17. Asos va qoshimchalar imlosi.
Qo‘shimcha qo‘shilishi bilan so‘z oxiridagi unli o‘zgaradi:
1) a unlisi bilan tugagan fe’llarga -v, -q, -qi qo‘shimchasi qo‘shilganda a unlisi o aytiladi va shunday yoziladi: saylaf – saylov, sina – sinov, aya – ayovsiz; so‘ra – so‘roq, bo‘ya – bo‘yoq; o‘yna – o‘ynoqi, sayra – sayroqi kabi;
2) i unlisi bilan tugagan ko‘pchilik fe’llarga -y, -q qo‘shimchasi qo‘shilganda bu unli u aytiladi va shunday yoziladi:o‘qi – o‘quvchi, qazi – qazuvchi, sovi – sovuq kabi. Lekin i unlisi bilan tugagan ayrim fe’llarga -q qo‘shimchasi qo‘shilganda bu unli i aytiladi va shunday yoziladi: og‘ri – og‘riq, qavi –qaviq kabi.
18. Sozlashuv uslubining turlari.
• Kеng qo’llanadigan uslublardan biri so’zlashuv uslubidir. Bu uslubda ko’pincha adabiy til mе'yorlariga rioya qilinadi. So’zlashuv uslubidagi nutq ko’pincha dialogik shaklda bo’ladi. Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasi dan tuzilgan nutq dialogik nutq dеyiladi.
• So’zlashuv uslubida ko’pincha turli uslubiy bo’yoqli so’zlar, grammatik vositalar, tovushlarning tushib qolishi, orttirilishi mumkin: Obbo, hamma ishni do’ndiribsiz-da. Mazza qildik. Kеtaqo-o-ol!
19.Shevalar va adabiy til tushunchasi.
Milliy til va adabiy til. Shevalar. Til va nutq tuchunchalari. ... Tarixning guvohlik benshicha, o'z tiliga ega bo'lmagan birorta eng kicllik, juda ibtidoiy jamoa ham bo'lmagan. Tilshunoslikka oid adabiyotlarda ko'rsatilishicha, taxminiy llisoblarga ko'ra yer yuzida 5926 dan ortiq til shevalari mayjud bo'lib, shundan 500 tasi o'rganilgan. Masalan, Sudanda yashaydiganlar 117 tilda, Hindistonda 1000 ga yaqin.
20. Ilmiy uslub nima va turlarini yoriting
Ilmiy uslub nutq - fan va ishlab chiqarish sohasiga xizmat qiluvchi adabiy tilning funktsional turlaridan biri; kitobda turli janrlardagi ixtisoslashtirilgan matnlarda qo'llaniladi.
Ilm-fan - inson faoliyati doirasi. U atrofimizdagi dunyo haqida aniq ma'lumot berish uchun mo'ljallangan. dunyo qonunlarini tushunish va turli (nafaqat ilmiy) yo'llarini bo'lishi mumkin va, masalan fan mantiq uchun, aql murojaat etiladi. Ilmiy matnlar professional o'quvchilarga yo'naltirilgan. Shunday qilib, fan tilining asosiy xususiyatlari aniqlik va xolislikdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |