1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

boyligini yo‘qotsa, xafa bo‘ladi-yu, umri zoye ketayotganiga esa parvo qilmaydi. 
(Abul Faroj) 5. Vaqtini boy berayotganida xunob bo‘ladigan odam eng dono 
odamdir. (Dante) 6.
Vaqtning qadriga yetmagan kishiga shon-sharaf nasib 
bo‘lmaydi. (L.Vovenarg) 
Bilib oling. 
Gapning fe’l bilan ifodalangan biror bo‘lagiga boshqaruv yo‘li bilan 
bog‘langan,kimni? nimani? qayerni? kimga? nimaga? kimda? nimada? kimdan? 

---

nimadan? kim uchun? nima uchun? kim haqida? nima haqida?kim bilan? nima 
bilan? kabi so`roqlarga javob bo`luvchi ikkinchi darajali bo‘lakka to‘ldiruvchi 
deyiladi.
To‘ldiruvchi quyidagi so‘zlar bilan ifodalanadi: 
ot: Dilshod maktubni xolasiga berib, ko‘chaga chiqib ketdi; 
olmosh: Mayli-da, kimgadir Yoqsa, yoqmasa, Ularga qo`shilib 
Yig`lasharmidik. (M.Yusuf) 
harakat nomi: Uning kulib boqishlarini bir zum ham unutmayman. 
Otlashganda: 
sifat: Yaxshiga qora yuqmas, yomonga el boqmas; 
son: Beshni beshga qo‘shsak, o‘n bo‘ladi; 
sifatdosh: Bilmagandan bilgan yaxshi, to‘g‘ri ishni qilgan yaxshi; 
taqlid so’z: Taqir-tuquringni yig’ishtir; 
undov so’z: Ohimni eshitmadi; 
modal so’z: Yo‘qni yo‘q deydi, borni bor deydi.
To’ldiruvchi birikma holida bo‘lishi mumkin: Men uning 
go‘zal siymosida
 
qalbim ko‘zgusini, visol orzusini, umidim gulshanini ko’rardim.
Erkin birikma bilan ifodalangan to‘ldiruvchi murakkab to‘ldiruvchi 
sanaladi. 
To‘ldiruvchi gap mazmunini to‘ldirish, oydinlashtirish vazifasini bajaradi. 
54.2-topshiriq. 
To‘ldiruvchilarni ikki guruhga ajratib, jadvalga tushiring: 
Jadval