11 sinf biologiya testlar to’plami mavzulashtirilgan 1500 ga yaqin test Javobli

4-§ yuzasidan savollar
92. Hayotning turdan yuqori tuzilish darajasidagi biologik sistemalar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. hujayra 2. To’qima 3. Organ 4. Organism 5. Populatsiya 6. Biotsenoz 7. Jamoa 8. Biogeotsenoz 9. Ekosistema

A) 1,2,3 B) 4,5,6 C) 6,7,8,9 D) 1,2,3,4,5,6,7,8,9

93. Hayotning turdan yuqori tuzilish darajasidagi biologik sistemalar noto’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. hujayra 2. To’qima 3. Organ 4. Organism 5. Populatsiya 6. Biotsenoz 7. Jamoa 8. Biogeotsenoz 9. Ekositema

A) 1,2,3,4,5 B) 5,6,7 C) 6,7,8,9 D) 6

94. Ekosistemaning tarkibiy qismlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. Populatsiya 2. Biotsenoz 3. Ekotop 4. Bitop 5. Klimatop 6. Mikroorganizm 7. Jamoa 8. Biogeotsenoz

A) 3,4 B) 2,4 C) 1,7,8 D) 5,6

95. Ekosistemaning tarkibiy qismlari noto’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. Populatsiya 2. Biotsenoz 3. Ekotop 4. Bitop 5. Klimatop 6. Mikroorganizm 7. Jamoa 8. Biogeotsenoz

A) 3,4 B) 2,4 C) 1,3,5,6,7,8 D) 1,2,3

96. Tirik organizmlar o’z hayot faoliyati davomida muhitning abiotik shart-sharoitlari (a) ga o’z ta’sirini o’tkazib ………(b) ga o’zgartiradi.

1.ekosistema, 2.biogeotsenoz, 3.biotsenoz, 4.biotop, 5.ekotop, 6.klimatop

A) a-4, b-5 B) a-2, b-1

C) a-6, b-3 D) a-5, b-4

97. Ekosistemaning abiotik muhitini tashkil qiluvchi tarkibiy qism(lar)i to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. O’simlik 2. Hayvon 3. Bakteriya 4. Zamburug’ 5. Bosim 6. Harorat 7. Tuproq

A) 1,2,3,4 B) 7 C) 3,5,6 D) 1,2,3,4,5,6,7

98. Ekosistemaning abiotik muhitini tashkil qiluvchi tarkibiy qism(lar)i noto’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang? 1. O’simlik 2. Hayvon 3. Bakteriya 4. Zamburug’ 5. Bosim 6. Harorat 7. Tuproq

A) 1,2,3,4 B) 7 C) 4,5,6 D) 1,2,3,4,5,6,7

99. Ekotop (I), klimatop (II) va edofatop (III) larga mos bo’lgan javobni aniqlang?

1.tuproq 2.havo 3.namlik 4.abiotik muhit 5. Harorat 6.yorug’lik

A) I-4, II-2,3,6, III-1,5 B) I-1, II-2,3,4,5, III-4

C) I-1,4, II-2,3, III-5,6 D) I-4, II-2,3,5,6, III-1

100. Ekotop (I), klimatop (II) va edofatop (III) larga mos bo’lmagan javobni aniqlang?

1.tuproq 2.havo 3.namlik 4.abiotik muhit 5. Harorat 6.yorug’lik

A) I-4,5, II-2,6, III-1,3 B) I-1,4, II-2,3,4,5, III-1,6

C) I-1, II-4, III-2,3,5,6 D) I-4, II-2,3,5,6, III-1

101. Ekotop (I) va biotop (II) larga tegishli bo’lgan javobni aniqlang?

1.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilmagan muhit 2.o’z tuprog’iga ega muhit 3.o’z iqlimiga ega muhit 4.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilgan 5. Ma’lum turdagi o’simlik va hayvon turlari yashaydigan hudud 6. Hali o’simlik va hayvon turlari yashamaydigan hudud

A) I-2,3,4,5, II-1,2,3,6

B) I-1,2,3,6, II-2,3,4,5

C) I-1,6, II-2,3,6

D) I-1,5, II-2,3,5,6

102. Ekotop (I) va biotop (II) larga tegishli bo’lmagan javobni aniqlang?

1.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilmagan muhit 2.o’z tuprog’iga ega muhit 3.o’z iqlimiga ega muhit 4.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilgan 5. Ma’lum turdagi o’simlik va hayvon turlari yashaydigan hudud 6. Hali o’simlik va hayvon turlari yashamaydigan hudud

A) I-2,3,4,5, II-1,2,3,6

B) I-1,2,3,6, II-2,3,4,5

C) I-1,4,6, II-2,3,6

D) I-1,2,5, II-2,3,4,6

103. Ekotopga xos bo’lgan hudud (lar) ko’rsatilgan javobni aniqlang?

a) vulqon otilishidan hosil bo’lgan yangi hudud, b) tog’ jinslari ustida lishayniklar rivojlanayotgan hudud, c) suvi turib qolgangan ko’lmakda bakteriyalarning rivojlanishi, d) non ustida zamburug’larning ko’payishi, e) yangi paydo bo’lgan korall orollari, f) ko’lga yangi baliq turlarini olib kelish.

A) a,e B) b,c C) d,f D) b,c,d,f
104. Ekotopga xos bo’lmagan hudud (lar) ko’rsatilgan javobni aniqlang?

a) vulqon otilishidan hosil bo’lgan yangi hudud, b) tog’ jinslari ustida lishayniklar rivojlanayotgan hudud, c) suvi turib qolgangan ko’lmakda bakteriyalarning rivojlanishi, d) non ustida zamburug’larning ko’payishi, e) yangi paydo bo’lgan korall orollari, f) ko’lga yangi baliq turlarini olib kelish.

A) a,e B) b,c,e

C) a,d,f D) b,c,d,f

105. Biotsenozning o’simlik (a), hayvon (b), zamburug’ (c) va mikroorganizm (d) lariga xos javobni aniqlang? 1.fitosenoz, 2.zoosenoz, 3.mikosenoz, 4.mikrobiotsenoz

A) a-1, b-2, c-4, d-3

B) a-2, b-1, c-3, d-4

C) a-1, b-2, c-3, d-4

D) a-4, b-3, c-2, d-1
106. Ekologik xususiyatlari bilan bir-biridan farq qiluvchi ekosistemalarning funksional guruhlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang?

A) Produtsent, konsument, redutsent

B) ekotop, biotop, klimatop

C) barcha hayvon, xemosintezlovchi bakteriyalar

D) fitosenoz, zoosenoz
107. Trofik zanjirga xos bo’lgan javobni aniqlang?

A) Organik moddalarni hosil qiluvchilardan iste’mol qiluvchilarga bosqichma-bosqich modda va energiyani uzatuvchi organizmlar ketma-ketligi

B) Organik moddalarni iste’mol qiluvchilardan hosil qiluvchilarga bosqichma-bosqich modda va energiyani uzatuvchi organizmlar ketma-ketligi

C) Organik moddalarni iste’mol qiluvchilar bir-birlariga bosqichma-bosqich modda va energiyani uzatuvchi organizmlar ketma-ketligi

D) Organik moddalarni hosil qiluvchilar bir-birlariga bosqichma-bosqich modda va energiyani uzatuvchi organizmlar ketma-ketligi
108. Konsementlarga mansub bo’lgan qatorni ko’rsating?

1. Zarpechak, 2. Sachratqi, 3. Qoqio’t, 4. Qo’ypechak, 5. To’qay mushugi, 6. Karnaygul

A) 1,4 B) 1,5 C) 2,3,5 D) 2,3,4,6
109. Konsementlarga mansub bo’lgan qatorni ko’rsating?

1. Zarpechak, 2. Sachratqi, 3. Qoqio’t, 4. Qo’ypechak, 5. To’qay mushugi, 6. Karnaygul

A) 1,4 B) 1,5 C) 2,3,5 D) 2,3,4,6
110. Redutsentlarga xos bo’lgan qatorni toping?

1. Organik birikmalarni onorganik moddalarga aylantiradi, 2. Onorganik birikmalarni organik moddalarga aylantiradi, 3. Geteratrof organizmlar, 4. Xematrof organizmlar, 5. Qoldiq organik birikmalar bilan oziqlanadi, 6. Mineral moddalar bilan oziqlanadi, 7. Ular tomonidan hosil bo’lgan moddalar geteratroflar tomonidan o’zlashtiriladi, 8. Ular tomonidan hosil bo’lgan moddalar avtotroflar tomonidan o’zlashtiriladi

A) 2,4,6,7 B) 2,3,6,8 C) 1,3,5,8 D) 1,4,5,7
111. Redutsentlarga xos bo’lmagan qatorni toping?

