1. Xavfsizligini taminlash asoslari va tarkibiy qismlari

6. Faoliyat va uni xavfsizligini ta`minlash

«Inson-muhit», «inson-ishlab chiqarish» va boshqa tizimlar murakkab ko`p tarkibli uyushmalardan (tizimlardan) hisoblanadi. Xavflarni o`rganish va tahlil jarayonida tarkiblarga ajratiladi (1;2-rasmlar).
1.- rasm. Faoliyat modeli: 1-inson; 2-muhit; 3-aks ta`sir qiluvchi aloqalar.
Aniq faoliyat sharoitida bu turkumlar (elementlar) yanada ravshanlashadi. SHuning uchun faoliyatni loyihalashda uning turkumlarini (elementlarini) etarli darajada aniqlab, to`g’ri keladigan axborot manbalaridan foydalanib, ularning xavfli xususiyatlari topiladi.

2.- rasm. Faoliyatni turkumlarga ajratish:
1-inson; 2-mehnat quroli; 3-mehnat vositalari; 4-quvvat (energiya); 5-mehnat mahsulotlari; 6-texnologiya; 7-flora; 8-fauna; 9-ma`lumot; 10-tabiiy iqlim; 11mehnatni tashkil etish; 12-jamoa; n-boshqalar.
1-jadval

HFX ni loyihalashning taxminiy tizimlari

T/R	Loyihalash ishlarining ketma-ketligi	Ishlarning natijalari
1	Loyihalanayotgan yoki mavjud ob`ektni qismlarga ajratish	Aniqlanadi: 1.Ish buyumlari 2.Ish vositalari: uskuna, imorat, inshootlar 3.Quvvat 4.Ish mahsulotlari Texnologik jarayonlar Tabiiy iqlim omillari 7.Flora-fao`na Ishchilar Ish joyi, tsex
2	Har bir elementning vujudga keltirishi mumkin bo`lgan xavflarning identifikatsiyalash	Xavflar ruyxati
3	Sabablar va xavflar «SHajarasi» ni tuzish	Xavflar sabablari
4	Xavflarning miqdoriy va sifatiy bahosi, YQB va «T» darajasi bilan	Himoya qilinishi kerak xavflar va sabablar ruyxati	bo`lgan
	solishtirish
5	Maqsadni aniqlash	Erishish kerak bo`lgan ish sharoitining parametrlarini aniqlash
6	Xavfsizlik ko`rsatkichlari bo`yicha ob`ektlarni umumiy baholash	Qabul qilingan integral yoki ball ko`rsatkichlari
7	Bo`lishi mumkin bo`lgan asoslar, usullar va xavfsizlikni tamin etadigan vositalar	Asoslar, usullar va alternativlarni to`plash
8	Har bir alternativning avzalligi va kamchiligini, zarar va foydasini tahlil etish	To`g’ri keladigan xilini tanlab olish
9	Qabul qilinishi mumkin bo`lgan asoslarni, usullarni va vositalarni tahlil etish	To`g’ri keladigan xilini tanlab olish
10	Hisob-kitob	Masalani aniq echish
11	Foydasini baholash	Texnik, ijtimoiy, iqtisodiy foydasining ko`rsatkichlari