
A) mamlakai podshoh B) mulki xos
C) mamlakai sulton D) mulki xolis
7. Davlatdan yer sotib olgan kishi shu yeming qancha qismini davlat
ixtiyorida qoldirgan?
A) 2/3 qismini B) 1/3 qismini
C) yarmini D) 1/4 qismini
8. Shayboniylar davrida Xon davlat yerlarini ... shaklida taqsimlagan.
1. mamlakai podshoh 2. mulki xos
3. mamlakai sulton 4. mulki xolis
5. vaqf yerlari 6. mulk
A) 2, 4, 5, 6 B) 1, 3, 4, 5
C) 1, 4, 5, 6 D) 1, 2, 4, 6
9. Mulk yer esa ... shaklida belgilangan.
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) A va B
10. Yer egaligining qaysi shakli dastlab xonga uning egalarini itoatda
tutib turishning kuchli vositasi bo'lib xizmat qildi?
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
11. Noto’g’ri tarixiy ma’lumotni aniqlang.
A) Muhammad Shayboniyxon temuriylarga, temuriylar davri
amaldorlariga qarashli barcha yerlarni musodara qildi.
B) Muhammad Shayboniyxon istagan vaqtda viloyat hokimlarining
o'mini almashtira
olardi.
C) Muhammad Shayboniyxon Markaziy hokimiyatga ozgina
itoatsizlik qilgan suyurg'ol egasini bunday huquqdan mahrum qilardi.
D) Vaqtlar o‘tishi bilan suyurg‘olning otadan bolaga meros bo‘lib
o'tmaydigan bo’ldi
12. Shayboniylar qachon Movorounnahrni ikkinchi marotaba
egallashdi?
A) 1510-yil B) 1511-yil
C) 1512-yil D) 1515-yil
13. Shayboniylar Movarounnahrni ikkinchi marta egallagach,
shayboniy sultonlar mamlakat viloyatlarini qayta taqsimlashni
shayboniylarning eng nufuzli vakili ...ga topshirdilar.
A) Kо‘chkunchixon B) Suyunchxo‘ja
C) Jonibek Sulton D) Ubaydulla Sulton
14. Samarqand kimga meros mulk qilib berildi?
A) Kо‘chkunchixon B) Suyunchxo‘ja
C) Jonibek Sulton D) Ubaydulla Sulton
15. Toshkent viloyati kimga meros mulk qilib berildi?
A) Kо‘chkunchixon B) Suyunchxo‘ja
C) Jonibek Sulton D) Ubaydulla Sulton
16. Buxoro va uning atroflari kimga meros mulk qilib berildi?
A) Kо‘chkunchixon B) Suyunchxo‘ja
C) Jonibek Sulton D) Ubaydulla Sulton
17. Miyonqol viloyati kimga berildi?
A) Kо‘chkunchixon B) Suyunchxo‘ja
C) Jonibek Sulton D) Ubaydulla Sulton
18. … mulklar bora-bora markaziy hokimiyatdaa mustaqil bo‘lishga
intiluvchi kuchlarning kuchayishiga sabab bo‘ldi.
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
33. Quyidagi qaysi voqea dehqonlarning soliq to‘lash imkoniyatini
oshirishga, davlat
mulkini ko‘paytirishga xizmat qildi?
A) bir xil og’irlik va uzunlik o’lchov birliklarini joriy qilinishi
B) soliqlar tushumini yaxshilanishi
C) pul islohoti o’tkazilishi
D) soliqlar miqdorini kamaytirilishi
34. Shayboniyxon tomonidan amalga oshirilgan bu va boshqa
tadbirlar, o‘z mohiyatiga ko‘ra ...
A) markaziy hokimiyatni mustahkamlashga xizmat qildi.
B) savdo-sotiqni jonlantirishga imkon berdi
C) mahalliy hokimiyatni mavqeyini mustahkamlashga xizmat qildi
D) dehqonlar ahvolini birmuncha yaxshilashga yordam berdi
35. ... mazkur islohotni o‘tkazishda kumush narxining ko'tarilganini
hisobga oldi.
A) Shayboniyxon B) Abdullaxon II
C) Ko’chkunchixon D) Abdullaxon I
36. Abdullaxon II ning pul islohotiga ko’ra ...
A) yangi kumush tanganing qiymati 30 ta, eskisi esa 27 ta mis
tangaga tenglashtirildi.
B) yangi kumush tanganing qiymati 35 ta, eskisi esa 27 ta mis
tangaga tenglashtirildi.