1. Organik birikmalarni onorganik moddalarga aylantiradi, 2. Onorganik birikmalarni organik moddalarga aylantiradi, 3. Geteratrof organizmlar, 4. Xematrof organizmlar, 5. Qoldiq organik birikmalar bilan oziqlanadi, 6. Mineral moddalar bilan oziqlanadi, 7. Ular tomonidan hosil bo’lgan moddalar geteratroflar tomonidan o’zlashtiriladi, 8. Ular tomonidan hosil bo’lgan moddalar avtotroflar tomonidan o’zlashtiriladi

A) 2,4,6,7 B) 2,3,6,8

C) 1,3,5,8 D) 1,4,5,7

112. Biogeotsenozlarning o’zini-o’zi boshqarish xususiyati nimaga olib keladi?

A) Bir xil turlar sonining ortishiga olib keladi

B) Bioritm davomiyligi ta’minlanadi

C) Har xil turlarning o’zaro aloqalari kamayishiga olib keladi

D) ekologik suksessiyaga sabab bo’ladi
113. Biogeotsenozlarning barqarorlik xususiyatini nima (lar) ta’minlaydi?

A) Turlar sonining ortishi, bioritm davomiyligi

B) Turlar bir xilligi

C) Turlarning xilma-xilligi

D) ekologik suksessiyaga va turlar sonining kamayishi
114. Biogeotsenozning tabiiy yoki antropagen ta’sirlardan so’ng turlar o’rtasidagi muvozanatni tiklash xususiyati ko’rsatilgan javobni aniqlang?

A) o’zini-o’zi boshqarish

B) Barqarorlik

C) o’zini-o’zi yaratish

D) rivojlanish
115. Biogeotsenozdagi biotik munosabatlar nima (lar) ni belgilaydi?

1. turlar sonining doimiyligi, 2. turlar sonining kamayib borishi, 3. turlar sonining ortib borishi, 4.abiotik omillarning kuchayishi, 5. Biotik omillarning kuchayishi

A) 2,4 B) 1 C) 3,5 D) 3
116. Biogeotsenozlarning rivojlanish xususiyati qanday o’zgarish(lar) bilan bog’liq?

1. davriy, 2. Siklik, 3. Tadrijiy, 4. Izchil, 5. Sutkalik, 6. Mavsumiy, 7. Bioritmik

A) 1,5,6,7 B) 2,5,6,7 C) 1,3 D) A, B va C
117. Biogeotsenozlarning siklik (a) va izchil (b) o’zgarishlariga xos bo’lgan qatorni ko’rsating?

1. muhit omillarining sutkalik o’zgarishi, 2. muhit omillarining mavsumiy o’zgarishi, 3.Bioritmlarning o’zgarishi, 4. Bir biogeotsenozning boshqasi bilan asta-sekin almashinishi, 5.Bioritmlarning doimiyligi, 6. muhit omillarining o’zgarmasligi, 7.biogeotsenozning doimiyligi

A) a-4, b-1,2,3 B) a-1,2,3, b-7

C) a-1,2,3, b-4 D) a-5,6, b-7

118. Archazor o’rmoniga vulqon otilishi natijasida hosil bolgan tuproqdagi tog’ jinslarida yangi lishayniklarning rivojlanishi biogeotsenozlarning qaysi rivojlanish xususiyati orqali amalga oshadi?

A) Tadrijiy o’zgaruvchanlik

B) Davriy o’zgaruvchanlik

C) Sutkalik o’zgaruvchanlik

D) Mavsumiy o’zgaruvchanlik
119. Biogeotsenozlarning qaysi rivojlanish xususiyati o’zgarishi natijasida biotsenozlar dastlabki holatiga qaytadi?

1. Davriy-siklik o’zgaruvchanlik, 2. Sutkalik o’zgaruvchanlik, 3. Mavsumiy o’zgaruvchanlik, 4.Bioritmli o’zgaruvchanlik, 5. Tadrijiy o’zgaruvchanlik, 6. Izchil o’zgaruvchanlik

A) 2,3,6 B) 1,5 C) 5,6 D) 1,2,3,4,
120. Sho’rlangan tuproqda buloq hosil bo’lishi natijasida yangi suv o’tlarining rivojlanishi biogeotsenozga xos bo’lgan qaysi xususiyat hisoblanadi?

1. biogeotsenozlarning tadrijiy o’zgarishi, 2. Ekologik suksessiya, 3. biogeotsenozlarning davriy o’zgarishi, 4. Muhitning mavsumiy o’zgarishi,

A) 3,4 B) 1,2 C) 2,3 D) 1,3
121. Suksessiyaga xos bo’lgan ta’riflar berilgan qatorni aniqlang?

1. ekosistemani tashkil etgan turlarning tarkiban o’zgarishi, 2. ekosistemani tashkil etgan turlarning doimiyligi, 3. Jamoa tarkibiy tuzilishining izchil asosida o’rin almashinishi, 4. Tarkibning o’zgarmasligi,

A) 3,4 B) 1,2 C) 2,3 D) 1,3
122. Suksessiyaga xos bo’lmagan ta’riflar berilgan qatorni aniqlang?

1. ekosistemani tashkil etgan turlarning tarkiban o’zgarishi, 2. ekosistemani tashkil etgan turlarning doimiyligi, 3. Jamoa tarkibiy tuzilishining izchil asosida o’rin almashinishi, 4. Tarkibning o’zgarmasligi,

A) 2,4 B) 1,2 C) 2,3 D) 1,3

5-8-§ yuzasidan savollar
1. Suv quyidagi qaysi xususiyatlari bilan ta’riflanadi?

a-yuqori zichlik, b-shaffoflik, c-issiqllik sig’imi kichik, d-issiqlik o’tkazuvchanlik, e-muzlaganda torayish, f-O₂ miqdori nisbatan kamligi, g-yorug’likni ko’p o’tkazish.

A) a,b,d,f B) a,b,c,d,f

C) a,b,d,e,f D) a,b,d,g

2. Quyidagi qaysi organizmlar tanasidagi turli o’simliklar organizmlar suzuvchanlik xususiyatiga ega?

a-bir hujayrali, b-bali, c-suv o’t, d-kit, e-meduza, f-mayda qisqichbaqasimonlar, g-gidra, h-oq planariya

A) a,b,c,d,f B) a,b,d,e

C) a,c,e,f D) a,c,e,f

3. Suv havzalarining sayoz qismlarida(a), chuqurroq qatlamlarida(b), eng chuqur qatlamida(c) qanday suvo’tlar o’sadi?

1-yashil suvo’t, 2-qizil, 3-qo’ng’ir

A) 1-c, 2-b, 3-a B) 1-a, 2-b, 3-c

C) 1-b, 2-c, 3-a D) 1-a, 2-c, 3-b

4. Suv muhitida yashovchi organizmlar hayotida suvning qaysi modda miqdori katta ahamiyatga ega?

A) yorug’lik miqdori B) tuz miqdori

C) yod miqdori D) O₂ miqdori
5. Qaysi o’simliklar ildizi substratga birikish vazifasini bajaradi.

A) elodiya, qo’g’a B) qo’g’a, suv nilufari

C) suv nilufari, o’q barg D) qo’g’a, o’q barg
6. Plankton organizmlarni aniqlang.

a-boshoyoqli moluska, b-sodda hayvon, c-bo’shqichlilar, d-mayda qisqichbaqasimonlar, e-baliq, g-baliq tuxumlari, f-kurakoyoqlilar, j-baliq chaoqlari, h-moluska;

A) a,b,c,d,h B) b,c,d,g,j

C) d,b,g,j,h D) a,b,c,d,e

7. Quyiagi organizmlardagi moslanishlarni tanlang:

a-qisqichbaqa, b-omar, c-skat, d-zuluk, e-kambala, f-lansetnik

1+xitin, 2-suv tubiga yopishuvchi moslama, 3-tanasi yassilashgan, 4-qumga ko’milib yashash.

A) 1-a,b; 2-d, 3-c,e; 4-f

B) 1-a,c; 2-b,d; 3-e, 4-f

C) 1-a,b; 2-c,d; 3-e; 4-f

D) 1-b,c; 2-a,d; 3-e, 4-f
8. Faol harakatlanuvchi oqimga qarshi tura oladigan organizmlar berilgan qatorni aniqlang.

