6.Ishlab chiqarish xarajatlari.
Ishlab chiqarish sarf- xarajatlari deganda tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste'molchilarga yetkazib berish uchun qilinadigan barcha sarflar tushuniladi.
Ishlab chiqarish sarf-xarajatlari tarkibiga xom ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonilg`i va energiya uchun qilingan xarajatlar, asosiy kapital amortizatsiyasi, ish haqi va ijtimoiy sug`urtaga ajratmalar, foiz to`lovlari va boshqa xarajatlar kiradi.Ishlab chiqarishga qilingan barcha sarf-xarajatlarning puldagi ifodasi mahsulot tannarxini tashkil etadi.
Ishlab chiqarish xarajatlarini ikkiga bo`lib o`rganish mumkin.
bevosita ishlab chiqarish xarajatlari :
muomala xarajatlari:
-Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari mahsulotni bevosita ishlab chiqarish uchun qilinadigan barcha sarflar: ish haqi, xom ashyo, material sarflari, amortizatsiya va hokazolar.Tovar birligining qiymatida ishlab chiqarish xarajatlari faqat uning bir qismini tashkil qiladi.
Sarf xarajatlarni ichki va tashqi xarajatlarga ajratish, korxona iqtisodiy faoliyati samaradorligini oshirish yo`llarini qiyosiy tahlil qilish imkoniyatini beradi.
Tashqi xarajatlar
|
|
Ichki xarajatlar
| |
|
Bino-inshoat amortizatsiyasi
Mashina-uskuna amortizatsiyasi
Ijara haqi
Qarz pul mablag`lari va uning uchun foiz
Me'yordagi foyda
|
Ishlab chiqarish hajmining o`zgarishiga bog`liqlik darajasiga qarab doimiy va o`zgaruvchi xarajatlar ham farq qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |