10-sinf Tarix Javoblar: 1-bilet

28-BILET 

1. XX asrning 60 – 80-yillarida  Osiyoning bir qator mamlakatlari jadal modern izatsiyalashni amalga 

oshirish orqali taraqqiyot ning yuksak sur’atlarini ta’minlashga erishdi.  Masalan,  Janubiy  Koreya,  

Tayvan,  Singapur,  Gonkong kabi davlatlarni «Osiyo yo‘lbarslari», «yangi industrial davlatlar» deb 

atay boshladilar.  Juda kambag‘al bo‘lgan Janubiy Koreyada 1970-yillardan og‘ir sanoat, avvalo, 

metallurgiya, mashinasozlik, kimyo sanoati rivojlantirildi. Elekt ronika sanoati jadal taraqqiy etdi. 

Dastlab lampali radiop riyomniklar, oq-qora televizorlardan boshl agan Janubiy  Koreya, keyin 

magnitofonlar, rangli televizorlar, kompy ut erlar, mikrosxemalar, so‘ngra videomagnitof onlar, lazerli 

proigrivat ellar, mikroto‘lqinli pechlar va nihoyat person al IBMlar ishlab chiqarishga o‘tdi.Tayland,  

Malayziya,  Indoneziya,  Filippin  Yaponiya modeli aso-sida kapitalistik taraqqiyot yo‘lid an 

rivojlanayotgan va bunda yuqori natijalarga erishayotgan ikkinchi to‘lqin davlatlari hisoblanadi. 

2.

 O‘zbekistondagi barcha yirik og‘ir sanoat tarmoqlari – metallurgiya, gaz-neft, energetika, kimyo 

korxonalari Ittifoq vazirliklari va mahkamalari qaramog‘ida bo‘lgan. Ekologiyani asosan o‘sha 

tarmoqlarning korxonalari buzib keldi. Biroq Markaz idoralari respublika aholisi salomatligini emas, 

balki kam sarf qilib, ko‘p daromad olishni o‘ylardi. Yirik sanoat shaharlaridagi korxonalar atrof-muhitni 

zaharli gazlar va chiqindilar  bilan  ifloslantirgan.  Ayniqsa,  kimyo  zavodlari  va  kombinatlari 

ekologik vaziyatga juda katta salbiy ta’sir ko‘rsatgan. Bu zavodlarning xavfli tomoni shunda ediki, 

O‘zbekiston aslida aholi zich yashaydigan mintaqalardan . Yirik sanoat shaharlaridagi korxonalar atrof-

muhitni zaharli gazlar va chiqindilar  bilan  ifloslantirgan.  Ayniqsa,  kimyo  zavodlari  va  kombinatlari 

ekologik vaziyatga juda katta salbiy ta’sir ko‘rsatgan. Bu zavodlarning xavfli tomoni shunda ediki, 

O‘zbekiston aslida aholi zich yashaydigan mintaqalardan hisoblanardi. Kimyo zavodlari asosan aholisi 

ko‘p bo‘lgan Navoiy, Chirchiq, Farg‘ona shaharlarida qurilgan edi. Zarafshon, Uchquduq, Olmaliq, 

Bekobod va poytaxt Toshkent shahrining ham ekologik holati yomon bo‘lgan.   

3.

 Artel – (ital. – xunarmand] kasb-hunar egalarining birgalashib, jamoa bo‘lib ishlash uchun tuzilgan 

uyushmasi shakllaridan biri. Yirik sanoat shaharlaridagi korxonalar atrof-muhitni zaharli gazlar va 

chiqindilar  bilan  ifloslantirgan.  Ayniqsa,  kimyo  zavodlari  va  kombinatlari ekologik vaziyatga juda 

katta salbiy ta’sir ko‘rsatgan. Bzavodlarning xavfi tomoni shunda ediki, O‘zbekiston aslida aholi zich 

yashaydigan mintaqalardan hisoblanardi. Kimyo zavodlari asosan aholisi ko‘p bo‘lgan Navoiy, 

---

 

 

Chirchiq, Farg‘ona shaharlarida qurilgan edi. Zarafshon, Uchquduq, Olmaliq, Bekobod va poytaxt 

Toshkent shahrining ham ekologik holati yomon bo‘lgan.