A) boshoyoqli moluska, kitsimonlar, kurakoyoqlilar

B) baliqlar, bo’shliqichlilar, kurakoyoqlilar

C) boshoyoqli moluska, baliqlar, bo’shqichlilar

D) Moluskalar, boshoyoqli moluskalar, baliqlar
9. Suvda o’sadigan yuksak o’simliklarni quruqlik o’simliklaridan farqini aniqlang.

A) o’tkazuvchi to’qima yo’q, ildizi kachli rivojlangan, mexanik to’qima mavjud.

B) mexanik to’qima yo’q, ildizi kuchli rivojlangan, Aerenxima mavjud

C) mexanik to’qima yo’q, o’tkazuvchi to’qima yo’q, ildizi kuchsiz rivojlangan

D) Aerenxima mavjud, ildiz kuchli rivojlangan, mexanik to’qima rivojlngan.
10. Quyidagi yashash muhitida yashivchi organizmlarni to’g’ri tanlang.

A) kambola – suv, qizilto’sh – quruqlik, havo, buzoqbosh – tuproq, jigar qurti – parazit

B) kambola –suv, qizilto’sh – tuproq, buzoqbosh – quruqlik, havo, jigar qurti – parazit

C) kambola –tuproq, qizilto’sh – suv, buzoqbosh – quruqlik, havo, jigar qurti – parazit

D) kambola –tuproq, qizilto’sh – quruqlik, havo, buzoqbosh – suv, jigar qurti – parazit
11. Ekologik omillar berilgan qatorni aniqlang.

A) abiotik, biotik, bevosita, bilvosita

B) abiotik, biotik, antropogen

C) abiotik, biotik, antropogen, bevosita

D) abiotik, biotik, antropogen, bilvosita
12. Tabiatning tirik organizmlariga ta’sir ko’rsatadigan va ularda moslanishlarning hosil bo’lishiga sabab bo’ladigan har qanday tarkibiy qism bu …………………….

A) yashash muhiti B) adaptatsiya

C) komponenet D) ekologik omil
13. suv qa’rida yashovchi, mustaqil harakatlana oladigan organizmlar qatorini aniqlang.

A) boshoyoqli moluska, bo’shliqichli

B) o’troq dengiz halqali chuvalchangi, baliq

C) mayda qisqichbaqasimonlar, bo’shliqichli

D) o’troq dengiz halqali chuvalchangi, mayda qisqichbaqasimonlar
14. Muayyan muhitda organizmlar yashab qolishi va nasl qoldirishi bu - ……………………

A) yashash muhiti B) muhit

C) ekologik omil D) adaptatsiya
15. Suvdagi kislorodning asosiy manbai nima?

A) atmosfera O₂ di B) suv o’simliklari

C) suv hayvonlari D) Aerenxima
16. Qaysi organizmlar suvda yashash uchun tana muskullari kuchli rivojlangan va tanasi suyri shaklda?

A) kurakoyoqlilar, boshoyoqli moluska

B) bo’shliqichlilar, mayda qisqichbaqasimonlar

C) kurakoyoqlilar, bo’shliqichlilar

D) moluskalar, bo’shqichlilar
17. Suvda yashovchi o’simliklar uchun tarqalishini cheklovchi omil nima?

A) tuz miqdori, yorug’lik

B) yorug’lik miqdori, chuqurlik

C) chuqurlik, tuz miqdori

D) O₂ miqdori, tuz
18. Gidrobiontlarni tanlang.

A) qizilto’sh, losos, asetr

B) kambala, manta, forel

C) gulmoyi, qizilto’sh, manta

D) kambala, forel, qalqontumshuq
19. Suv muhitida yashaydigan organizmlar uchun tayanch vazifasini nima bajaradi?

A) suzgichlar B) mexanik to’qima

C) tanasining suyriligi D) suvning zichligi
20. Sho’r suvlarda faqat qaysi organizmlar uchraydi?

A) baliqlar B) kurakoyoqlilar

C) suvo’tlar D) moluskalar
21. O’simliklar quruqlikka chiqishi natijasida qanday to’qima(a) va qanday organlar(b) hosil bo’ladi?

1.mexanik to’qima; 2.qoplovchi to’qima; 3.ildiz; 4.vegetativ va generativ qism

A) a-1,4; b-2,3 B) a-2,3; b-1,4

C) a-1,2; b-3,4 D) a-3,1; b-4,2

22. Evolyutsiya jarayonida qaysi qahvolarda tashqi(a) va ichki(b) skeletning mukammalashuvi havoning qaysi xususiyatiga bog’liq?

1.bo’gimoyoqlilar; 2.xordalilar; 3.yassi chuvalchanglar; 4.molyuskalar

A) a-1; b-2 havo zichligining pastligi

B) a-1; b-2 havo haroratining pastligi

C) a-3; b-2 havo zichligining yuqoriligi

B) a-4; b-1 havo haroratining yuqoriligi

23. Qaysi organizmlar tuproq massasini aralashishini ta’minlaydi?

A) manta, qizilto’sh, krot

B) chuvalchang, buzoqbosh

C) chuvalchang, manta, buzoqbosh

D) buzoqbosh, krot, kambala
24. Extoparazitlarni aniqlang.

A) bit, burga, askarida

B) burga, to’shak qandalasi, bezgak plazmodiysi

C) bezgak plazmodiysi, bit, kana

D) kana, burga, to’shak qandalasi
25. Tuproq qaysi xususiyatlari bilan xarakterlanadi?

a)kattazichlikka egaligi;b)zichligi havodan kamligi; c) yorug’lik bo’lmasligi; d)kislorod miqdori ko’pligi; e) kislorod miqdori kamligi; f) CO₂ miqdori kamligi; h)CO₂ ko’pligi

A) a,b,c,h B)a,c,d,h

C) a,c,e,h D) b,c,e,h

26. Quruqlik havo muhiti qaysi yashash muhiti bilan xarakterlanadi?

a) cho’l; b) okean; c)dasht; d)o’rmon; e)botqoqlik; f)dengiz; h)strotosfera

A) a,c,d,e B) a,b,c,e

C) a,c,d,e D) b,e,f,h

27. Keng tasmasimon chuvalchangning birinchi tartib orqaliq xo’jayin(a) va 2- tartib orqaliq xo’jayin(b) aniqlang.

1)siklop; 2) yirtqich baliq; 3)mayda baliq; 4) yirtqich hayvon

A) a-1; b-2 B) a-1; b-3

C)a-2; b-4 D)a-2; b-3

28. Keng tasmasimon chuvalchangning 3-tartib orqaliq xo’jayin(a) va asosiy xo’jayin(b) aniqlang.

1)siklop; 2) yirtqich baliq; 3) yirtqich hayvon; 4)mayda baliq;

A) a-2; b-3 B) a-1; b-4

C)a-1; b-2 D)a-3; b-4

29. Quyidagi qaysi hayvonlarda gidrostatik skeleti(a) va tirnoqlari(b) tuproq muhitida yashashga imkon beradi?

A) a-yomg’ir chuvalchangi; b-hasharotlar

B) a-ko’poyoqlilar, b-hasharotlar

C) a-hasharot, b-yomg’ir chuvalchangi

D) a-yomg’ir chuvalchangi; b-krot
30. Tuproqni qazib(a), tuproqni surib(b) o’ziga yo’l ochadigan hayvonlarni aniqlang.

