10-mavzu: qurilish mahsulotining tannarxi, foyda va rentabellik

F_b = Q_sq - T_s - H_b,

Q_sq - qurilishning smeta bo‘yicha qiymati;
T_s - qurilish ishlarining sof tannarxi;
H_b – smetada ko‘rsatilmagan buyurtmachilar haqlari va imtiyozlari.
Yalpi foyda – bu balanslashtirilgan (Fb) va hisob-kitob qilingan (Fh)foyda yig‘indisidir. U quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi.
F_ya = F_b +Fh,
Hisob-kitob qilingan foyda (Fh), mahsulot (ish, xizmat)larni past bozor narxlarida sotilishi, moliyaviy moddiy resurslarning bepul olinishi, mahsulot, ish, xizmatlarni ayirboshlash vaqtida hisoblash yo‘li bilan aniqlanadi. Bu yerda korxona tomonidan bank krediti uchun foizlar bo‘yicha to‘lanadigan mablag‘ ham bo‘lishi mumkin.
Soliqqa tortiladigan foyda ham xuddi yalpi foyda kabi hisoblanadi, lekin farqi shundaki, bu yerda byudjetga soliqlar va boshqa to‘lovlar nazarda tutiladi. Soliqqa tortiladigan foyda quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi.
F_st = F_ya – M – I - QQ - QD – J_z,
F_ya – tashkilotning yalpi foydasi;
M – mol-mulkka soliq;
I – ijara haqi (agar bu nazarda tutilsa);
QQ - qimmatboho qog‘ozlar bo‘yicha daromad;
QD - qo‘shimcha daromad (o‘z xissasi bilan qatnashish);
J_{z –} tashkilotning zahira jamg‘armasi;
Sof foyda soliqlarni (S) to‘langandan keyin korxona ixtiyorida qoladigan foyda hisoblanadi:
F_s = F_st – S,
Sof foyda bozor sharoitida moliyaviy barqarorlik va ishga layoqatlilik bo‘yicha qurilish tashkilotining haqiqiy kuchlarini aks ettiradi. Aynan sof foyda ishlab chiqarishni yuksaltirish, ishlovchilarning iqtisodiy va ijtimoiy xolatini yaxshilash uchun asosiy shart hisoblanadi.