1. ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Тарбия мазмуни - шахснинг шаклланишига қўйилувчи ижтимоий талаблар 
моҳияти 
.Тарбия методи (юнонча «методос» – йўл) – тарбия мақсадига эришиш йўли; 
тарбияланувчиларнинг онги, иродаси, туйғулари ва хулқига 
таъсир этиш усуллари. 
Тарбия назарияси – педагогиканинг муҳим таркибий қисми; тарбиявий 
жараѐн мазмуни, шакл, метод, восита ва усуллари ҳамда уни 
ташкил этиш муаммоларини ўрганади.
Тафаккур (ижтимоий воқеа-ҳодисаларнинг онгда тўлақонли акс этиши, инсон 
ақлий фаолиятининг юксак шакли). 
Ташҳис –дидактик жараѐн кечадиган барча шароитларни ойдинлаштириш, 
унинг натижаларини белгилаш. 
Таълим – ўқувчиларга назарий билимларни бериш асосида уларда амалий 
кўникма ва малакаларни шакллантириш, уларнинг билиш 
қобилиятларини ўстириш ва дунѐқарашларини тарбиялашга 
йўналтирилган жараѐн. 
Таълим ва тарбия мазмуни – шахснинг ақлий ва жисмоний қобилиятини ҳар 
томонлама ривожлантириш, дунѐқараши, одоби, хулқи, 
ижтимоий 
ҳаѐт 
ва 
меҳнатга 
тайѐрлик 
даражасини 
шакллантириш жараѐнининг моҳияти. 
Таълим воситалари – таълим самарадорлигини таъминловчи объекттив 
(дарслик, ўқув қўлланмалари, ўқув қуроллари, харита, 
диаграмма, плакат, расм, чизма, диопроектор, магнитафон, 
видеомагнитафон, ускуна, телевизор, радио, компьютер ва 
бошқалар) ва субъектив (ўқитувчининг нутқи, намунаси, 
муайян шахс ҳаѐти ва фаолиятига оид мисоллар ва ҳоказолар) 
олимлар. 
Таълим жараѐни – ўқитувчи ва ўқувчилар ўртасида ташкил этилувчи ҳамда 
илмий билимларни ўзлаштиришга йўналтирилган педагогик 
жараѐн.
Таълимнинг синф-дарс тизими - дарс шаклида муайян ўқувчилар гуруҳи 
билан ўқув режасига мувофиқ тузилган аниқ жадвал бўйича 
олиб бориладиган таълим жараѐни.

---

188 
Таълим тизими – давлат сиѐсатининг асосий тамойиллари асосида ѐш авлодга 
таълим-тарбия бериш йўлида фаолият юритувчи барча турдаги 
таълим муассасалари мажмуи.