A) a-hasharot, b-krot

B) yomg’ir chuvalchangi, b-krot

C) a-krot, b-buzoqbosh

D) a-buzoqbosh, b-yomg’ir chuvalchangi
31. Tuproqda yashovch organizmlar qaysi xususiyatlar bilan xarakterlanadi?

a-tanasi yirikligi, b-tanasi pishiqligi, c-shilimshiq modda ishlab chiqararadigan, d-teri qoplamiga ega ekanligi, e-terisi nam yuqtirishi

A) a,c,d B) b,c,d

C) a,b,d D)a,b,c

32. Simbioz holda yashovchi suvo’tlar xo’jayin organizmdan qanday maqsadda foydalanadi?

A) yashash joyi, oziq manbayi

B) oziq manbayi, tarqalish uchun zamin

C) tarqalish uchun zamin, yashash joyi

D) tarqalish joyi, oziq manbai
33. Tuproqlar qaysi xususiyati bilan farqlanadi?

a-namlik miqdori, b-havo bilan ta’minlanganlik, c-pOH ko’rsatkichi, d-sho’rlanish darajasi, e-oziqa miqdori,

A) a,b,c B) a,c,e

C) a,b,d D) b,c,d

34. Xo’jayin(a) va parazit(b) organizmlarni aniqlang.

1-yomg’ir chuvalchangi, 2-keng tasmasimon chuvalchangi; 3-baliq, 4-askarida, 5-it, 6-qilbosh chuvalchangi, 7-inson

A) a-1,2,5; b-3,6,7 B) a-1,3,6; b-2,4,5

C) a-2,4,6; b-3,5,7 D) a-3,5,7; b-2,4,6

35. Reduksiyaga uchragan organizmlarni aniqlang.

A) jigarqurit, qoramol tasmasimon chuvalchangi

B) yomg’ir chuvalchangi, bit

C) qoramol tasmasimon chuvalchangi, bit

D) yomg’ir tasmasimon chuvalchangi, jigar qurti
36. Parazit o’simlik(a) va hayvon(b)larni aniqlang:

1-zarpechak, 2-plazmodiy, 3-rafleziya, 4-devpechak, 5-qilbosh, 6-buzoqbosh, 7-askarida, 8-vertitsil, 9-krot, 10-nereida

A) a-1,4,5,8; b-2,6,7

B) a-1,4,5,6; b-2,3,6,7,

C) a-1,3,4,5; b-2,5,7

D) a-1,3,4,8; b-2,7,10

37. Tegishli raqamlarni mos ravishda juftlang.

a) iqlim omillar; b)edafik omillar; c) topografik omillar; d) fizik omillar

1.elektromagnit nurlanish; 2.qiyalikning tikligi; 3.qiyalikning ekspozitsiyasi; 4.tuproqning zichligi; 5.namlik; 6.ionlashtiruvchi nurlar; 7.harorat; 8.yerning tortish kuchi; 9.havo tarkibi; 10.shamol tezligi; 11.yorug’lik; 12.tuproqnong mineral tarkibi; 13. Yerning magnit maydoni; 14.tuproqning organik tarkibi; 15.harorati; 16.atmosfera bosimi

A) a - 5,15,7,11,12,16,9; b-4,10,14; c-3,2,13; d-1,8,6

B) a - 4,10,14; b - 5,15,7,11,16,9; c - 3,2,12; d - 1,8,6

C) a - 8,4,5,15,16,9 ; b - 12,14,10; c - 2,3,10; d - 6,7,13,5

D) a - 5,7,11,15,16,10,9; b - 4,12,14; c - 2,3; d - 1,8,13,6
38. Qaysi omil o’simliklar uchun muhim hisoblansada, yer yuzida yashaydigan hayvonlar uchun ahamiyatga ega emas?

A) shamol tezligi

B) tiproqning mineral tuzlar tarkibi

C) harorat

D) yog’ingarchilik miqodori
39. Uzoq davr mobaynida nisbatlar doimiy holatda o’zgarmasdan qoladigan(a) va o’zgaruvchan omillar?

1.harorat; 2.yerning tortish kuchi; 3.namlik; 4. quyosh doimiyligi; 5. Shamol; 6.okean suvlarining tuz takibi; 7.atmosferaning xususiyatlari; 8. Oziq moqdori

A) a-2,4,6,7; b-1,3,5,9

B) a-1,3,5,9; b-2,4,6,7

C) a-2,3,5,8, b-1,4,7

D) a-2,4,6,7,8, b-1,3,5

40. Gog’rlar tubida deyarli o’zgarmaydigan(a), ochiq yerlarda yashaydigan yirik hayvonlar uchun salbiy ta’sir(b) ko’rsatadigan omillar?

A) a-yog’ingarchilik miqdori; b-harorat

B) a-shamol tezligi; b-yorug’lik

C) a-havo harorati; b-kuchli shamol

D) a-yorug’lik; b-havo harorati
41. Faqat odam tanasi haroratida yashay oladiga organizmning nerv sistemasidagi evolyutsion o’zgarish(a) va yashashi uchun optimal harorat +23+25C bo’lgan organizmning soddalashgan organlar sistemasini(b) belgilang.

A) a-nerv halqasi; b-qon aylanish sistemasi

B) a-nerv tuguni; b-jinsiy sistema

C) a-qorin nerv zanijiri; b-ovqat hazm qilish sistemasi

D) a- bosh miya; b-qon aylanish sistemasi
42. Har bir turning tarqalish arelini nima belgilaydi?

A) tolerantlik zonasi B) shamol tezligi

C) cheklovchi omil D) havo harorati
43. O’simlik va hayvon turlarining shimol tomonga tarqalishida(a) va janub tomonga tarqalishda(b) cheklovchi omil?

A) a-yorug’lik yetishmasligi; b-harorat pastligi.

B) a-harorat pastligi; b-namlik tanqisligi

C) a-haroratning balandligi; b-yorug’likning yetishmasligi

D) a-yorug’lik baland; b-harorat pastligi.
44. Muhitning o’zgaruvchanligi keng doirada moslashuvchan organizmlarni belgilang.

1.kalamush; 2.qushlar; 3.chigirtkalar; 4.suvarak; 5.baqalar; 6.pashshalar; 7.kaltakesaklar; 8.burgalar.

A) 1,3,4,8 B) 2,5,6,8

C) 7,5,1,2 D) 1,4,6,8

45. Chidamlilik chegaralari doirasi keng bo’lgan(a), muhitning o’zgaruvchanligiga keng doirada moslashuvchan(b), nisbatan doimiy muhit sharoitida yashashga moslashgan(c) organizmlar nima deb ataladi?

A) a-evribiontlar; b-kosmopolitlar; c-stenobiontlar

B) a- kosmopolitlar; b- evribiontlar; c- stenobiontlar

C) a- stenobiontlar; b- kosmopolitlar; c- evribiontlar

D) a- stenobiontlar; b- evribiontlar; c- kosmopolitlar
46. Tog’ri fikrni belgilang.

A) organizmni yashab qolishini optimum chegarasidan eng kam og’adigan ekologik omil belgilaydi

B) Shimoliy Amerikada yashovchi kolibrilar ma’lum bir turdagi o’simlik nektari bilan oziqlanadi.

C) Ekosistemaning yashab qolishini optimum chegarasidan eng ko’p og’adigan ekologik omil belgilaydi

D) barcha javoblar to’g’ri
47. Balandligi 150-155 m ga yetadigan daraxtning bargi bilan oziqlanadigan organizm tarqalgan biogeografik viloyatda qaysi o’simliklar uchraydi?

A) bambuk, banan, qora daraxt

B) janubiy qoraqayich, buk, zarang

C) eman, buk, zarang

D) qizil daraxt, palma, akatsiya
48. Ekologik nisha nima?

A) Tirik organizm, tur, jamoaning hayotiy faoliyati va rivojlanishini susaytirib yoki to’xtatib qo’yadigan omil

B) Ekologik omilning organizm hayot faoliyatiga ko’rsatadigan ta’sirining eng qulay chegarasi.

C) Turning biotizm sifatiga mavjudligini belgilab beruvchi barcha abiotik va biotik omillarning yig’indisi.

D) Muhit omillarining keng doirasida o’zgarishiga turning bardosh bera olmasligi
49. Qaysi organizmlar bir hududda yashaydi va turli ekologiknishalarni egallaydi?

A) olmaxon va bug’u B) qoramol va kengru

C) kulrang va qora kalamushD) olmaxon va qoramol
50. O’tlarning eng pastki qismi bilan(a), o’tlarning yuqori qismi bilan(b), daraxtning barglari va shox-shaffosi bilan(c) oziqlanadigan organizmlar uchun umumiy belgini aniqlang.

A) oshqozoni 4 bo’lmali, o’simlikxo’r organizmlar

B) oshqozoni sodda tuzilgan, ko’richak o’simtasi juda uzun

C) chap aorta ravog’iga ega, o’simlikxo’r organizm

D) oshqozoni bo’lmalaga bo’linmagan, o’ng aorta ravog’iga ega.
51. Qaysi fikr to’g’ri?

A) Ekologik nish organizmnin hayot tarzi, yashash shart-sharoitlari, oziqlanishini o’z ichiga oladi.

B) Tirik organizmlarning hayotiy faoliyati va rivojlanishini ekologik omilning faqat minimum chegarasini susaytiradi.

C) Organizmlarga ekologik omillar kompleks ta’sir ko’rsatadi.

