1-tajriba ishi

Gidrostatik sath o‘lchagichning ishlash prinsipini o‘rganish.
Ishdan maqsad:
Ushbu tajriba ishi virtual stendlar yordamida gidrostatik sath o‘lchagichni o‘rganishga mo‘ljallangan.
Satxni o‘lchashning nazariy asoslari
Gidrostatik satx o‘lchagichlar
Gidrostatik satx o‘lchagichlar yordamida satxni o‘lchash uchun suyuqlik ustuni hosil qilayotgan bosimni o‘lchab satx o‘lchanadi, ya’ni
; ( bo‘lganda)
Pyezometrik va difmanometrik gidrostatik satx o‘lchash usullari mavjud.
Pyezometrik satx o‘lchagichlar (rasm 6.1) agressiv va o‘ta agressiv muxitlarning satxini o‘lchashda qo‘llaniladi. .

Rasm 6.1. Pyezometrik sath o‘lchagichlarning prinsipial sxemasi

Ushbu satx o‘lchagich o‘lchash komplektiga quyidagilar kiradi:

1 – rostlanuvchi drossel;
2 – rotametr;
3 – pyezometrik trubka;
4 – manometr (ikkilamchi asbob)
Xavo berilishi bilan tizimdagi bosim suyuqlik ustuni (N) bosimiga tenglashguncha ortib boradi, ya’ni, ρgH. Bosim tenglashishi bilan p’yezometrik trubkadan (3) xavo chiqishga boshlaydi. Bu xavo sarfi minutiga 60-100 pufakcha qilib rostlovchi drossel (1) va stakancha yordamida sozlanadi. Shunday qilib, p’yezometrik trubkadagi bosimni o‘lchaydigan o‘lchov asbobi (4) shkalasi, o‘lchanayotgan satx birligida graduirovkalanishi mumkin.
Gidrostatik satx o‘lchagichlarning (rasm 6.2) ikkinchi turi difmanometrik satx o‘lchagichlardir.

Rasm 6.2. Difmanometrik satx o‘lchagichlarning prinsipial sxemasi

Tenglashtiruvchi idish tirsagidagi suyuqlik ustuni balandligi o‘zgarmas, difmanometrning boshqa tirsagidagi bosim esa, rezervuardagi suyuqlik satxi o‘zgarishi bilan o‘zgaradi, ya’ni, satxning xar bir qiymatiga ma’lum bir bosimlar farqi to‘g‘ri keladi. Birinchi xolatda, apparatdagi bosim atmosfera bosimiga mos bo‘lsa, unda , tenglashtiruvchi idish apparat tubiga moslab o‘rnatiladi va unda o‘lchanayotgan bosimlar farqi quyidagicha bo‘ladi:

Agar apparatdagi bosim atmosfera bosimidan katta bo‘lsa, unda,

Nazorat savollari:

1. 
   Radioizotopli sath o‘lchash usulining afzalliklari?
   
2. 
   sath o‘lchagichlarning turlari?
   
3. 
   Vizual ko‘rinishdagi sath o‘lchagichlarining xatoligini hisoblash
   
4. 
   Sig‘imli sath o‘lchagichlarning afzallik va kamchiliklari?
   
5. 
   Ultratovushli sath o‘lchagichlar?