10-Laboratoriya ishi Neftning molekulyar massasini aniqlash 1-usul: Ebulioskopik usulda neft mahsulotlarinig molekulyar massani aniqlash

Tajribani bajarish: Rasmda ko‘rsatilgan tajriba bajariladigan banya temperaturasini minus 1 ⁰C dan plyus 2 ⁰C gacha ushlab turamiz. Probirka o‘rnatilgan muftani hammomga vertikal ravishda qo‘yamiz. Muftaning usti sovutuvchi suyuqlikning satxidan 25 mm yuqori bo‘lishi shart. Analiz vaqtida temperatura 33 ⁰C dan yuqori bo‘lsa, u vaqtda taxminiy qotish temperaturasidan 9 ⁰C yuqori temperaturadan boshlab har 3 ⁰C da probirkani muftadan olib mahsulot qotdimi yoki yo‘qmi ekanligini bilish uchun qiyshaytirib ko‘ramiz. Probirkani muftadan olib yana qaytib o‘rnatib quyishga ketgan vaqt 3 sekunddan oshmasligi kerak. Boshqa neft mahsulotlarini tahminiy qotish temperaturasidan 12 ⁰C yuqori xaroratdan boshlab, har 3 ⁰C da tekshirib ko‘riladi. Agarda analiz qilinayotgan modda 9 ⁰C gacha qotmasa, uni minus 18 ⁰C dan minus 15 ⁰C gacha sovutib turiladigan ikkinchi suv hammomini muftasiga joylashtirib, analizni davom ettiriladi. Agarda modda minus 6 ⁰C gacha sovutilganda ham o‘zining oquvchanligi saqlanib tursa, probirkani minus 33⁰C gacha sovutilgan uchunchi hammomning muftasiga joylanadi. Probirkadagi modda oquvchanligini yo‘qotgan vaqtidayoq uni gorizontal qilib qo‘yamiz. 5 sekund davomida uning sirtqi qismi o‘zgarmasa probirkani hammomga qo‘yib yana qo‘shimcha 3 ⁰C ga sovutiladi. Probirkani olib tajriba qaytariladi. Yana 5 sekund davomida probirkadagi moddaning sathi o‘zgarmasa, tajribani tugatamiz.
Tajriba natijalarini hisoblash: Analiz qilinayotgan modda probirkada oquvchanligini yo‘qotsa, va shu holatni 5 sekund davomida o‘zgartirmasa, bu temperaturani neft mahsulotining qotish temperaturasi, deb ataladi. Har bir analizni ikki marta bajariladi. Ulardan olingan natijalarning bir-biridan farqi 3 ⁰C dan oshmasa, tajribaning natijasi to‘g‘ri deyiladi.
Nazorat savollari:
1.Neft mahsulotlarining kristallanishi?
2.Neft maxsulotlarini qotish haroratini aniqlash?
3.Analiz qilinadigan moddani isitish quyidagicha bajariladi?
4.Neft mahsulotlarining oquvchanligi?