1. variant. Молиявий менежментни ташкил этиш босқичлари: молиявий назорат (молиявий таҳлил). Молиявий менежмент концепциялари

Investitsiyalar  korxonalar va xalq xo’jaligi miqyosida yangi ishlab chiqarish korxonalari yaratish yoki mavjud korxonalarni zamonaviylashtirish, ilg’or texnika va texnologiyalarni o’zlashtirish, mahsulot ishlab chiqarish va foyda (daromad) olishni ko’paytirish maqsadida uzoq muddatli mablag’lar kiritilishidir. Korxonaning ivestitsion siyosati investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baholash hamda investitsiyalashning eng samarali variantlarini tanlash bilan bog’liq bo’ladi.Investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baholash zarurati, qo’shimcha kapital qo’yilmalar kiritilishini talab qiluvchi yangi qurilish, mavjud ishlab chiqarishni kengaytirish kabi barcha hollarda yuzaga keladi.

15.variant Корхоналарда ички солиқ назорати.Дебиторлик ва кредиторлик қарзларини бошқариш.

1S. Soliq sohasida qarorlar qabul qilinayotganda, korxonalarda soliq menejmentining rivojlanganligini e'tiborga olmaslik, byudjet daromadlariga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Yana shuni ta'kidlab qtish lozimki, soliq menejmentini samarali tashkil qilish ko'proq xorijiy investitsiya ishtirokidagi qqshma korxonalarda rivojlanganligini ko'rishimiz mumkin.
Korxonalarda soliq menejmentini qisqacha xo'jalik sub'ektlarining soliqlar va davlatning maqsadli fondlariga to'lovlarni korxona moliyaviy xo'jalik faoliyatiga minimal darajada ta'sir ko'rsatadigan darajada boshqarishni tushunish mumkin. Korxonalarda soliq menejmentini tashkil qilishning ikki xil ya'ni, korxonada soliqni rejalashtirish va korxonada soliq nazoratini olib borish yo'nalishda yuritiladi. Korxonada soliqni rejalashtirish avvalo soliq to'lovlarini optimallashtirishni anglatadi. Korxonada soliqlarni optimallashtirish bu - soliq to'lash xarajatlarini kamaytirish orqali moliyaviy natijalarga ega bo'lish, yoki soliq to'lovlarini oshirmagan holda ko'proq tushumga ega bo'lishdir. Soliq to'lovchi byudjetga to'lovlarni qisqartirish binobarin, mulkni saqlab qolish uchun yo'l qo'yiladigan barcha usullardan, shu jumladan qonun hujjatlari kamchiliklardan foydalanish huquqiga egadir. Soliq qonunchiligidagi barcha shubhali joylar soliq to'lovchining foydasiga sharhlanishi kerak. Bu narsa xususiy mulk daxlsizligi qoidasining real ifodasi hisoblanadi va davlat o'zboshimchaligiga qarshi kafolat bo'ladi. Soliq to'lovchining soliqning qonuniy tarzda chap berish huquqining shak-shubhasizligi ko'pchilik mamlakatlarning sud amaliyoti bilan ham tasdiqlanadi. 2S. Дебиторлик ва кредиторлик қарзларини бошқариш-- Debitorlik va kreditorlik qarzlarini doimiy tahlil etish tо‘lovlar intizomini mustahkamlash, muddati о‘tkazib yuborilgan debitorlik va kreditorlik qarzlarni qisqartirish bо‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish, xо‘jalik yurituvchi subyektlar о‘rtasidagi tо‘lovlar va hisob-kitoblar tizimini takomillashtirish, byudjetga hamda davlat maqsadli fondlariga soliqlar va majburiy tо‘lovlarning о‘z vaqtida tushishini ta’minlash, byudjetga hamda davlat maqsadli fondlariga qarzlarni qisqartirish va ular vujudga kelishining oldini olish imkoni, qarzdorlikni maqsadli boshqarish imkonini beradi.Debitorlik va kreditorlik