1. ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Экологик фаолият - экологик билимларга таянилган ҳолда табиат ва атроф-
муҳит муҳофазасини таъминлаш борасида амалга 
оширилаѐтган хатти-ҳаракатлар мажмуи. 
Эстетик тарбия - ўқувчиларни табиат, ижтимоий ва меҳнат муносабатлари, 
турмуш гўзаллигини идрок этиш, тўғри тушунишга ўргатиш, 
уларнинг бадиий дидини ўстириш, уларда гўзалликка муҳаббат 
уйғотиш ва ҳаѐтига гўзаллик олиб кириш қобилиятини 
тарбиялаш жараѐни; ижтимоий тарбиянинг таркибий қисми. 
Якуний Муҳокома – таълим олувчиларнинг чорак ѐки ярим йиллик учун 
белгиланган ўқув материаллари бўйича ўзлаштирилган билим, 
кўникма ва малакалари даражасини аниқлаш, баҳолаш шакли. 
Ўз-ўзини баҳолаш - мавжуд фазилатлари, хатти-ҳаракати, хулқ-атворини 
таҳлил қилиш асосида ўз шахсига баҳо беришга йўналтирилган 
фаолият усули. 
Ўз-ўзини тарбиялаш методлари - ўқувчиларнинг ўзини ўзи идора қилишлари, 
турли ўқувчилар органлари фаолиятида фаол иштирок 
этишларини таъминлаш, уларнинг ижтимоий мавқеларини 
ошириш мақсадида қўлланилувчи усуллар. 
Ўз-ўзини таҳлил (Муҳокома) қилиш - ўз шахси, мавжуд фазилатлари, хатти-
ҳаракати, хулқ-атворини таҳлил қилиш, мавжуд сифатларни 
бойитиш ѐки салбий одатларни бартараф этишга қаратилган 
фаолият усули. 
Ўз-ўзини қайта тарбиялаш – шахснинг ўзидаги салбий одатлар, 
характеридаги зарарли сифатларни йўқотиш, уларни бартараф 
этишга қаратилган ички фаолияти жараѐни. 
Ўзлаштириш –таълим жараѐнида устувор ўрин тутувчи ижтимоий талабларга 
мувофиқ шахс томонидан муайян хатти-ҳаракат ва хулқ 
усулларининг эгалланиши.
Ўргатиш - тарбияланувчилар ижтимоий хулқ-атвор кўникмалари, одатларини 
шакллантириш мақсадида режали ва изчил ташкил 
қилинадиган турли ҳаракатлар, амалий ишлар. 
Ўқитувчи (педагог) – педагогик, психологик ва мутахассислик йўналишлари 
бўйича махсус маълумот, касбий тайѐргарлик ва маънавий-
ахлоқий сифатларга эга ҳамда таълим муассасаларида 
фаолият кўрсатувчи шахс.
Ўқув дастури – муайян ўқув фани бўйича билим, кўникма ва малакалар 
мазмуни, умумий вақтнинг мавзуларни ўрганилиши бўйича 
тақсимланиши, мавзуларнинг кетма-кетлигини белгилаш ҳамда 
уларнинг ўрганилиш даражасини ѐритувчи меъѐрий ҳужжат. 
Ўқув режаси – таълим муассасида ўқитиладиган ўқув фанларининг тартиби, 
уларнинг ўқув йили бўйича тақсимланиши, ҳар бир ўқув 

---

190 
фанига ажратиладиган ҳафталик ва йиллик ўқув соатлари, 
шунингдек, ўқув йили тузилишини белгиловчи меъѐрий 
ҳужжат. 
Ўқув фани – таълим муассасаларида ўқувчиларнинг ѐш, идрок этиш 
имкониятларига мувофиқ уларга муайян фан соҳаси бўйича 
умумий ѐки мутахассислик билимларини бериш, кўникма ва 
малакаларни шакллантиришни таъминловчи манба.