10-маъруза: Замонавий дастурлаш технологиялари. Объекга йўналтирилган дастурлаш тиллари


Ob’ektga mo‘ljallangan dasturlash tizimi


Download 1.56 Mb.
bet4/6
Sana25.06.2023
Hajmi1.56 Mb.
#1654555
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
10-ma\'ruza

Ob’ektga mo‘ljallangan dasturlash tizimi

  • Birinchi OYD elementi Simula-67 (1967 y., Norvegiya) tili bo‘ldi. Turbo PASCAL da 5,5 versiyasidan boshlab OYD vositalari paydo bo‘ldi. Turbo PASCAL ning rivoji yakuni yakuni sifatida BORLAND filmasi tomonidan DELPHI dasturlash tizimi yaratilishi bo‘ldi. Ushbu sistema yordamida tez va oson murakkab bo‘lgan grafik interfeysni dasturlash imkoniyati mavjud. 1991 yilda Visual BASIC ning I versiyasidan boshlab bu til to‘laligicha obyektga yo‘naltirildi (1997 yil).

1985 yilda Bell Labs (AQSH) laboratoriyasi C++ dasturlash tili yaratilganligini xabarini berdi. Bugungi kunda bu til OYD tillari orasida mashhurdir. Bu til yordamida istalgan mashina uchun – shaxsiydan to superkompyuterlargacha dasturlar yozish mumkin. Bu tilning asoschisi Straustrupdir.

  • 1985 yilda Bell Labs (AQSH) laboratoriyasi C++ dasturlash tili yaratilganligini xabarini berdi. Bugungi kunda bu til OYD tillari orasida mashhurdir. Bu til yordamida istalgan mashina uchun – shaxsiydan to superkompyuterlargacha dasturlar yozish mumkin. Bu tilning asoschisi Straustrupdir.
  • OYD tillaridan yana biri 1995 yilda Jeyms Gosling boshchiligida Sun Microsystems kompaniyasida yaratilgan JAVA tilidir. Uni ishlab chiqishda maxsus o‘rganish talab qilmaydigan, sodda tilni maqsad qilingan.
  • Straustrup (Stroustrup, Bjarne; r. 1950) C dasturlash tiliga obyektlar bilan ishlash kismini kiritgan va C++ nomini kiritgan
  • 1995 yilda Jeyms Gosling

С++ Builder 6 muhiti

  • С++ Builder 6 muhitini ishga tushirish bilan bir vaqtni o‘zida bir qancha oynalar ochiladi. Oynalar soni, ularning joylashish o‘rni va ko‘rinishini dasturchi tomonidan o‘zgartirilishi mumkin. С++ builder 6 ni ishga tushirishda paydo bo‘ladigan oynaning ko‘rinish quyida

Dasturning oynasi

  • Asosiy oyna har doim oynadan mavjud bo‘ladi va dasturning boshqarish uchun xizmat qiladi. Asosiy menyu dasturni boshqarish uchun barcha mavjud komponenta va buyruqlarni o‘z ichiga olgan. Piktogrammalar bo‘lsa ko‘proq murojat qiladigan buyruqlarga murojaatni osonlashtirish uchun xizmat qiladi.
  • Menyu komponentalar С++ builder dasturida ba’zi bir tayyor elementlarni oynaga qo‘yish va undan foydalanish imkonini beradi.
  • Dasturchilar tilida bu interfeysga tez qayta ishlovchi muhit RAD (Rapid Application Development) deb atashadi. Bunga sabab bu muhitda dastur, ilova tuzish va uning dizaynini qurishda tayyor obyektlar va kutubxonada mavjud metodlardan foydalanish mumkin.
  • Masalan, kompyuter avtomatik ravishda xodisani qayta ishlovchi funktsiya dasturi matnini hosil qiladi.
  • Vizual komponentalar palitrasi.
  • Vizual komponentalar palitrasi. Vizual komponentalar palitrasini bir qismi monitorda ko’rinib turadi, qolganlarini o’ng va chapga siljituvchi tugmachalar vositasida ko’rishimiz mumkin.
  • Ekran (monitor) markazida forma (shakl) dizayneri joylashgan. Bu bo’lg’usi dasturning interfeysini hosil qiluvchi oynadir. Oynaning nomi va sarlavhasi uning tepasida yozilgan bo’ladi. Odatda, Form l (Form 2, Form 3, Form 4) va shuningdek oynani berkituvchi va kichraytiruvchi tugmachalar ekranning o’ng tepasida joylashgan bo’ladi. Oynaning sathiga vizual dastur uchun zarur bo’ladigan VCL komponentalar joylashtiriladi.
  • Forma (shakl ) dizayneri
  • Obyektlar inspektori oynasi
  • Obyektlar inspektori oynasi ostida Obyektlarni daraxtsimon ko’rinishi oynasi joylashgan. Bu oynada ilovadagi barcha obyektlar daraxt strukturasi shaklida ifodalangan bo’ladi. Formalar, dastur kodi va boshqa dastur tarkiblari fayllari berilgan bo’ladi.
  • Obyektlarni daraxtsimon ko’rish oynasi
  • Borland C++ Builder 6 muhiti asosiy menyu buyruqlari
  • File buyrug’i guruhi
  • Bu menyu buyruqlari fayllar bilan ishlashga mo’ljallangan va qo’yidagi amallarni bajaradi: (New) yangi fayl hosil qilish, forma (oyna) ochish, mavjud fayllarni (Open) ochish, fayllarni saqlash (Save) va (Close) yopish, ilova dastur kodi matnini (Print) chop qilish mumkin.
  •  Menyuning bu buyruqlari guruhi tahrir qilish uchun zarur bo’lgan buyruqlardir. Masalan inkor qilish (Undelete) va (Redo) takrorlash, qirqib olish(Cut), nusxa olish (Copy), nusxa olinganni qo’yish (Paste) va o’chirish (Delete) kabi amallarni o’z ichiga olgan.

Download 1.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling