“1” Yorug’likda boradigan reaksiyalar “2” Yorug’lik energiyasi

Suvning Fotolizi

Fotosintez jarayonida fotokimyoviy reaksiyalardan biri, bu suv fotolizidir. Ushbu jarayonni 1937-yil ingliz olimi Xill kashf etgan bo’lib u tomonidan barglardan ajratib olingan xloroplastlar ishtirokida yorug’lik ta’sirida O2 ajralib chiqishi kuzatilgan.Ushbu jarayonda vodorod akseptori qatnashishi lozim

Fotosintetik fosforirlanish

Xloroplastlarda yorug’lk energiyasi hisobiga hamda ADF va anorganik fosfat ishtirokida ATF hosil bo’ladi.

Fotosintetik fosforirlanish jarayoni D.Arnon tomonidan 1954-yilda kashf etilgan. Fotosintetik fosforirlanish ikki xil bo’ladi:

“1” Xalqali(siklik) fotosintetik fosforirlanish.

“2” Xalqasiz(nosiklik) fotosintetik fosforirlanish.

Xalqali fosforirlanishda yutilgan barcha yorug’lik energiyasi ATF sintezi uchun sarf bo’ladi.Bunda nurni yutgan xlorofil qo’zg’aladi va yuqori energetik potensialga ega bo’lgan elektronni chiqaradi hamda o’zi(+) zaryadlanib qoladi.

Xalqali fosforirlanishda yutilgan barcha yorug’lik energiyasi ATF sintezi uchun sarf bo’ladi.Bunda nurni yutgan xlorofil qo’zg’aladi va yuqori energetik potensialga ega bo’lgan elektronni chiqaradi hamda o’zi(+) zaryadlanib qoladi.

Xalqasiz fosforirlanishda ATF sintezi bilan birga, suvning fotolizi ham kuzatiladi, ya’ni O2 ajralib chiqadi va NADF qaytariladi. Bunda ikkita tizim ishtirok etadi. Birinchisi 680-700nm nurlarni yutuvchi xl “a” tizimi ishtirokida bo’lsa, ikkinchi tizmda 650-570nm nurlarni yutuvchi xl”a” va xl”b” hamda karatinoidlar ishtirok etadi.

ATF SINTEZI HOZIRGI ZAMON NAZARIYASI

• ADF moddasining elektronlar tashuvi bilan bog’liq fosforirlanishi mexanizmi bo’yicha bir nechta nazariyalar mavjud. Shulardan biri ingliz bikimyogari P.Mitshelning kimyoosmotik nazariyasidir. Uning nazariyasiga ko’ra asosan elektron tashuvchi plastaxinon P680 tizimidan ikkita elektronni olganidan so’ng yana ikkita elektroni xloroplast stromalaridan biriktirib oladi, va 4ta elektronni membranalar orqali xloroplastlar tilokoidlari ichiga olib o’tadi.Protonlar esa suvning fotoosidlanishi tufayli tilokoidlarning ichkarisida yig’iladi.