1. Tabiat va insonning o‘zaro ta'siri. Atrof-muhitni muhofaza qilish ta’limi va barqaror rivojlantirish

2-Muammo.

Bir tom ondan qaraganda juda oson javob topish m um kin. Biz mahsulotlarni.iste’mol qilishimiz tezligi sayyoramizni shu mahsulotlarni vetkazib berish qobiliyatidan ancha balandroq. Shu bilan birgalikda dunyo aholisi ko'p miqdorda axlat tashlanishiga sababchi bo'lib kelmoqda. Bizning sayyoramizga axlatning bunaqa hajmini uddalash o'ta murakkab. Ammo bu vaziyat butun dunyoda bir xil emas. Dunyoning bir xil davlatlarida aholi juda ko'p mahsulotlar iste’mol qiladi va bir xil joylarda juda kam, lekin umuman olganda bizning turli mahsulotlarga talablarimiz va bizning sifatliroq hayot tarziga intilishimiz juda ko'p mahsulotlar iste'mol qilinishiga olib keladi.

3-Muammo.

Muammoning yechimi bor va bn yechim yuqorida ko'p marotaba ko'rsatib o'tildi. Bizlar muammolarni anglab yetishimiz, kamroq iste'mol qilishimiz, isrofgarchiliksiz iste'mol qilishiiniz — tabiiy kapitalning barqaror imkoniyatlarini inobatga olib yashashimiz va uyg'unlikda yashashimiz lozim. Iqtisodiy tabiatni ekspluatatsiya qiladigan jam iyatdan tabiatning imkoniyatlariga asoslanib ishlaydigan iqtisodga yo'l olishimiz kerak. Vazifalarni amalga oshirish imkoniyati yo'q emas. Tabiatga munosabatlarimizni qayta qurish «barqaror rivojlanish» deb ataladi. Barqaror rivojlanishning bir qator ta’riflari mavjud, masalan, «hozirgi zamondagi talablarni qoniqtirishda kelajak avlodlarni o'z talablarini qoniqtirishga imkoniyatlarini chegaralab qo'ymaydigan rivojlanish» (1987 Ekologiya va Rivojlanish Jahon Komiteti) yoki «yashab turgan ekologik tizimning imkoniyatlariga ko'ra inson hayotining sifatini yaxshilash». Boshqacha qilib avtganda, tabiiy kapitalimiz. imkoniyatlaridan kelib chiqib, har birimiz hayot sifatini yaxshilash va standartlarini ko'tarish tarafdorlarimiz. Barqaror rivojlanishning o'quvchi anglashi lozim bo'lgan bir qator prinsi plari mavjud: 1. 0 ‘zare bog'iiqlik — jamiyat, iqtisodiyot va tabiiy atrof-muhit erasidagi o'zaro bog'liqligi asoslangan — hududiydan boshlab global muammolarigacha. 2. Fuqarolik va boshqarish — shaxsiv huquqlar va majburiyatlarga asoslangan — fuqarolarni siyosiy, ijtimoiy hayotda taol qatnashishini va ko'maklashishini rag'batlantiradi. 3. Kelajak avlodlarning ehtiyojlari va huquqlari — ehtiyojlarimizni qoniqtirganda kelajak avlodlar haqida o'ylash lozim — biz sayyoramizda doim yashaydigandek yashashimiz kerak. 5 4. Xilma-xillik — dunvo xilma-xilligidan mam nun bo'lib yashash kerak — biz bir-birimizga o'xshamaymiz — madaniy, ijtimoiy, iqtisodiy va biologik xilma-xillik mavjudligini tan olishimiz lozim. 5. Hayot sifati, tenglik va adolat — mahsulot taqsimotida, ta’lim, meditsina va shunga o'xshash xizmatlardan foydalanishda fuqarolarni imkoniyatlari darajasida global adolatda bo'lishi kerakligini anglash — barqaror rivojlanish har bir insonning asosiy ehtiyojlarini qoniqtirishdir. 6. Barqaror rivojlanish — dunvo zaxiralari chegaralangan va bu insonning turmush tarziga va qishloq xo'jaligi, sanoat korxonalariga o'z ta'sirini ko'rsatishini anglab yetishimiz kerak. 7. Ertangi kunga ishonch darajasi va ehtiyotkorlik — barqarorlikka turli yondoshishlar mavjud. Ammo ertaga nima bo'lishini oldindan avtish murakkab vazifa va shuning uchun bizlar muammolarni yeehishda ehtiyotkor bo'lishimiz lozim — doim qarorimizning eng yomon oqibatlarini tahlil qilish kerak.