D) Bir biotsenozda ikki tur bitta ekologik nishani egallamaydi.
52. Cheklovchi omilning ta’sir kuchini o’zgartirish(a) va cheklovchi omilning ta’sir kuchini maqsadga muvofiq yo’naltirish(b) bilan bog’liq tushunchalar?

1.muhofazadagi tur individlari sonini ko’paytirish; 2. Bog’dorchilikda mahsuldorlikni oshirish; 3. Madaniy o’simliklardan yuqori hosil olish; 4. Turning saqlab qolishiga erishish; 5. Baliqchilikda organizmlarning hayotiy jarayonlarini boshqarish; 6. Tabiatda tirik organizmlarning hayotiy jarayonlarini boshqarish.

A) a-2,3,5,6 b-1,4

B) a-1,4; b-2,3,5,6

C) a-2,4,6; b-1,3,5

D) a-1,4,6; b-2,3,5

53. Ekosistemada kechadigan biologik jarayonlarni energiya bilan ta’minlovchi omil bilan mantiqiy bog’liq tushunchalarni belgilang.

1.mavsumiy va geografik zonallik jihatdan o’zgaruvchan; 2.denaturatsiyaga olib keladi; 3.fazoda mo’ljal olish uchun zarur omil; 4.organizmda issiqlik me’yorini saqlaydi; 5.suv almashinuvini ta’minlaydi; 6.muz krisstallari hosil bo’lishini ta’minlaydi; 7.organik modda hosil bo’ladigan jarayon uchun energiya manbai

A) 1,4,5,6 B) 2,6,4,5

C) 3,4,5,7 D) 1,3,5,7

54. Tirik organizmlarga ta’siri to’lqin uzunligi va miqdoriga bog’liq(a), tana qoplami orqali suv bug’lanishini kuchaytiradigan(b), bakteriyalarni nobud qilish(c) xususiyatiga ega bo’lgan nurlar

A) a-ultrabinafsha, b-infraqizil, c-ultrabinafsha

B)a-ko’rinadigan, b- infraqizil, c- ultrabinafsha

C) a- ultrabinafsha, b- infraqizil, c- ko’rinadigan

D) a- ko’rinadigan, b- ultrabinafsha, c- infraqizil
55. Ozon ekranidan o’tmaydigan ultrabinafsha nurlarning to’lqin uzunligi(a) va issiqlik manbai hisoblanadigan nurlarning to’lqin uzunligi(b)

A) a-400 nm, b-750 nm

B) a-290 nm, b-750 nm

C) a-750nm, b-380nm

D) a-290 nm, b-380 nm
56. To’lqin uzunligi 290nmdan ko’p bo’lgan va 380nm dan oshmaydigan nurlar ta’sirida qanday jarayonlar amalga oshadi?

A) fototropizm va fotonastiya

B) barg og’izchasi orqali CO₂ ni yutilishi

C) melanin, ko’z to’r pardasi pigmenti, D vitamin sintezi

D) fototaksis, fototropizm, fotonastiya
57. Qaysi omil ta’sirida o’simliklar organlarning fazo joylashuvini o’zgartirish xususiyatiga ega bo’ladi?

A) shamol B) harorat

C) namlik D) yorug’lik
58. Yorug’lik ochilib, kun botganda yopiladigan(a), kun botganda ochilib, tongda yopiladigan(b) o’simliklarni belgilang.

A) a-lola, qoqi o’t, b-namozshomgul

B) a-namozshomgul, b-lola, sachratqi

C) a-lola, sachratqi, b-qoqio;t, namozshomgul

D) a-qoqio’t, sachratqi, b-lola
59. Fototropizm(a), fotonastiya(b) va fototaksisga(c) xos xususiyatlarni to’g’ri juftlang.

1-qoqio’tning kun botganda yopilishi; 2-namozshomgulning tong otganda yopilishi; 3-yorug’lik tomonga o’sih orqali amalga oshadigan jarayon; 4-xlomidomanadaning yorug’lik ta’siri yo’nalishi bo’ylab harakatlanishi; 5-novdaning yorug’lik tushadigan tomonga burilib o’sishi; 6-yashil evglenaning yorug’lik ta’siri yo’nalishi bo’ylab harakatlanishi

A) a-1,2, b-3,5; c-4,6

B) a-3,5; b-2,1; c-4,6

C) a-4,6; b-3,5; c-1,2

D) a-3,6,5; b-1,2; c-4

60. Yorug’lik spektiri tarkibini farqlaydigan sinf vakillari uchun xos bo’lmagan xususiyat berilgan javobni toping.

A) sutemizuvchilar hayvonlarda issiqqonlikni paydo bo’lishiga sabab bo’lgan organlar sistemasi soddalashgan

B) ayirish organi tuzilishi oq planariyaning jinsiy organi tuzlishiga o’xshaydi

C) ayirish organining tuzilishi, qorinoyoqlilari ikki shoxli bo’lgan hayvondan farq qilmaydi

D) yuragida oziq moddaga boy qon mavjud
61. Qorong’uda ham bemalol harakatlanadigan va ov qiladigan organizm uchun xos belgilar to’g’ri berilgan qatorni aniqlang;

1-mezoderma qavati rivojlangan; 2-chap aorta ravog’iga ega; 3-o’ng aorta ravog’iga ega; 4-diafragma rivojlangan; 5-gastrulyatsiya qat-qat joylashib amalga oshadi; 6-ko’z qorachig’i keng ochiladi

A) 1,2,5,6 B) 1,4,5,6

C) 2,3,4 D) 1,3,5,6

62. Issiqlik nurlarini maxsus organlari yordamida sezish qobiliyatiga ega bo’lgan hayvonlar qaysi sinf vakillari hisoblanadi?

A) boshoyoqli mollyuskalar, sudralib yuruvchilar

B) ikki pallalilar, sudralib yuruvchilar

C) qorinoyoqli mollyuskalar, reptiliyalar

D) amfibiyalar, reptiliyalar
63. Yorug’likning ekologik omil sifatida ta’siri qaysi jarayonga bog’liq?

A) fiziologik jarayonlarning ritmik o’zgarishiga

B) yerning Quyosh atrofida aylanishiga

C) yil fasllarining almashinuviga

D) Yorug’likning mavsumiy o’zgarishiga
64. Organizmlardagi fiziologik jarayonlar va mavsumiy bioritmlar uzviyligini belgilovchi omil nima?

A) harorat B) kun uzunligi

C) yorug’lik D) namlik
65. Kun uzunligi o’simliklar(a) va hayvonlarda(b) qaysi jarayonlarga ta’sir qiladi?

1-urug’ning unib chiqishi; 2-xazonrezgilik; 3-tinim davriga o’tishi; 4-tullashi; 5-o’sishi; 6-meva tugishi; 7-mevaning pishib yetilishi; 8-ko’payishi; 9-migratsiya

A) a-2,3,5,6, b-4,8,9

B) a-1,2,3,5,7,6, b-4,8,9

C) a-4,8,9, b-2,3,5,6,7,1

D) a-2,3,7, b-4,8,9

66. Ko’p miqdorda quyosh energiyasini qabul qiladigan madaniy(a) va yovvoyi(b) o’simliklarni aniqlang:

1-saksovul; 2-qayrag’och; 3-zubturum; 4-qayin; 5-g’umay; 6-tikan daraxti; 7-sorgo; 8-nastarin; 9-baqlajon; 10-jo’ka; 11-makkajo’xori; 12-shakarqamish

A) a-7,9,4,12, b-1,3,6

B) a-9,7,11,12, b-1,2,3,10,4

C) a-7,11,12, b-1,6,3,4

D) a-5,11,12,2, b-8,9,10,3,4

67. Kuchli yorug’likni yoqtirmaydigan o’simliklar qaysi qatorda berilgan?

A) qirqquloq, lipa, qulupnay, plaun

B) moxlar, qo’ng’ir suvo’tlar, yo’sinlar

C) lipa, qizil suvo’tlar, plaun, nastarin

D) qarag’ay, binafsha, lipa, qirqquloq
68. Hayot faoliyati sutkaning yorug’ vaqtida faol kechadigan umurtqasiz(a), yunda oziq izlaydigan umurtqali(b) hayvonlarni aniqlang.

