1 Relyatsion hisoblash – bu relyatsion algebradan farqli o'laroq, protsessual bo'lmagan so'rovlar tilidir, ya'ni u nima qilish kerakligini aytadi, lekin buni qanday qilishni tushuntirmaydi. Relyatsion hisob ikki shaklda mavjud

5) Select * from Xaridorlar Where FISH LIKE A%

42. bilet
1)
Ma’lumotlar bazasini loyihalashning asosiy bosqichlari
PS – predmet soha;
ILM – infologik model;
DLM – datalogik model;
MFM – ma’lumotlarni fizik modeli; AT – axborot tizimi.
Hozirgi kunda axborot tizimlarini loyihalash xilma–xil usullari mavjud.
Umuman olganda, axborot tizimlarini dasturiy ta’minotini yaratish interaktiv
xarakterga ega. Axborot tizimlarini loyihalashni asosiy bosqichlari va ular orasidagi
bog‘lanish
AT loyihalashni 1- bosqichida predmet sohasida mantiqiy axborot tuzilmasini quramiz. U PSni va foydalanuvchini talablarini o‘zida mujassamlashtiradi. Bunda biz aniq MBBTga bog‘lanmagan ravishda bu ishlarni bajaramiz, ya’ni PSni axborotlogik tavsifi bajariladi. Bu bosqich infologik model qurish bosqichi deb ataladi. MBBT vositasi yordamida ma’lumotlarni mantiqiy bog‘lanishlarini tashkil qilish ma’lumotlar bazasini DLMini bildiradi. Bu model yordamida ma’lumotlar elementlari orasidagi mantiqiy bog‘lanishlarni aks ettiradi. DLMni ma’lumotlarni saqlash muhiti bilan bog‘laydigan bosqich ma’lumotlarni fizik modeli deyiladi.
2)
MB administratori dеyilganda birorta shaxs yoki bir nеcha shaxslardan iborat bo‘lgan va MBni loyihalash, uzatish va samarador ishlashini ta’minlovchidir. Ma’lumotlar bazasi tushunchasi bilan ma’lumotlar banki tushunchasi ham mavjud. Ma’lumotlar banki (MBn) tushunchasi ikki xil talqin etiladi
. Boshqacha talqinda, ma’lumotlar banki dеyilganda ma’lumotlar bazasi uni
boshqarish tizimi(MBBT) tushuniladi. Ma’lumot bazasi bilan ishlaydigan dasturni
ilova dеb ataladi. Bitta ma’lumot bazasi bilan juda ko‘p ishlashi mumkin.
MB ni ishlatish afzalliklari:
- Ixchamligi;
- Axborotlarni qayta ishlash tеzligini oshishi;
- Kam mеhnat sarfi;