10- mavzu: avtomobil yo‘llarini qidiruv-loyihalashda muxandislik masalalarni yechish uchun asos bo‘lgan punktlar

FPT – Triangulyatsiya to‘rlarida yo‘l qo‘yarlik bog‘lanishlar
10.1- jadval

Triangulyatsiya klassi	Uchburchaklar tomonlarining o‘rtacha uzunligi, km	Burchak o‘lchash o‘rtacha kvadratik xatoligi, mβ	Uchburchaklarda yo‘l qo‘yarlik bog‘lanmaslik, fβ	Chiqish tomonining aniqligi
1 2 3 4	20≤ 7÷20 5÷8 2÷5	0”7 1” 1. 5” 2. 0”	3” 3. 5” 5” 7”	1 : 400 000 1 : 300 000 1 : 200 000 1 : 100 000

10.4-shakl. a-tur; b-piramida; v-signal; g-murakkab signal


Sputniklar yordamida nuqta koordinatasini (o‘rnini - pozitsiyasini) aniqlash. Ma’lum orbitalardagi maxsus Yer sun’iy yo‘ldoshlarining signallaridan foydalanib nuqtaning koordinatasi (o‘rnini - pozitsiyasini)ni aniqlash yangi texnologiya hisoblanadi. Hozirda sun’iy Yer yo‘ldoshlaridan foydalanib koordinatalarni aniqlashda uch xil balandlikdagi orbitalarda uchayotgan yo‘ldoshlar tizimidan foydalanilmoqda, bular; Rossiyaning GLONASS (Sun’iy yo‘ldoshlar global navigatsiya tizimi), Amerikani NAVSTAR GPS - (masofa va vaqt aniqlashni navigatsiya tizimi, koordinata aniqlashni global tizimi), Yevropaning GALILEO tizimlari. Sun’iy yo‘ldoshlardan foydalanib koordinata (nuqta o‘rnini) aniqlash uch sigmentdan iborat: Yer yo‘ldoshlari - kosmik apparatlar; Yerdan nazorat qilish va boshqarish; qabul qilish qurilmasi (foydalanuvchi apparatlari).