A) a-kolibri, asalari, b-primatlar, to’tiqushlar

B) a-suvarak, asalari, b-bo’ri, ukki

C) a-suvarak, chirildoq, b-qaldirg’och, quyon

D) a-asalari, b-bo’ri, ukki
69. Rangni ajrata oladigan o’ng aorta ravog’iga ega(a), rang ajrata olmaydigan chap aorta ravog’iga ega(b) organizmlar

1-qirg’iy, 2-gorilla; 3-orangutan; 4-to’tiqushlar; 5-kolibri; 6-tulki; 7-oq ayiq; 8-qunduz; 9-martishka

A) a-1,4,5, b-6,7,8,9 B) a-2,3,9; b-1,4,5

C) a-5,4; b-6,7,8 D) a-2,3,4,5, b-6,7,8

70. To’g’ri fikrni aniqlang:

A) Ekvatorda kun uzunligi yil davomida taxminan 14 soat

B) Ekvatordan qutblarga borgan sari kun uzunligi issiqlikka qarab farqlanadi

C) Giatsint va manstera yorug’likning yetishmovchiligiga bardosh bera oladigan manzarali o’simlik

D) Fotoperiodizm yorug’likning intensivligiga bog’liq emas
71. Kun uzunligi 11 soat bo’lganda o’sishda davom etadigan lekin gullamaydigan o’simliklarni aniqlang.

1-pomidor; 2-baqlajon; 3-rediska;4-no’xat; 5-g’o’za; 6-sabzi; 7-piyoz; 8-karam; 9-kartoshkagul; 10-kartoshka; 11-bodring; 12-sholg’om

A) 6,7,8,10,12,3 B) 1,2,9,11,4,5

C) 2,4,9,11,6 D) 3,4,5,6,7,9,12

72. Gullashi kun uzunligiga bo’g’liq bo’lmagan o’simliklarning oilalari uchun xos bo’lgan umumiy xususiyat

A) meva turi, gulning tuzilishi

B) poya kambiyli, yo’g’onlasha oladi

C) guldagi erkin changchilar soni

D) mevasining bir tutam popuklar orqali tarqalishi
73. Bahorvakuzoylaridagullaydigan(a) vayozoylaridagullaydigan(b) o’simliklarqaysimintaqalardao’sadi?

A) a-tropik va suptropik; b-mo’tadil

B) a-mo’tadil va tropik, b-subtropik

C) a-tropik, b-mo’tadil, subtropik

D) a-mo’tadil, b- tropik va suptropik
74. Bahor va kuz oylarida gullaydigan gajak to’pgulli o’simliklarni aniqlang.

A) bodring, xrizantema

B) kartoshkagul, baqlajon, pomidor

C) no’xat, qalampir, kartoshka

D) qalampir, baqlajon, pomidor
75. Organizmdagi mavsumiy o’zgarishlarni va boshqa biologik jarayonlarni boshqaruvchi mexanizmni belgilang.

A) kun uzunligi B) molekulyar soat

C) biologik soat D) yer soati
76. Tirik organizmlardagi qaysi jarayonlar kun uzunligiga bog’liq ravishda ritmik o’zgaradi?

A) morfologik, fiziologik, biokimyoviy

B) morfologik, immunologik, fiziologik

C) immunologik, fiziologik, biokimyoviy

D) morfofiziologik, immunologik, biokimyoviy
77. O’z faoliyatini quyosh botgan g’ira-shirada boshlaydigan umurtqali va sutkaning yorug’ vaqtida faol hayot kechiradigan chap aorta ravog’iga ega organizmlar uchun xos bo’lgan to’g’ri ma’lumotni toping.

A) bitta kenja tip va bitta turkumga mansub

B) bitta sinf, lekin har xil turkumlarga mansub

C) bitta tip, lekin har xil kenja tipga mansub

D) bitta turkumga kiruvchi har xil turlar
78. Barg plastinkalari qalin, sirti mum bilan qoplangan, barg og’izchalari ko’p bo’ladigan madaniy o’simliklar berilgan qatorni aniqlang.

A) qulupnay, giatsinf, monster

B) anturium, binafsha, sorgo

C) makkajo’xori, oqjo’xori, shakarqamish

D) qayin, shumtol, saksovul
79. Organizmlarda amalga oshadigan hayotiy jarayonlar yashash jarayoning qaysi ko’rsatkichlarini o’zgarishiga sabab bo’ladi?

A) havo tarkibi, gazlar konsentratsiyasi, suvning tarkibi

B)suvning tarkibi, gazlar konsentratsiyasi

C) havo tarkibi, tuproq sutrukturasi, suvning tozalik darajasi

D) suvning tozalik darajasi, suvning tarkibi, atmosfera bosimi
80. Yurak qorinchasidan chiquvchi qon tomir tarkibida venoz qon bo’ladigan va yurak bo’lmachasiga quyiluvchi vena tarkibidan ham venoz qon bo’ladigan organizmlarda suzuvchanlikni kamaytiruvchi qanday moslanish mavjud

A) chig’anoqlarga egaB) xitin qobiqga ega

C) qumga ko’milib oladiD) tanasi yassilashgan
81. Tanasidagi turli o’simtalar suv bilan ta’sirlanish yuzasini oshiradigan avtotrof(a) va geterotrof(b) organizmlarni belgilang.

1-kalmar; 2-dafniya 3-aureliya; 4-laminariya; 5-spirogira; 6-ildizog’iz; 7-amyoba; 8-siklop; 9-ulva

A) a-4,9,5, b-2,3,6,7,8

B) a-4.9.5.6, b-2,7,8,1

C) a-6,4,5,3, b-2,7,8,1

D) a-3,4,5,9, b-7,8,6,2

82. Mustaqil harakatlana olmaydigan va suv oqimi bilan ko’chib yuruvchi, blastosel o’rnidan hosil bo’luvchi qavat rivojlanmagan organizmlarni aniqlang:

1-amyoba, 2-dafniya; 3-baliq tuxumlari; 4-chavoqlar; 5-koral poliplari; 6-gidroid poliplari; 7-laminariya

A) 1,2,7 B)3,4,7

C)6,5 D) 3,4

83. Suv o’simliklarining chang donachalari, mevasi va urug’lari suv o’tkazmaydigan qobiq bilan qoplanganligi ekologiyaning qaysi bo’limida o’rganiladi?

A) sinekologiya B) demokologiya

C) autekologiya D) evolyutsion ekologiya
84. Tirik organizmlar hayotiy faoliyatiga bevosita ta’sir ko’rsatuvchi inson faoliyatini turlari to’g’ri berilgan javobni toping:

1-o’rmonlar barpo etish; 2-yaylovlardan o’tloq sifatida foydalanish; 3-torf hosil bo’lishi; 4-atrof muhitningifloslanishi; 5-baliqlarni ovlash; 6-o’rmonlarni kesish; 7-yerga ishlov berish

A) 1,2,3,4,5,6,7 B) 4,5,6,7

C) 1,4,3,7 D) 1,2,3

85. Madaniy o’simliklarning hosildorligi tuproq tarkibida kam miqdorda bo’ladigan mineral moddalarga bog’liqligini aniqlagan olim?

A) V.I.Vernadskiy B) A.Tensli

C) Yustus Fon Libix D) Elton
86. Faqatevkalipt bargi bilan oziqlanadigan organizmning sistematik birliklari to’g’ri berilgan javobni aniqlang.

1-sutemizuvchilar; 2-xaltalilar; 3-yo’ldoshlilar; 4-juft tuyoqlilar; 5- umurtqalilar; 6- xordalilar; 7-yirtqichlar; 8-primatlar

A) 6,5,1,2 B)6,5,1,3,4

C) 5,6,1,3,7 D)1,3,4,8

87. Keng tasmasimon chuvalchangning 1-tartib(a); 2-tartib(b), 3-tartib(c) orali xo’jayin va asosiy xo’jayin(d);

1-suv shillig’i; 2-dafniya; 3-qoramol; 4-mayda baliq; 5-mushuk; 6-odam; 7-yirtqich baliq; 8-aureliya; 9-seklop

A) a-4; b-9; c-7; d-6 B) a-2; b-1; c-8; d-6

C) a-1; b-3; c-4; d-7 D) a-9; b-4; c-7; d-5

88. Tuproqni qzib o’ziga yo’l ochadigan umurtqasiz organizmning ayirish sistemasi haqida to’g’ri fikrni toping.

A) pufaksimon kengaygan qismi tana bo’shlig’iga ochilgan

B) ikki uchi ochiq ekanligi bilan lansetnikning ayirish organi tuzilishiga o’xshaydi

C) tana bo’shlig’i ilk bor paydo bo’lgan organizmning jinsiy sistemasining tuzilishiga o’xshaydi

D) siydik yo’li kloakaga o’xshaydi
89. Parazit o’simliklarda tuzilishi soddalashgan yoki butunlay yo’qolib ketgan organlar qaysi o’simliklar uchun aromorfoz hisoblanadi?

