10-Ma’ruza Tishli mexanizmlar. Tishli uzatma xillari. Ilashmaning asosiy qonuni. Ma’ruza rejasi

Tishli g‘ildirak yasash uchun giperbolaning aloxida qismlaridan foydalaniladi. Agar tishli g‘ildirak uchun giperbola aylanishning o‘rta qismi olinsa (10.2a-rasm), u xolda bu g‘ildiraklar vintli uzatmani yasaydi (10.2b-rasm). Ko‘pincha bunday uzatmalarda valning ayqash burchagi 90° ga teng bo‘lib, ko‘tarish burchagi – 45° ga teng tishlar vint chiziqlarda joylashadi. Bu g‘ildiraklar qiya tishli silindrikka o‘xshash tishning og‘ish burchagi katta bo‘ladi. g‘ildirakning kichik giperbola yuzasining egriligi bilinmaydi.

• Tishli g‘ildirak yasash uchun giperbolaning aloxida qismlaridan foydalaniladi. Agar tishli g‘ildirak uchun giperbola aylanishning o‘rta qismi olinsa (10.2a-rasm), u xolda bu g‘ildiraklar vintli uzatmani yasaydi (10.2b-rasm). Ko‘pincha bunday uzatmalarda valning ayqash burchagi 90° ga teng bo‘lib, ko‘tarish burchagi – 45° ga teng tishlar vint chiziqlarda joylashadi. Bu g‘ildiraklar qiya tishli silindrikka o‘xshash tishning og‘ish burchagi katta bo‘ladi. g‘ildirakning kichik giperbola yuzasining egriligi bilinmaydi.

Agar tishli g‘ildirak uchun giperbolaning chetki qismi olinsa (10.2a-rasm), u xolda bu g‘ildiraklar gipoidli uzatmani yasaydi (10.2v-rasm). Ko‘pincha, bunday uzatmada, oldingi xolatdagidek, ayqash burchagi 90° ga teng bo‘ladi. Gipoidli uzatmaning g‘ildiraklari qiya tishli konusliga o‘xshash bo‘lib, tishning og‘ish burchagi katta bo‘ladi. Giperbola yuzasining egriligi bilinmaydi. Gipoidli uzatmalar avtomobil va traktorlarda boshlang‘ich g‘ildiraklarga bosh uzatma sifatida yuqori o‘tishlikni taminlash uchun foydalaniladi. g‘ildirak o‘qlari ayqash uzatmalarga chervyakli uzatmalar xam kiradi (10.2g-rasm). 1 – chervyak – bu birkiuvchi vint.

• Agar tishli g‘ildirak uchun giperbolaning chetki qismi olinsa (10.2a-rasm), u xolda bu g‘ildiraklar gipoidli uzatmani yasaydi (10.2v-rasm). Ko‘pincha, bunday uzatmada, oldingi xolatdagidek, ayqash burchagi 90° ga teng bo‘ladi. Gipoidli uzatmaning g‘ildiraklari qiya tishli konusliga o‘xshash bo‘lib, tishning og‘ish burchagi katta bo‘ladi. Giperbola yuzasining egriligi bilinmaydi. Gipoidli uzatmalar avtomobil va traktorlarda boshlang‘ich g‘ildiraklarga bosh uzatma sifatida yuqori o‘tishlikni taminlash uchun foydalaniladi. g‘ildirak o‘qlari ayqash uzatmalarga chervyakli uzatmalar xam kiradi (10.2g-rasm). 1 – chervyak – bu birkiuvchi vint.