10-sinflar uchun “Atsetilen uglevodorodlarining fizik va kimyoviy xossalari”

ATSETILENga sifat reaksiyalar

1. Bromli suvni rangsizlantiradi:

H-CºC-H +Br₂=˃ H-CBr=CBr-H +Br₂= ˃H-CBr2-CBr2-H.


KROSSVORD.

Savollar:

1.Atsetilen uglevodorodlariga vodorodni birikishi qanday reaksiya?

2.Atsetilenga suv ta’sir ettirib sirka aldegidini olish kimning reaksiyasi?

3.Atsetilendan benzol olish reaksiyasi, kimning reaksiyasi?

4.Geliyga nisbatan zichligi 10ga teng bo’lgan alkin?

5.Uglerod bir vaqtning o’zida ham qo’shbog’, ham gidroksid guruhini tutib tura olmaydi. Bu kimning qoidasi?

6. n=5 bo’lgan alkin qanday nomlanadi?

7.Qo’sh bog’ uzilganda vodorod galogenidlarining birikishi kimning qoidasiga asosan boradi?

B

I

R

I

K

I

Sh

K

U

Ch

E

R

O

V

Z

E

L

I

N

S

K

I

Y

P

R

O

P

I

N

E

L

T

O

K

O

V

P

E

N

T

I

N

M

A

R

K

O

V

N

I

K

O

V

v

Test.

1. Atsetilen uglevоdоrоdlаri … umumiy fоrmulаgа bo‘ysunаdigаn gоmоlоgik qаtоrni hоsil qilаdilаr?

a) C_nH_2n+2 b) C_nH_2n-2 c) C_nH_2n d) C_nH₂

2. Alkinlаrning gоmоlоgik qаtоri qaysi uglevodoroddan boshlanadi

a) buten b) etilen c) propilen d) atsetilen
3..Atsetilen kislorod tasirida yonganda qanday mahsulot hosil bo’ladi?
C₂H₆ va H₂O b) CO₂ va H₂Oc) CH₄ va O₂ d) H₂ vaO₂
4.Atsetilen to’yinmagan uglevodorodlarni qaysi guruhiga kiradi ?

1. 
   Alkanlar b) Alkadenlar c) Alkinlar d) Alkenlar
   

5. Atsetilenni vodorodga nisbatan og’irligi nechiga teng bo’ladi ?

1. 
   32 b) 13 c) 52 d) 48
   

6. Atsetilen qatori uglevodorodlarining agragat holatlari?

A) Gaz, suyuq, qattiq

B)Qattiq, suyuq, gaz

C)Suyuq,qattiq,gaz

D)qattiq, gaz, suyuq

7. 0,5 mol atsetilen yonganda qancha litr CO₂ hosil bo’ladi?

1. 
   22,4 l b) 11,2 c) 3.36 d) 44.8 l
   

8.Atsetilenga suvning birikishini birinchi marta kim o’rgangan va qanday modda hosil qilgan?

A) Butlerov, sirka kislota

B)M.G.Kucherov, sirka aldegid

C)Vyoler, mochevina

D)Kolbe, yog’

9. Atsetilenidlardagi vodorodning harakatchanligi qanday hossani namoyon qiladi?

A) Neytral B) Asos C) almashinish D)Kislotali

10. Atsetilenga 2.24 l vadorodni to’liq birkishidan qancha maxsulot xosil bo’ladi (g).

1. 
   C₂H₄ 3 g b)C₂H₆ 1.5g c) C₂H₂ 5g d) C₃H₈ 7g
   

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
B	D	B	C	B	A	A	B	D	B

KIMYOVIY DOMINO O’YINI

Savollar: 1.Organik birikmalarga xos reaksiya turlari . 2. Izomeriya turlari. 3. Tetrametil metan. 4. Kreking turlari. 5. Tabiiy kauchuk. 6.Atsetilenga sinflararo isomer.

Javoblar: 1.Polimerlanish Polikondensatlanish. 2. Sinflararo, zanjir, holat,geometric. 3. CH<sub>3

│</sub>

CH₃-C-CH<sub>3

│</sub>

CH₃

4.Katalitik,termik. 5. (C₅H₈ )_n 6.Alkadiyenlar.
VAZIFA

1. 
   448 l (n.sh.da) metandan olingan atsetilen (1500°C) Kucherov reaksiyasiga sarflandi. Hosil bo’lgan moddaning massasini (kg) aniqlang.
   
2. 
   20 l noma’lum alkinni to’liq yondirish uchun 170 l kislorod sarflandi. Boshlang’ich uglevodorodni aniqlang va uning barcha izomerlarini strukturasini yozing.
   
3. 
   Atsetilendan N.D.Zelinskiy usuli bo’yicha 0.624 kg benzol olindi. Reaksiya unumdorligi 40% ni tashkil etgani ma’lum bo’lsa, sarflangan alkinning massasini (g) aniqlang.