A) yo’sin, suvo’tlar B) qirqbo’g’im, yo’sin

C) plaun, moxlar D) kuksoniya, yo’sin
90. Tuproq tarkibidagi organik(a) va organizm oziqlanish uchun muhim o’rin tutuvchi anorganik(b) moddalarni aniqlang;

1-gumus; 2-chirindi; 3-azot; 4-fosfor; 5-magniy; 6-kalsiy; 7-oltingugurt; 8-kaliy; 9-natriy; 10-uglerod

A) a-1,2; b-3,5,9,10 B) a-1,2,10; b-3,5,7,9

C) a-1,2; b-3,7,9,8 D) a-1,2; b-3,4,6,7,8

91. Tuproq qanday omillar ta’sirida hosil bo’ladi?

A) iqlim, biologik B) topografik, geologik

C) biokimyoviy, biologik D) yorug’lik, ekologik
92. Hayvonlar va bakteriyalar o’simliklardagi qaysi biomolekulalarni o’zlashtiradi?

A) nuklein, kislota, oqsil, yog’

B) liped, nukleotid, karbonsuv

C) oqsil, aminokislota, uglevod

D) oqsil, liped, karbonsuv
93. To’g’ri fikrni aniqlang:

A) Tuban o’simliklar zambrug’lar bilan ildizni shimish faoliyatini kuchaytiruvchi mikriza hosil qiladi

B) zambrug’lar yog’ochlar tarkibidagi aminokislotalarni parchalaydi

C) tuproqda hayot kechiruvchi hayvonlar tanasi yirikligi, ko’rish organlarining yaxshi rivojlanganligi bilan xarakterlanadi

D) yomg’ir chuvalchangining tayanch funksiyasini bajaruvchi gidrostatik skeleti mavjud
94. Osminog yashash joyiga ko’ra qaysi ekologik guruhga mansub?

A) plankton B) nekton

C) bentos D) dafabiont
95. Atmosferaning yuqori chegarasida quyosh nurlanishining quvvati qancha?

A) 1680 W/m²B) 1380 W/m²

C) 200-300 mµ D) 2670 W/m²
96.O’simliklarda fotosintezning intensivligi nimaga bog’liq?

A) yorug’likning optimal darajasiga

B) quyosh doimiyligiga

C) haroratga

D) suv, mineral tuz hamda karbonat angidridning miqdoriga
97.Noto’g’ri fikrni aniqlang;

A) Namozshomgul kun botganda ochiladi

B) Hayvonlarning ko’payishi kun uzunligi bilan belgilanadi

C) Okean tubida yashovchi hayvonlar hayotiy faoliyati uchun yorug’lik muhim omil hisoblanadi

D) makkajo’xori yorug’liksevar madaniy o’simlik
98. Uy pashshasi uchun maksimum(a) va optimal harorat(b) qancha?

A)a - +7C; b - +50C

B) a - +50C; b - +23+25C

C) a - +30C; b - +7C

D) a - +23+25C; b - +50C
99. Askaridaning odam ichagidagi parazitlik qilishi bilan bog’liq munosabat ekologiyaning qaysi bo’limida o’rganiladi?

A) demokologiya B)autekologiya

C) sinekologiya D) biogetsenologiya
100. Kun uzunligi hayvonlarda(a) va o’simliklar(b) qaysi jarayonlarga ta’sir qiladi?

1-urug’ning unib chiqishi; 2-xazonrezgilik; 3-tinim davriga o’tishi; 4-tullashi; 5-o’sishi; 6-meva tugishi; 7-mevaning pishib yetilishi; 8-ko’payishi; 9-migratsiya

A) a-2,3,7, b-4,8,9

B) a-1,2,3,5,7,6, b-4,8,9

C) a-4,8,9, b-2,3,5,6,7,1

D) a-4,8,9, b-2,3,5,6

101.Yorug’sevarmadaniy ,biruyliayrimjinslio’simlik (a) vayorug’sevar manzarali, murakkabshingilto’opgullio’simlik (b)ni toping.

1. Oqjo’xori 2. Giasint 3.Makkajo’xori 4.Antirium 5.shakarqamish.6.monstera

A) a-1,3,5 b-2,4,6 B) a-2,4,6 b-1,3,5

C) a-1 b-3 D) a-3 b-2

102.Sorgoning sinfi(a) va turkumi(b) ni toping.

A) a-lolasimonla b-jo’xori

B) a-loladoshlar b- jo’xori

C) a-bir urug’pallalilar b-g’umay

D) a-magnoliyasimonlar b-jo’xori
103.Soyagachidamlidaraxt (I) vayorug’sevardaraxt(II) qaysijavobdaberilgan?

A) I-saksovul; II- lipa

B) I-gledichiya;II-qarag’ay

C) I-lipa;II-shumtol

D) I-Yaponsaforasi;II-lipa
104.Qaysikaramdoshlargamansubo’simliklaruzun kun o’simliklarigamisolbo’ladi?

1. karam. 2. turp 3. jag’-jag’ 4.sholg’om 5.pekin 6. rediska 7.o’sma

A) 1,4,6 B) 2,3,7 C) 5,6,1 D) 1,3,7
105..Hayvonlardagiqaysijarayonlar kun uzunligibilanbelgilanadi?

1.migratsiyasi 2. Ko’payishi 3.Tullashi 4.Jufttanlashi 5.Uyaqurishi

A) 2, 3, 1 B) 3,5,4

C) 1,3,4 D) 5,4,1

106. Plankton (I), nekton (II), bentos (III) organizmlarniulargamosjavoblarbilanjuftlang.

1.bo’shliqichlilar 2. baliqtuxumlari 3.krab 4.kitsimonlar 5.boshoyoqlilar 6.zuluklar

A) I-1,2 II-4,6 III-3,5

B) I-2,1 II-4.5 III-3,6

C)I-4,2 II-1,6 III-3,5

D) I-1,2 II-4,5 III-3,6

107.Quyidagilardan nekton organizmlarni toping.

1.bo’shliqichlilar 2. Baliqtuxumlari 3.krab 4.kitsimonlar 5.boshoyoqlilar 6.zuluklar 7.mayda qisqichbaqasimonlar 8.kurakoyoqlilar 9.baliqlar 10. Omar 11.langust 12.baliqchavoqlari

A) 4,5,8,9 B) 1,2,7,12 C) 3,6,10,11 D) 1,5,8,9
108.Quyidagilardan planktonorganizmlarni toping.

1.bo’shliqichlilar 2. Baliqtuxumlari 3.krab 4.kitsimonlar 5.boshoyoqlilar 6.zuluklar 7.mayda qisqichbaqasimonlar 8.kurakoyoqlilar 9.baliqlar 10. Omar 11.langust 12.baliqchavoqlari

A) 4,5,8,9B) 1,2,7,12 C) 3,6,10,11 D) 1,5,8,9
109.Quyidagilardanbentosorganizmlarni toping.

1.bo’shliqichlilar 2. baliqtuxumlari 3.krab 4.kitsimonlar 5.boshoyoqlilar 6.zuluklar 7.mayda qisqichbaqasimonlar 8.kurakoyoqlilar 9.baliqlar 10. Omar 11.langust 12.baliqchavoqlari

A) 4,5,8,9 B) 1,2,7,12C) 3,6,10,11 D) 1,5,8,9
110.Mevasi suv yordamida tarqaladigan o’simliklardagi moslanish qaysi?

A) mevasida suv o’tkazmaydigan qobiq mavjud

B) mevasi suv yuzasida suza oladi

C) Mevasi o’ta yengil

D) mevasi suv va shamol orqali tarqaladi.
111. Shamol yordamida changlanadigan o’simliklar qanday ataladi?

A)anemofill o’simliklar B)entomofill o’simliklar C)gidrofill o’simliklar D)ornitofill o’simliklar

112.Tuproq muhitida yashovchi organizmlar qanday nomlanadi?

A)edafobiontlar B)gidrobiontlar

C)simbiontlar D) endobiontlar
113. .Xo’jayin organizmini ichki organlari va to’qimalarida yashovchi organizmlar qanday ataladi?

A)edafobiontlar B)gidrobiontlar

C)simbiontlar D) endobiontlar
114. Tanasi boshqa organizm uchun yashash muhiti bo’lib, xizmat qiladigan organizm nima deb ataladi?