C) yangi kumush tanganing qiymati 30 ta, eskisi esa 25 ta mis
tangaga tenglashtirildi.
D) yangi kumush tanganing qiymati 33 ta, eskisi esa 26 ta mis
tangaga tenglashtirildi.
37. ... ning pul islohoti tufayli kumush tanga ko‘p miqdorda
chiqarildi.
A) Shayboniyxon B) Abdullaxon II
C) Ko’chkunchixon D) Abdullaxon I
38. Quyidagi qaysi shaxsning islohotiga ko’ra narxi ko'tarilgan
kumushning ko‘plab miqdorda boshqa davlatlarga chiqib ketishiga
chek qo‘yildi?
A) Shayboniyxon B) Abdullaxon II
C) Ko’chkunchixon D) Abdullaxon I
39. U oltin pul zarb etishni ham yo‘lga qo‘ydi va uning tarkibiga
qiymati past bo‘lgan boshqa ma’danlar aralashtirilmasligini qattiq
nazorat ostiga oldi. Quyida kim haqida gap ketayati?
A) Shayboniyxon B) Abdullaxon II
C) Ko’chkunchixon D) Abdullaxon I
40. Shayboniylar davrida .... iqtisodning yetakchi tarmog‘i bo‘lib
qolaverdi.
A) dehqonchilik B) chorvachilik
C) hunarmandchilik D) savdo-sotiq
41. Qaysi sulola vakillari Sangzor, Chirchiq, Sirdaryo, Amudaryo,
Vaxsh va Murg‘ob daryolari imkoniyatlaridan unumli foydalanish
choralarini ko‘rdilar?
A) Ashtarxoniylar B) Shayboniylar
C) Mang’itlar D) Minglar
42. Qashqadaryoning irmoqlaridan Kesh viloyati yerlarini sug‘orish
uchun ... kanallar qazildi.
A) 10 ga yaqin B) 15 ta
C) 12 ga yaqin D) 10 dan ortiq
43. Sun’iy sug‘orish ishlari, ayniqsa, ... davrida keng rivojlandi.
A) Shayboniyxon B) Abdullaxon II
C) Ko’chkunchixon D) Abdullaxon I
44. Qachon Zarafshon daryosida qator suv ayirg‘ichlari, ko‘plab suv
omborlari bunyod etildi?
A) 1556-1587-yy. B) 1555-1587-yy.
C) 1557-1585-yy. D) 1556-1585-yy.
45. ... darasida joylashgan qadimgi to‘g‘on qoldiqlari o’rnida ulkan
to’g‘on - Abdullaxon bandi qurildi.
A) Nurota B) Oqchob
C) Beklarsoy D) Zarafshon
46. Qaysi tumanda Abdullaxon bandi qurildi?
A) Nurota B) Oqchob
C) Beklarsoy D) Zarafshon
47. Abdullaxon bandiga ... kub metr suv to‘plangan.
A) 1 mln 200 ming B) 1 mln 300 ming
C) 1 mln 500 ming D) 1 mln 400 ming
48. Abdullaxon timi qaysi shaharda qurilgan?
A) Samarqand B) Toshkent
C) Buxoro D) G’ijduvon
49. Abdullaxon timi qachon qurilgan?
A) 1575-yilda B) 1576-yilda
C) 1577-yilda D) 1574-yilda
50. Xonlikda asosiy soliq sug‘oriladigan yerdan olinadigan ... edi.
|
19. Shayboniylar davrida mulk egaligining ikkinchi shakli - ... ham
qaror topdi.
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
20. Shayboniylargacha mavjud bo‘lgan yer egaligining iqto turi
yangicha nom — ... nomi bilan saqlab qolindi.
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
21. Quyidagi qaysi yer egaligi turi davlat arboblariga, harbiylarga,
shuningdek, kichik davlat amaldorlariga davlat oldidagi sodiq
xizmatlari uchun berilgan edi?
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
22. Tanho yer olganlar nima deb atalgan?
A) iqtodor B) muqto
C) tanhodor D) suyurg’ol egasi
23. ...ning hajmi, uning xizmatiga yarasha bir necha xonadondan
yoki bir necha qishloqdan iborat boTgan.
A) tanho B) suyurg’ol
C) mamlakai sulton D) mulk
24. Shayboniylar davrida yer egaligiga oid xato berilgan ma’lumotni
aniqlang.
A) Tanhoga faqat ekin ekiladigan yer emas, balki tanho hududida
joylashgan tegirmon va moyjuvozlardan keladigan daromadlar ham
qo‘shib berilgan.
