11 biologiya olimlari va ularni qilgan ishini ko'rip chiqamiz

Suvshimilishining kuchayishi

Keng yuzali ildiz tizimining mavjudligi	Juzg‘un
Tuproqqa chuqur kirib boradigan ildiz tizimining mavjudligi	Yantoq
Yerosti suvlariga yo‘l ochish	Termitlar
Suvni zaxiralash
Maxsus siydik pufagida zaxiralash	Sahro baqasi
Yog‘ shaklida zaxiralash	Cho‘l kalamushi, tuya
Suv yo‘qotishga fiziologik chidamlilik
Ko‘p suv yo‘qotganda ham hayot faoliyati- ning saqlanishi	Yo‘sinlar, qirqbo‘g‘imlar va qirqquloq- lar va lishayniklar
Tana massasining ancha qismini yo‘qotish va suv mavjudligida uni tez tiklash	Yomg‘ir chuvalchangi, tuya
Suv tanqis davrni anabioz holatida o‘tkazish
Noqulay davrni urug‘ holatida o‘tkazish	Efemerlar
Noqulay davrni ildizpoya va tuganak, piyoz- bosh ko‘rinishida o‘tkazish	Efemeroidlar
Etologik moslanishlar
Suv tanqis davrni uyqu holatida o‘tkazish	Toshbaqa, kana, yomg‘ir chuvalchangi
Tungi hayot tarziga o‘tish	Tipratikan, lemurlar

12. 
    §. MUHITNING BIOTIK OMILLARI. TIRIK ORGANIZMLAR O‘RTASIDAGI MUNOSABATLAR
    

Organizmlar orasidagi o‘zaro munosabatlarning barcha ko‘rinishlari muhitning biotik omillarini tashkil qiladi.
Biotik omillar ikki guruhga ajratiladi. Tur ichidagi munosabatlar – bir turga mansub individlar o‘rtasidagi munosabatlar. Bu populatsiyaning o‘z- o‘zini boshqarishdagi muhim mexanizmdir. Turlararo munosabatlar – har xil turlar o‘rtasidagi munosabatlar sanaladi.
Populatsiyalardagi individlar soni o‘zaro ta’sir natijasida o‘zgarishsiz qoladigan munosabatlar neytral munosabatlar deb ataladi. Agar o‘zaro ta’sir natijasida bir populatsiyadagi individlar soni ortsa, lekin ikkinchi populatsiyadagi individlar soni kamaymasa, bunday munosabatlar ijobiy yoki simbiotik munosabatlar deb ataladi. O‘zaro munosabatlar tufayli bir populatsiyadagi individlar soni qanday o‘zgarishidan qat’i nazar, ikkinchi populatsiyadagi individlar soni kamaysa, bunday munosabatlar salbiy yoki antagonistik (antibioz) munosabatlar deyiladi.
Har qanday munosabat turini o‘zaro ta’sirlashuvchi populatsiyalardagi individlar sonining o‘zgarishini ifoda etuvchi ramziy belgilar orqali ifodalash mumkin. Individlar sonining ortishini «+», kamayishini «–» belgisi bilan, individlar soniga ta’sir etmaydigan munosabatlar «0» belgisi bilan ifodalanadi. Ushbu tasniflardan foydalanib, eng keng tarqalgan o‘zaro munosabatlar turlari quyidagi jadvalda aks ettirilgan (2-jadval).