1. Suyaklaring joylashishi,shakli va vazifasi bo`yicha klassifikatsiyasi

39. Bo’g’imlar tuzulishi. Bo’g’im yuzalari shakli, o’qlar soni va vazifasiga qarab 

bo’g’imlar klassifikatsiyasi. 

---

 

 

Bo’g’imlar yoki diarthroslar suyaklarning bir biriga yaqinlashmasdan o’rtada bo’shliq hosil 

qilib birikadi. Bo’g’im hosil bo’lish shartlari: 

1) suyaklar shakl jihatdan mos kelishi kerak.   2) Suyaklarning bo’g’im yuzalari tog’ay bn 

qoplangan bo’lishi kerak.  3) Bog’im yuzalarida bo’shliq bo’lishi kerak.   4) Bo’g’im xaltasi bn 

qoplangan bo’lishi kerak.  5) boylambn mustahkamlangan bo’lishi kerak. 

Bo’g’imlar harakatiga qarab bir o’qli 2 o’qli  ko’p o’qli bo’ladi.  Bo’g’imlar shakliga qarab 

shoxsimon, vintsimon, g’altaksimon bo’ladi.  

Harakatlar Sagital sathda: adduction—yaqinlashtiruvchi;  abduction—uzoqlashtiruvchi; Frontal 

sathda: flexio—bukish;  extension—yoyish;    Bo’g’inlar bir o’q atrofida harakat qilsa (tirsak 

barmoq bo’g’ini) faqat bukib yoziladi bunday bo`g`imlarni tashkil qilayotgan suyaklarning uchi 

g`altak yoki silindr shaklida bo`ladi. Ikki o’qli bo’g’inlarda (bilak-kaft usti bo’g’ini) ikki 

tomonlama harakat qiladi. Suyaklarning bir uchi tuxumsimon yoki egarsimon shaklda bo`ladi. 

Ko`p o`qli bo`g`imlarda (yelka bo`g`imi) suyaklarning uchi sharsimon bo`lib xar tomonlama 

harakat qiladi.Organizmlarda bo`g`imlarning 4 xil harakati bor. 1. Frontal(ko`ndalang) o`q 

atrofida faqat bukish-flexio va yozish-extenzo mumin. 2. Sagital(oldindan orqaga ketgan) o`q 

atrofida tanaga yaqinlashish( adduxio) yoki tanadan uzoqlashish(abductio) harakati vujudga 

keladi.3. Doira hosil qilib aylanish-sirkumducsio.4. Bo`g`im o`qi atrofida burilish-ratatsio, 

bundan tashqari  kam harakatli yassi bo`gimlar (qov suyaklari va umurtqa tanasining birlashuvi) 

ham uchraydi.