1-tajriba ishi cho’zilish deformatsiya yordamida yung modulini aniqlash ishning maqsadi

1-tajriba ishi
CHO’ZILISH DEFORMATSIYA YORDAMIDA YUNG MODULINI ANIQLASH
Ishning maqsadi: Cho’zilish deformatsiyasidan foydalanib yung modulini aniqlash.
Kerakli jihozlar: diametiri 0,3-0,5mm uzunligi 1,2- 1,4 mm bo’lgan po’lat sim 0,5 kg li toshlar 4ta ,purjina metal sigma o’rnatilgan, strelka, lelinka.


Nazariy tushunch


Bir yo’nalishdagi cho’zuvchi kuch tasirida jism uzunligining ortishi bo’ylanma cho’zilish aylanma deformatsiya deyiladi.
Uzunligi L bo’lgan va ko’ndalang kesim yuzasi S sim yoki sterjen P tok tasirida L m qadar cho’ziladi.
(yoki qisqradi ). Kuch qonuniga asosan:

L=a

Bundagi a cho’zilishdagi (siqilishdagi) ellastik koiffisenta, bo’yiga uzayish (qisqarish) koiffisenta,Cho’zilishdagi ellastiklik moduli, ya’ni YUNG moduli

E=

Yuk tasirida sim cho’zilish bilan birga ko’ndalangiga ham siqiladi. Agar simning diametri d qadar o’zgargan bo’lsa u holda:

bundagi β-ko’ndalangiga siqilish koeffisenti. Ko’ndalangiga siqilish koeffisentinig bo’yiga uzayish koeffisentiga nisbati Puasson koeffisenti deyiladi, ya’ni

Barcha izotop jismlar uchun Puasson koeffisentining nazariy hisoblab topilgan qiymati taxminan 0,25 ga teng

O’lash natijalarni hisoblash

Cho’ziluvchi purjina simning yuqori uchidagi shtatiivdagi M. Kronshtyenga mahkamlab o’rta qismiga strelka o’rnatiladi.

1.Mikrometr yordamida po’lat simning d₁, d₂, d₃, diametri o’lchanadi.
2 Shu simga parallel shkalla (ш) qo’yiladi.
3. Toshlar purjinaga P₁ P₂ P₃ quydagi va simning uzunliklari
L₁, L₂, L₃,L₄……….
yozib olinadi.
4. d² /4 formulasidan simning ko’ndalang kesim yuzi xisoblanadi
5. Yuklar orqali simning absalut uzayishi
ΔL₁= l₁ -l, ΔL₂=l₂-l , ΔL₃=L₃-L
va hokazolar topiladi

6.Yung moduli

E= formulasidan xisoblab topildi.