1. Tutanxamon hayoti va hukmronligi. Tutanxamon hamda uning o'limi

3-faraz: Tutanxamon Shenxar va Meritatonning o'g'li bo'lishi mumkin, ular Axenaten (Amenxotep) va Nefertitining olti qizlaridan biri.

4- faraz: Tutanxamon tug'ilganda Amenhotep (Axenaton) ning rafiqasi, qirolicha Taye 50 yoshdan oshgan bo'lishi kerak edi. Boshqa tomondan, Amenhotep (Axenaton) o'g'lini tug'ishi mumkin bo'lgan boshqa xotinlari va kanizaklariga ega edi.

5-faraz: Tutankhamun fir'avn Amenxotep (Axenatonning akasi) ning o'g'li.

2008- yilda olimlar genetik tahlil o`tkazishadi. Dastlabki genetik tahlil natijalariga ko`ra Tutanxamonning otasi Axenaton (Amenxotep) bo'lgani, ammo onasi Nefertiti emasligi, balki uning onasi yosh xonim bo'lganligi aniqlanadi. Axenaton (Amenxotep) KV55 dahmasidan, onasi KV35 dahmasidan topilgan DNK bilan Tutanxamonning KV62 dahmasidagi mumiyosining DNK solishtiriladi va bu DNKlar mos keladi. Mark Gabolde va Aidan Dodsonning izlanishlariga ko'ra yosh fir'avnning onasi Amenxotep (Axenaton ) singlisi emas, balki 1-amakivachchasi ekanligi aniqlanadi va bu ayol haqiqattan ham Nefertiti ekanligi isbotlanadi.

Olimlarning fikricha, Tutanxamonning sog`lig`ida ayrim muommolar mavjud:chap oyog`I jismonan nogiron tug`iladi, skolioz, bezgak kabi kasalliklarga chalinadi. Tutanxamon taxtga 8 yoki 9 yoshida o'tirganligi va Amenhotep (Axenaton) 16-18 yil oldin vafot etgani ma'lum. Aslida kengash ikkita tarbiyachi va regentga o'tdi - Eye va Horemheb. Birinchisi eng yuqori martabali hisoblangan, ammo Tutanxamon davrida u Amonning ruhoniysi bo'lgan. Ikkinchisi harbiy rahbar edi, Misr Axenatonning pasifistik siyosati tufayli Sharqiy O'rta dengizni yo'qotganidan mamnun emas edi. Biroq yosh bo‘lgani uchun o‘z-o‘zidan davlatni boshqara olmagan. Bu jiddiy vazifani Tutanxamonning o‘gay onasi, sohibjamol Nefertiti va uning saroydagi yaqinlari bajarishgan. Arxeologlar tomonidan topilgan manbalarga qaraganda, voyaga yetayotgan Tutanxamon va Nefertiti o‘rtasida munosabatlar yaxshi bo‘lmagan. Shu bois, Nefertiti uchun yosh fir’avn bilan aloqalar buzilishining oldini oladigan birdan-bir yo‘l qizi Anxesenamonni yosh fir’avnga nikohlab berish edi va shundagina u Tutanxamon ustidan hokimiyatni yo‘qotmasdi. Nefertiti vafotidan so‘ng yosh fir’avn hamda uning muxoliflari vazir Eye va talantli sarkarda Xoremxeb o‘rtasidagi hokimiyat uchun kurash yanada keskinlashib ketadi. Tutanxamon esa aysh-ishrat, ov kabi ko‘ngilochar mashg‘ulotlarga berilib ketadi. Exnaton birinchi bo‘lib yakkaxudolikka sig‘inish, ya’ni, Quyosh xudosiga itoat qilishni joriy etib, ko‘p xudolikni bekor qilgan. Yuzlab ibodatxonalarni yoptirgan va bu islohotiga qarshi bo‘lgan juda ko‘plab din peshvolari va harbiy sarkardalarni qatl ettirgan.

Axenaton (Amenxotep)ning dushmanlari Exnatonning o‘limidan so‘ng ko‘pxudolikni tiklashib, uning o‘g‘lini otasining diniy qarashlaridan voz kechishga majbur etishgan. Buning oqibatida yosh va tajribasiz Tutanxamon ruhoniylar hokimiyatini tiklaydi. Tutanxamon hukmronligi davrida Misrda hokimiyat amaldagi vazir Eye va boshqa yuqori martabali zodagonlar qo'lida edi. Uning qo'l ostida Axenatonning diniy islohotlari bekor qilindi, Amon xudosiga sig'inish tiklandi, Tutanxamonning o'zi Tutanxaton nomidan voz kechdi va fir'avnning qarorgohini Axetatondan Fibes (Tibes)ga qaytarib berdi. Eye va Horemheb Axenatonning sheriklari hisoblangan. Ammo sobiq fir'avn vafotidan keyin barcha ta'limotlar anatematizatsiya qilingan, ya'ni yo'q qilishga harakat qilishgan. Fir'avnning poytaxti Axenaten yo'q qilindi va unutildi. Tutanxamonn davrida poytaxt Tibes(Fibes) ga qaytarilganiga qaramay, aslida fir'avn hukmronlikning ko'p qismini Memfisda o'tkazgan. Ismini va uning rafiqasini - Anxesenpaatonni Anxesepamon qilib o'zgartirgan. Anxesenpamon Axenaton va Nefertitining qizi edi. Tutanxamunning kelib chiqishi haqidagi qaysi nazariyalarga asoslanib, u yo xolasi, yoki singlisi yoki jiyani ,yoki opasi bo'lgan. Ehtimol, Anxesenpamon 12 yoshida Tutankhamunning xotiniga aylangan. Er-xotinning go'dakligida vafot etgan ikki qizlari bor edi.Ulardan biri homiladirlik davrining 5-6 oylarida, ikkinchisi esa tug`ilgandan so`ng vafot etadi. Ularning mumiyolari Tutanxamonn qabri ichida topilgan. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, har ikkala qiz ham o'lik tug'ilgan.