1-variant “Biznesni tadqiq etish usullari” fan va o‘quv kursi sifatida

3-variant
1. Biznes tadqiqotlarining maqsad va vazifalari
Marketing tadqiqotlarining asosiy maqsadi, uning vujudga kelish, shakllanish
va rivojlanishning ob’ektiv sabablari, zarurati bilan belgilandi, xamda uning maqsadi nixoyatda keng va murakkab masalalarni xal qilishga karatilgandir. U
ishlab chiqarishni xaridor ehtiyojiga moslashtirib, talab va taklifni muvozanatiga
erishgan xolda, uni tashkil etgan korxona, tashkilotlarga yuqori foyda keltirishdir.
Bunga erishish uchun marketing kuyidagi muhim vazifalarni xal etmogi lozim:
 xaridorlar (iste’molchilar) ehtiyojini o’rganish;
 tovarlarga bo’lgan ichki va tashki talablarni o’rganish;
 korxonaning faoliyatini xaridorlar ehtiyojiga moslashtirish;
 talab va taklif to’g’risidagi olingan ma’lumotlar asosida bozorni o’rganish;
 tovarlar reklamasini tashkil etish, xaridorlarni tovarlarni sotib olishga
qiziqishini oshirish;
 tovar yaratuvchi yoki uni sotuvchi korxona tadqiqotlarini amalga oshirish
uchun ma’lumotlar tuplash va tahlil qilish;
 tovarni bozorga chiqarishdagi barcha xizmatlar to’g’risida ma’lumotlar
olish;
 to’ldiruvchi tovarlar va urnini bosuvchi tovarlar to’g’risida axborotlar
yig’ish;
 tovarlarga bo’lgan talabni istiqbollash, ularni amalga oshirishni nazorat
qilishdan iboratdir.
2. Strategik marketingning usullari:
Zamonaviy marketing nazariyasining rivoj topishi va amaliy faoliyatda
uning hal qiluvchi ahamiyat kasb etishi, firmalarning marketing tadqiqotlarini
uyushtirishda ham sezilarli tarzda o’z aksini topmoqda. Hususan, firmalarning
raqobatdorlik quvvati, bozordagi o’rni, lozim strategik maqsadlari, diversifikatsiya
sari yo’l tutish taktikasi ko’pgina hollarda tadqiqotlarning yo’nalishi va ko’lamini belgilaydi. F.Kotler firmalarning marketing strategiyalarini 4 ta asosiy turi
mavjudligi va tadbirlar bir-biridan farqlanishini ta’kidlaydi. Jumladan firmalarning
marketing strategiyalarini quyidagi turlarga bo’lish mumkin.
 peshqadamlikka intiluvchi (bozorda o’rtacha 30% ulushga ega);
 hamqadam intiluvchi (bozorda 20% ulushga ega);
 bozordagi «nisha»ni –«bo’shliq»ni egallovchi (bozorda 10% atrofida
ulushga ega).
Ushbu strategiyani tanlagan va amalga oshirayotgan firmalarning bozordagi
ulushi, kelgusi intilishlari tegishli muammolar bo’yicha marketing tadqiqotlarining
yo’nalishlariga, jaddaligiga sezilarli ta’sir ko’rsatadi.