A)endobiont B)parazit C)simbiont D)xo’jayin

115. Tolerantlik so’zining lug’aviy ma’nosini belgilang?

A)sabr-toqat B)chidamlilik

C)cheklovchi D)bag’rikenglik-mehribonlik
116. Kosmopolitlarga mansub bo’lmagan organizmni begilang?

A)kalamush B)suvarak C)burga D)cho’rtan

117. Gnu antilopasi o’t poyalarning qaysi qismini iste’mol qiladi?

A)yuqori qismini B)pastki qismini

C)o’rta qismini D)mevasini
119. Havo tarkibidagi gazlar % ini to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang?

A)78,08% azot, 20,9% kislorod, 1% inert gazlar,0,03% karbonat angidrid

B)79,08% azot, 20,9% kislorod, 1% vodorod,0,03% karbonat angidrid

C) 78,08% azot, 20,9% kislorod, 1% karbonat agidrid,0,03% inert gazlar

D) 78,08% kislorod, 20,9% azot, 1% inert gazlar,0,03% karbonat angidrid
120. Quyidagi o’txo’r hayvonlar o’tlarning qaysi qismlari bilan oziqlanishini juftlab ko’rsating:

1)zebra; 2)dik-dik antilopasi; 3)jirafa; 4)g’izol; 5)gnu antilopasi.

a-daraxt barglari; b-butachalar bargi; c-o’tlarning yuqori qismi; d-o’t poyalarining o’rta qismini; e-o’tlarning pastki qismi;

A) 1-c; 2-b; 3-a; 4-d; 5-e.

B) 1-c; 2-b; 3-a; 4-e; 5-d.

C) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d; 5-e

D) 1-a; 2-c; 3-c; 4-d; 5-e
121. Madaniy o’simliklarning hosildorligi tuproq tarkibida kam miqdorda bo’ladigan mineral moddalarga bog’liqligini aniqlagan olimni belgilang?

A)ingliz olimi Y.F.Libix B)nemis olimi Y.F.Libix C)rus olimi Vavilov D)A.Tensli

122. Ekologik nisha deb nimaga aytiladi?

A)Turning biotizim sifatida mavjudligini belgilab beruvchi barcha abiotik va biotik omillarning yig’indisi

B)Erkin harakatlanadigan sodda hayvonlar, bir hujayrali tuban o’simliklarning yorug’lik ta’siri yo’nalishi bo’ylab harakatlanishi

C)O’simlik va hayvonlarning o’sishi,rivojlanishining kun uzunligiga bog’liqligiga

D)Tirik organizm,tur,jamoaning hayotiy faoliyati va rivojlanishini susaytirib yoki to’xtatib qo’yadigan omil
123. Fototaksis deb nimaga aytiladi?

A)Turning biotizim sifatida mavjudligini belgilab beruvchi barcha abiotik va biotic omillarning yig’indisi

B)Erkin harakatlanadigan sodda hayvonlar, bir hujayrali tuban o’simliklarning yorug’lik ta’siri yo’nalishi bo’ylab harakatlanishi

C)O’simlik va hayvonlarning o’sishi,rivojlanishining kun uzunligiga bog’liqligiga

D)Tirik organizm,tur,jamoaning hayotiy faoliyati va rivojlanishini susaytirib yoki to’xtatib qo’yadigan omil
124. Fotoperiodizm nima?

A)Turning biotizim sifatida mavjudligini belgilab beruvchi barcha abiotik va biotik omillarning yig’indisi

B)Erkin harakatlanadigan sodda hayvonlar, bir hujayrali tuban o’simliklarning yorug’lik ta’siri yo’nalishi bo’ylab harakatlanishi

C)O’simlik va hayvonlarning o’sishi, rivojlanishining kun uzunligiga bog’liqligiga

D)Tirik organizm, tur, jamoaning hayotiy faoliyati va rivojlanishini susaytirib yoki to’xtatib qo’yadigan omil
125. Cheklovchi omillar har bir turning …………………………..belgilaydi?

A)yashash muddatini B)tarqalish arealini C)chidamlilik chegarasini D)ko’payish tezligini

126. Noto’g’ri fikrni aniqlang?

A)yer po’stining g’ovak, unumdor yuza qatlami tuproq deyiladi

B)havo zichligining past bo’lishi quruqlikda atmosfera bosimining nisbatan yuqori bo’lishini belgilaydi

C)keng ko’lamda o’zgaruvchan muhit sharoitida yashashga moslashgan yoki chidamlilik chegaralari doirasi keng bo’lgan o’simlik va hayvonlar evribiontlar deyiladi.

D)cheklovchi omilning ta’sir kuchi o’zgartirilsa, organizm hayotiy faoliyati ham o’zgaradi
127. Spektrlarni to’lqin uzunligini to’g’ri juftlab ko’rsating:

1-ultrabinafsha; 2-infraqizil; 3-ko’rinadigan.

a-400-750 nm; b-30-400nm; c-750 nm dan yuqori.

A) 1-a; 2-b; 3-c. B) 1-c; 2-a; 3-b.

C) 1-b; 2-a; 3-c. D) 1-b; 2-c; 3-a.
128. Qaysi spektrga ega bo’lgan nurlar bakteriyalarni o’ldirish xususiyatiga ega?

A)400-750 nm B)30-400 nm

C)290-380 nm D)750 nm dan yuqori
129. 290 nm dan kam to’lqin uzunligiga ega nurlarga tegishli bo’lgan xususiyatlarni aniqlang:

1)ko’rinadigan nurlarga kiradi; 2)ultrabinafsha nurlarga kiradi; 3)infraqizil nurlarga kiradi; 4)qisqa to’lqinli; 5)uzun to’lqinli; 6)kam qismi ozon ekranidan o’tadi; 7)ozon ekranidan o’tmaydi; 8)D vitamini sintezlanadi; 9)tirik organizmlar uchun halokatli ta’sir etadi; 10)tirik organizmlar uchun foydali ta’sirga ega; 11)yerga yetib keladigan nurlarning 50% ini tashkil qiladi.

A)1,4,6,10 B)1,4,8,11 C)2,4,7,9 D)3,5,7,9
130. Bakteriyalarni o’ldirish xususiyatiga ega nurlarga tegishli ma’lumotlarni aniqlang:

1)ko’rinadigan nurlarga kiradi; 2)ultrabinafsha nurlarga kiradi; 3)infraqizil nurlarga kiradi; 4)qisqa to’lqinli; 5)uzun to’lqinli; 6)kam qismi ozon ekranidan o’tadi; 7)ozon ekranidan o’tmaydi; 8)D vitamini sintezlanadi; 9)tirik organizmlar uchun halokatli ta’sir etadi; 10)tirik organizmlar uchun foydali ta’sirga ega;

A)1,10 B)4,7 C)2,6 D)3,8
131. O’simliklarda fotosintezning intensivligi (jadalligi) nimaga bog’liq?

A)ko’rinadigan nurlarga

B)yorug’likning maksimall darajasiga

C)yorug’likning minimall darajasiga

D)yorug’likning optimal darajasiga
132. Fotoperiod nima bilan belgilanadi?

A)yerning quyosh atrofida aylanishi bilan B)yorug’likning optimal darajasi bilan

C)yil fasllari bilan

D)organizmlarning individual xususiyatlari bilan

133.Quyidagi o’simliklar orasida nechta qisqa kun, nechta uzun kun o’simliklari berilgan:

Qalampir, baqlajon, piyoz, karam, rediska, sholg’om, kartoshkagul, g’o’za, qulupnay, bodring.

A)6 ta uzun kun; 4 ta qisqa kun

B)6 ta qisqa kun; 4ta uzun kun

C)5 ta qisqa kun; 5 ta uzun kun

D)3 ta qisqa kun; 7 ta uzun kun

134. Yer sharining qaysi zonasida kun uzunligi yil davomida deyarli bir xil saqlanadi?

A)Taygada B)Amazonkada

C)Arktikada D)Ekvatorda
135.Uzun kun o’simliklari qaysi mintaqalarda tarqalgan?

A)mo’tadil iqlimli B)tropik va subtropik

C)ekvatorial va subekvatorial D)hamma mintaqada
136.Qoqio’t kun uzunligiga javob reaksiyasiga ko’ra qaysi ekologik guruhga mansub?

A)qisqa kun B)neytrall C)uzun kun D)t.j.yo’q

137.Quyidagilar orasidan ortiqchasini tanlang?

A)bo’ri B)chirildoq C)suvarak D)quyon