1. Sun'iy intellektning asosiy tushuncha va ta'riflari, sun'iy intellekt sohasidagi tadqiqot yo'nalishlari, qanday tizimlar intellektual tizimlar toifasiga kiradi

13.Ekspert tizimlarini loyihalash, kontseptual bosqichlari, ekspert tizimini shakllantirish va sinovdan o'tkazish.
**Ekspert Tizimlarini Loyihalash:**

Ekspert tizimlarini loyihalash bosqichlari quyidagilar bo'lishi mumkin:

1. **Maqsadlar va Mavzularni Aniqlash:** Ekspert tizimi loyihalashning boshlanishi, maqsadlarni va mavzularni aniqlash bilan boshlanadi. Maqsadlar va mavzular, ekspert tizimining nima uchun yaratilganligini, qanday ma'lumotlar to'plamini o'rganishni yoki aniqlashni maqsad qilayotganini aniqlaydi.

2. **Ekspertlar va Ressurslar:** Ekspert tizimi loyihalashda qanday ekspertlar bilan ishlash kerakligini belgilash va tizim uchun kerakli ressurslarni aniqlash kerak. Bu qadamda, ekspertlarning xossalari, tajribalari va loyihada o'zlarini qanday ko'rsatishlari lozimligini tushuntirish.

3. **Ma'lumotlar Tahlili va Mavzularni Taxminlash:** Loyihalash jarayonida mavjud ma'lumotlar tahlil qilinadi va qanday ma'lumotlarga ehtiyot bo'lishi kerakligi taxminlanadi. Mavzularning qanday turdagi ma'lumotlarni talab qilishi kerakligi belgilanadi.

4. **Tizimning Strukturasini Tanlash:** Ekspert tizimi uchun qanday tuzilishni tanlash kerakligi aniqlanadi. Bu shu jumladan, ma'lumotlar bazasi, tahlil qiluvchi komponentlar, natijalarni taqdim qilish va boshqa asosiy qismlarni o'z ichiga oladi.

5. **Natijalarni Taqdim Qilishning Usullarini Tanlash:** Ekspert tizimi natijalarni foydalanuvchilarga qanday ko'rsatishni belgilash lozim. Bu, diagrammalar, statistika, tekst yoki boshqa usullar orqali bo'lishi mumkin.

6. **Sinovdan O'tkazish:** Loyihalashning bir qismi sifatida sinovdan o'tkazishni belgilash kerak. Bu bosqichda, tizim iste'molchilari, ekspertlar yoki tizimning ishga tushirilishi kerakli shaxslar sinovni o'tkazishadi. Ular tizimni ishlatish va uning qanday natijalarni olishi kerakligini baholashadi.

**Kontseptual Bosqichlar:**

1. **Maqsad va Mavzu Tushunish:** Loyihalashning birinchi bosqichi maqsad va mavzuni tushunishdir. Bu, ekspert tizimi qanday maqsadlarni haqiqiy qilishi va qaysi mavzularga yo'naltirilishi kerakligini aniqlashni o'z ichiga oladi.

2. **Komponentlarni Tanlash:** Tizimning asosiy komponentlari, ularning vazifalari va bir-biriga o'xshashligini aniqlash lozim. Bu komponentlar ma'lumotlar bazasi, tahlil qiluvchi komponent, ma'lumot qo'shuvchi komponent, natijalarni taqdim qiluvchi komponent va boshqa bo'lishi mumkin.

3. **Ma'lumotlar Tahlili va Ishlovchilik:** Ma'lumotlar tahlili uchun kerakli bo'lgan ma'lumotlar va ularni qanday ishlatishni belgilash.

4. **Natijalar Va Taqdim Qilish:** Tizimning qanday natijalar olishi kerakligini, ularga qanday ko'rsatishlar kerakligini va ularni qanday taqdim qilish kerakligini tushuntirish.

5. **Ekspertlar va Ma'lumotlarni Qo'shish:** Qanday ekspertlar tizimga qanday ma'lumotlar qo'shishadi va ularni qanday tayyorlash kerakligini aniqlash.

**Ekspert Tizimini Shakllantirish:**

1. **Ma'lumotlar Bazasini Tuzish:** Ma'lumotlar bazasi tizimda qanday saqlanishi, qanday tarzda struktura olinishi kerakligini belgilash.

2. **Tahlil Qiluvchi Algoritmni Tanlash:** Ma'lumotlarni o'rganish va tahlil qilish uchun kerakli algoritmlarni tanlash. Bu algoritm ma'lumotlar bazasidan o'z