10 Ma’ruza. Neftni tuzsizlantirish va suvsizlantirish. Maruza rejasi

10.3 –rasm. 2EG – 160 (ko‘ndalang kesim) elektrodegidratorni tuzilishi 
sxemasi: 
1-korpus; 2-neft kiritish matochnigi; 3-setkasimon elektrodlar; 4-elektrodlar 
osilchoqlari; 5-yuqorivoltli izolyator yo‘lakchasi; 6-neftni chiqarib olish kollektori; 
I-II-hom ashyo va suvsizlangan neft; III-drenaj suvi. 
Sig‘im 7 dagi drenaj suvi IV bir soat davomida tindirilgach sanoat 
kanalizatsiyasiga tashlab yuboriladi va tozalashga boradi. 
ELOUning asosiy apparatlari elektrodegidratorlardir. Ular tuzilishi bo‘yicha 
turli (shar, vertikal-silindrik, gorizontal-silindrik) bo‘lishi mumkin, biroq 
gorizontal konstruksiyali VNIN neftemashning 2EG-160 tipli elektrodegidratorlari 
eng ko‘p tarqalgan (10.3-rasm). Ular 3,4 m diametrga, 18 m ga yaqin uzunlikka 
ega bo‘lib 1,8 MPa bosimga hisob qilingan. 

---

Apparat korpusiga izolyatorlar orqali osib qo‘yilgan ikki setkasimon 
ellektrodlarni o‘z ichiga olgan.
Elektrodlar diametri 15-18 mm bo‘lgan, metall sim buramalarini svarkalab, 
kataklari teshigi 150x150 mm yoki 200x200 mm bo‘lgan gorizontal panjaradir. 
Panjaralardan biri apparat korpusi bilan birlashtirilgan (nuli elektrod), boshqasiga 
esa yuqori kuchlanish (20-30 kv) keltirilgan. 
Neftni 
kon 
oldi 
tayyorlash 
(suvsizlantirish)da 
qo‘llaniladigan 
elektrodegidratorlarning tuzilishi birmuncha boshqacharoq bo‘lib, ular ham ko‘p 
turli-tumanliklari bilan farqlanadilar. Zamonaviy konstruksiyalaridan birining 
sxemasi 6.7-rasmda ko‘rsatilgan. 
10.4-rasm. Neftning kon oldi elektrodegidratori. 
1-korpus; 2-alangali isitish quvuri; 3-elektrodlar; 4-koalessirlanuvchi 
qatlaminalar paketi; 5-suvsizlangan neftni chiqarib yuborish cho‘ntagi; 6 va 7-
to‘siqchalar; I-suv kataliz; II-neft; III-gaz «yostiqchasi». 
ELOU da neftni «chuqur» suvsizlantirish va tuzsizlantirish texnologik rejimi 
(9.4-rasmga qarang) muayyan neftning o‘ziga bog‘liq va tarkibi bo‘yicha turlicha 
bo‘lgan bir nechta turli neft uchun u 6-Jadvalda keltirilgan. 
Agarda neft ko‘p miqdorda organik kislotalarni o‘zida saqlasa, neftga (ELOU 
dan keyin yoki uning oxiri pog‘onasiga) odatda 1-5 g/t (rN 5,5-7,0 bo‘lishini
ta’minlash hisobiga) ishqor eritmasi yuboriladi.

---

ELOU qurilmalari texnologiyasining ahamiyatli elementi yuvuvchi suvdir. 
Tashqi manbalar (suv uzatgich, daryolar)dan kelayotgan chuchuk suv sarfini 
kamaytirish yoki nolgacha tushirish uchun ELOUga toza suv sifatida ELOU blokli 
neftni qayta ishlash qurilmasida hosil buluvchi suv bug‘larining texnologik 
kondensatlari hamda boshqa texnologik qurilmalar (katalitik kreking, 
gidrotozalash va boshqalar) kondensatlari beriladi. Neftni haydash qurilmasi 
kondensatni odatda maxsus isitib berishsiz qo‘llaniladi. Boshqa qurilmalar 
kondensatlari isitilganda vodorod sulfid va ammiakda parchalanuvchi ammoniy 
sulfidlari va gidrosulfidlarini o‘zlarida saqlaydilar. Bunday kondensatlar ELOUga 
berilishdan avval vodorod sulfid va ammiakdan forig‘ bo‘lishi maqsadida suv 
bug‘lari bilan ishlov beriladi.