1. “Soliq nazariyasi” fani ijtimoiy-iqtisodiy fan sifatida. Fanining boshqa iqtisodiy fanlar bilan bog‘liqligi. Fanni o‘rganish usullari

1 - shakl


Soliq imtiyozlarining turlari

Soliq to’lashdan batamom ozod etish

Yuridik shaxslarni batamom ozod etish

Soliq solish usulini tanlash huquqi

Soliq solinagan bazani kamaytirish

Soliqdan vaqtincha ozod etish

Dastlab 2 yil muddatga

Kichik biznes uchun sodda-lashtirilgan soliqtizimi tizimi

Ekologiyaga qilin gan xarajatlar doirasida

Investitsiyaga qilingan xa- rajatlar miq dorida

Xayriya maqsad laridagi badal lar doirasida

Jismoniy shaxslarni batamom ozod etish

Dastlab 5 yil muddatga

Dastlab 3 yil muddatga
Qishloq xo’jalik korxonalari uchun yagona er solig’i
Soliqni yakka tartibda yoki markazlashti-rilgan holda to’lash
Norezidentlar-ni batamom ozod etish
Soliq ob’ekti (daromad, er uchastkasi, mol-mulk qiymati) ni batamom ozod etish

Dastlab 7 yil muddatga.

Mol-mulk qiymat

doirasida

Birinchi yil foydasini olguncha

Er uchatkalari hajmida

Soliq krediti

Jaxon moliyaviy iqtisodiy inqirozi sharoitida soliq tizimini takomillashtirib borishda, xorijiy mamlakatlarda soliq stavkalarining qo‘llanish mexanizmidan foydalanish, soliqlarni to‘liq va o‘z vaqtida kelib tushushini nazorat qilish tajribalarini o‘rganish maqsadga muvofiq bo‘ladi.

Ishlab chiqarish jarayonini boshqarishda, investitsiyalar, ilmiy tekshiruv va tajriba konstruktorlik ishlarini rag‘batlantirish va tartibga solishda davlat tomonidan soliq imtiyozlaridan keng foydalaniladi. Soliq imtiyozlari rag‘batlantirish va maqsadga muvofiq yo‘llanilishiga qarab quyidagilarga bo‘linadi:

- ayrim korxona va tashkilotlarni butunlay soliq to‘lashdan ozod etish;

- yangi tuzilgan korxonalar uchun soliq to‘lash bo‘yicha imtiyozlar berish. Bu imtiyozlar ishbilarmonlik va tadbirkorlik (agar maxsulot ishlab chiqarishga asoslangan bo‘lsa) rivojlanishga ijobiy ta’sir etadi.

Soliq imtiyozlarini qo‘llash mexanizmidagi eng murakkab jarayon bu soliq imtiyozlarini belgilash mezonlarini adolatli tarzda belgilash hisoblanadi. Ammo, qayd etish joizki, soliq imtiyozlarini belgilash jahon amaliyotida har bir mamlakatning iqtisodiy siyosatining mazmun-mohiyatidan kelib chiqib belgilanadi va shu jihatidan u turli davlatlarda turlicha bo‘ladi.