1. Resurslarning cheklanganligi va ularni taqsimlash Mikroiqtisodiyotning ahamiyati

1.4. Bozor va uning vazifasi

---

Xususiy mulkchilik- bu fuqaro yoki firmani iqtisodiy ne’matga egalik qilish,
foydalanish, taqsimlash huquqidir.
Agar mulkchilik huquqlari yaqqol aniqlangan va ishonchli himoyalangan
bo`lsa, bunday tizim resurslardan yaxshiroq foydalanishni ta’minlaydi.
Tadbirkorlik
erkinligi
har
qanday
inson
tadbirkorlik
faoliyati
bilan
shug’ullanishi mumkinligini: resurslarni sotib olish va o`z tanloviga ko`ra har
qanday tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, ularni bozorda sotish,
pullarni bankka qo`yish va boshqalarni ko`zda tutadi.
Tanlash erkinligi resurs egalarini ularni o`z hohishiga qarab foydalanish:
xodimlar uchun har qanday faoliyat turi bilan shug’ullanish, iste’molchilar uchun o`z
pul daromadlariga tovar va xizmatlarni sotib olish imkoniyatini ko`zda tutadi.
Tanlovning to`g’riligi va tadbirkorlik erkinligi iqtisodiyot holati haqidagi axborot
to`la hajmining mavjudligi bilan aniqlanadi.
[1]
N.Gregory Mankiw. Principles of Microeconomics. (Fifth edition). USA 2008. P 30-34

---

Raqobat
• cheklangan resurslarning ko`proq miqdoriga, ulardan eng 
ko`p qaytim olish maqsadida ularni o`z ihtiyoriga olish
uchun xo`jalik sub’ektlari o`rtasidagi musobaqadir.
optimallashtirish 
tamoyili 
• har bir faoliyatdan va resurslardan foydalanishdan 
maksimal foyda olish;
muqobil 
xarajatlar 
tamoyili 
• noyob resurslardan foydalanish yo`nalishlarining 
barchasidan olinadigan foyda va xarajatlarni solishtirish 
orqali.

---

Mikroiqtisodiyot
iqtisodiy
sub’ektlarni ikkiga bo`lib qaraydi -
iste’molchilar (uy xo`jaliklari) va ishlab chiqaruvchilar (firmalar).
Iste’molchining maqsadi - mumkin darajada o`zining ehtiyojlarini maksimal
darajada qondirish bo`lsa, ishlab chiqaruvchilarning maqsadi - foydani yoki
boshqa
bir
faoliyat
ko`rsatkichlarini
maksimallashtirishdan
yoki
minimallashtirishdan iboratdir.
Jamiyatda vujudga keladigan yana bir muammo - bu iste’molchilar va
ishlab chiqaruvchilar faoliyatini muvofiqlashtirishdir:
• ishlab chiqaruvchilar faoliyatini (kim qaysi mahsulotdan qancha 
ishlab chiqaradi) muvofiqlashtirish; 
• iste’molchilar faoliyatini (kim, qaysi mahsulotdan, qancha iste’mol 
qiladi) muvofiqlashtirish; 
• ishlab chiqarish va iste’mol qilish bo`yicha qabul qilingan qarorlarni 
muvofiqlashtirish.

---

E’tiboringiz
uchun
rahmat !