B) Shayboniylar davrida tanho yer egaligi turi shakllandi
C) Tanho tanhodoming xususiy mulki hisoblangan.
D) Tanhodor davlat xizmatidan ketganida yoki vafot etganida tanho
yerlari boshqa davlat xizmatchisiga berilgan.
25. Quyidagi qaysi omil shayboniylarni qishloq xo‘jaligini
rivojlantirish uchun qator chora-tadbirlar ko‘rishga majbur qildi.
A) dehqonlarning g’alayonlari
B) Yerlaming turli shakllarga bo’linishi
C) Soliq tushumining kamayishi
D) vaqf yer-mulkining hajmining tobora ortib borishi
26. Shayboniylar davrida qaysi voqea davlat xazinasiga tushadigan
soliq daromadlarining kamayishiga olib kela boshladi.
A) dehqonlarning g’alayonlari
B) Yerlaming turli shakllarga bo’linishi
C) Soliq tushumining kamayishi
D) vaqf yer-mulkining hajmining tobora ortib borishi
27. Muhammad Shayboniyxon xonlik iqtisodiyotini tartibga solish va
savdoni rivojlantirish maqsadida ...
A) bir xil og’irlik va uzunlik o’lchov birliklarini joriy qildi
B) soliqlar tushumini yaxshiladi
C) pul islohoti o’tkazdi
D) soliqlar miqdorini kamaytiridi
28. Muhammad Shayboniyxon qachon pul islohoti o’tkazdi?
A) 1506-yil B) 1505-yil
C) 1507-yil D) 1510-yil
29. Muhammad Shayboniyxon o’tkazgan pul islohotiga ko’ra ...
A) to shu vaqtgacha muomalada bo’lgan turli o’lcham va og‘irlikdagi
tangalar o‘rniga vazni bir xil - 5,7 gramm bo’lgan yangi kumush va
mis tanga zarb qilindi.
B) to shu vaqtgacha muomalada bo’lgan turli o’lcham va og‘irlikdagi
tangalar o‘rniga vazni bir xil - 5,4 gramm bo’lgan yangi kumush va
mis tanga zarb qilindi.
C) to shu vaqtgacha muomalada bo’lgan turli o’lcham va og‘irlikdagi
tangalar o‘rniga vazni bir xil - 5,2 gramm bo’lgan yangi kumush va
mis tanga zarb qilindi.
D) to shu vaqtgacha muomalada bo’lgan turli o’lcham va og‘irlikdagi
tangalar o‘rniga vazni bir xil - 5,9 gramm bo’lgan yangi kumush va
mis tanga zarb qilindi.
30. Temuriylar davrida bitta kumush tanganing og’irligi qancha
gramm bo’lgan?
A) 5, 2 B) 4, 6 C) 4, 8 D) 5, 8
31. Temuriylar davrida bitta kumush tanganing qiymati nechta mis
tangaga teng edi?
A) 5 ta B) 4 ta C) 6 ta D) 3 ta
32. Pul islohotidan keyin bitta kumush tanganing qiymati nechta mis
tangaga teng bo’ldi?
A) 24 ta B) 22 ta C) 20 ta D) 26 ta
A) ixrojot B) zakot C) xiroj D) zobitona
51. Quyidagi qaysi soliq daromadning 30
foizdan 40 foizgachasini tashkil qilardi.
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) zobitona
52. Davlat muassasalari, qo‘shin va xon xonadoni xarajatlarini
qoplash uchun to‘lanadigan soliq nima deyilgan?
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) zobitona
53. Aboli mol-mulkidan olinadigan soliq ... deb atalgan.
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) zobitona
54. Hukmdor uchun yig'iladigan maxsus soliq bu ...
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) zobitona
55. Shayboniylar davrida harbiy soliq nima deyilgan?
A) ixrojot B) zakot
C) xiroj D) madadi lashkar
56. Shayboniylar davriga oid xato ma’lumotni aniqlang.
A) Davlat pulga muhtoj bo‘lganida favqulodda soliqlar ham joriy
etilgan.
B) Aholiga davlat oldida o‘tashi shart bo‘lgan begar deb ataluvchi
mehnat majburiyati ham yuklatilgan.
C) O‘zaro urushlar ko‘payib ketgan yillari soliqlar bir necha yil
uchun oldindan olinardi.
D) Og‘ir yillarda aholiga hatto jizya - jon boshi solig‘i solinardi
|