majburiyatlarini (qarzlarini) tahlil etish orqali iqtisodiyotning turli bо‘g‘inlarida, sektorlarida hisob-kitoblar mexanizmini takomillashtirish hamda barcha xо‘jalik yurituvchi subyektlar hamda bank va moliya muassasalari tomonidan tо‘lov intizomi va hisob-kitoblarning о‘z vaqtida о‘tkazilishini ta’minlash, soliqlar va majburiy tо‘lovlarning tо‘liq tо‘lanishi masalalari bо‘yicha amaldagi qonun hujjatlari normalariga qat’iy rioya etilishi ustidan ta’sirchan nazoratni yо‘lga qо‘yish imkoni tug‘iladi.Xо‘jalik yurituvchi subyektlarning debitorlik va kreditorlik qarzlari holatini tahlil qilish, korxonalar va tashkilotlarning muddati о‘tkazib yuborilgan qarzlari taqqoslanishini muntazam ravishda tashkil etish hamda ularni qisqartirish bо‘yicha ta’sirchan chora-tadbirlarni kо‘rishda subyektlarning rolini, e’tiborini oshirishni talab etadi.Xо‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan muddati о‘tkazib yuborilgan debitorlik qarzlarning vujudga kelishiga yо‘l qо‘ymaslik, aylanma mablag‘lardan oqilona foydalanish, ularning saqlanishini va о‘z vaqtida tо‘ldirilishini ta’minlash bо‘yicha ma’sulligini oshirib borish, о‘z navbatida makro iqtisodiy kо‘rsatkichlarni ham yaxshilashga imkon beradi. Bu esa о‘z navbatida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning zaruriy sharti hisoblanadi.Debitor va kreditor qarzdorlik bilan ishlash bir muncha murakkab jarayon. Negaki, ularning ikkinchi tomonga bog‘langanligi doimo ham manfaatliyechimlar chiqarishga imkon bermaydi. Bu borada analitiklar nimalarga ahamiyat qaratishi lozim:Birinchi navbatda analitiklar korxonaning moliyaviy-iqtisodiy holatini monitoring qilishi, moliyaviy aktivlar va passivlarni inventarizatsiyalashni amalga oshirishi lozim. Avvalo, navbatda qarz mavjudligi, uning miqdori, asosi va uni yuzaga kelish muddatlari dalilini aniqlashi lozim.Ikkinchidan vujudga kelgan qarzlarni sо‘ndirish bо‘yicha yondashuvni tanlab olish lozim. Qonunchilik meyorlari kreditorga о‘z ixtiyoriga kо‘ra sudgacha hal qilish tusidagi choralarni kо‘rishga, sud instansiyalariga sud buyrug‘ini berish tо‘g‘risidagi ariza bilan yoki qarzni undirish tо‘g‘risida da’vo arizasi bilan bevosita murojaat qilishni tanlash imkoniyatini ham kо‘zda tutadi.
16.variant 1.Хўжалик субъектларида пул оқимларини бошқариш. Харажатларни оптималлаштиришда левереджнинг аҳамияти.
1S..Хўжалик субъектларида пул оқимларини бошқариш.Корхоналарда пул маблағларини бошқаришнинг асосий жиҳатлари Пул маблағлари Хусусий капитал Банк кредитлари Кредитор қарздорлик Дебиторқарздорлик Товар-моддий захиралари Узоқ муддатли активлар Пул маблағлари оқимини бошқариш қуйидагиларни амалга оширишда муҳим аҳамият касб этади:1. Корхона баланси ликвидлилигини тартибга солиш;2. Айланма активларни оптималлаштириш;
3. Капитал қўйилмаларнинг вақтинчалик кўрсаткичларини режалаштириш; 4. Жорий харажатларни бошқариш;5. Тўловга лаёқатсизлик рискини пасайтириш;6. Қўшимча фойда олиш;
7. Капитал айланувчанлигини ошириш ва бошқаар. Пул оқимлари тўғрисидаги ҳисобот ундан фойдаланувчиларга хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий аҳволидаги ўзгаришларни баҳолашга имкон беради, уларни ҳисобот даврида қанча пул тушгани ва қанча пул чиққани тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди.Ушбу стандартнинг мақсади хўжалик юритувчи субъектнинг пул маблағлари ва уларнинг эквивалентлари бўйича мажбурий равишда ахборот тақдим этишини белгилаб қўйишдан иборат. Бу ахборот пул маблағлари оқими тўғрисидаги ҳисобот кўринишида бўлиб, унда ҳисобот даврида операцион, инвестиция ва молия фаолиятида юз берувчи пул оқимлари ҳаракати тасниф этилади.
2S. Korxonada xarajatlarni optimallashtirishda eng keng tarqalgan yondashuv xarajatlarni tashkilotning tarkibiy bo'linmalari bo'yicha guruhlashdir. Ushbu modelni an'anaviy deb atash mumkin, turli xil versiyalarda u korxonaning bo'limlari bo'yicha guruhlangan xarajatlar turlari (ijara, ish haqi, soliqlar va boshqalar) ro'yxati bilan taxminan bir xil jadvalni ifodalaydi. Faoliyat ko'lamiga qarab, bunday jadvallar kattaroq yoki kichikroq bo'lishi mumkin, turli darajadagi tafsilotlar va avtomatlashtirishga ega bo'lishi mumkin, ammo ularning mohiyati o'zgarishsiz qoladi.Xarajatlarni guruhlashning bunday yondashuvi sof foydani hisoblash va har bir bo'linmaning unga qo'shgan hissasini baholash, shuningdek, ba'zi bir asosiy tahlillar uchun asoslanadi. Ammo kompaniya xarajatlarini optimallashtirish maqsadlari uchun bu amalda foydasiz, chunki tashkiliy tuzilma bilan bunday bog'lanish xarajatlar va jarayonlar o'rtasidagi sabab-oqibat munosabatlari haqida hech narsa aytmaydi. Bu sizga xarajatlar miqdorini aniqlash imkonini beradi, lekin ularni boshqarishga imkon bermaydi, "nima qilish kerak?" Degan savolga hech qanday javob bermaydi.Guruhlashning yana bir usuli - konstantalar va o'zgaruvchilar - yaxshiroq, lekin ayni paytda etarli ma'lumotga ega emas. Shartli qat'iy va shartli o'zgaruvchan xarajatlar qo'shilishi bilan murakkab variantlar, hatto qaysi biri ko'proq ekanligini aytish qiyin, rasmni aniqlashtirish yoki chalkashtirish.Korxonada xarajatlarni optimallashtirish maqsadida guruhlash xarajatlarni ularga sabab bo'lgan jarayonlar bilan bog'laydi. Tashqi tomondan, u hisobot shakliga o'xshaydi moliyaviy natijalar va odatda shunday ko'rinadi:Qayta sotish uchun xom ashyo, materiallar, tovarlarning kirish qiymati;Ishlab chiqarish xarajatlari;Moliyaviy tranzaksiya xarajatlari;Umumiy biznes va ma'muriy xarajatlar.Biroq, tashqi o'xshashlikka qaramay, asosiy farq xarajatlarni ushbu guruhlar ichida taqsimlash usulida - tashkiliy tuzilma bo'yicha emas, balki bir hil funktsiyalar bo'yicha.

17.variant Фьючерс шартномаларидан фойдаланиш орқали хеджирлаш. 2.Корхона активлари таркиби.

1S. Fyuchers shartnomalari bilan xedjlash aktivni (tovarni) kelajakda yetkazib berish narxini muzlatib qo'yadi, shu bilan birga, agar spot narx (tovarning real bozorda real pulga sotish narxi) pasaysa, yo'qotilgan foyda qoplanadi. fyuchers shartnomalarini sotishdan olingan foyda bilan. Boshqa tomondan, spot narxlarning o'sishidan foydalanishning hech qanday usuli yo'q, bu holda qo'shimcha foyda fyucherslarni sotishdan yo'qotishlar bilan qoplanadi. Fyucherslarni xedjlashning yana bir kamchiligi - bu ish tartibida ochiq shoshilinch pozitsiyalarni saqlaydigan variatsion marjani joriy qilish zarurati, ta'bir joiz bo'lsa, o'ziga xos kafolatdir. Spot narxining tez o'sishi taqdirda, sizga qo'shimcha moliyaviy in'ektsiya kerak bo'lishi mumkin. Qaysidir ma'noda, fyucherslarni xedjlash oddiy chayqovchilikka juda o'xshaydi, ammo farq bor va juda fundamental. 2S.