12- ma’ruza Parallel hisoblash tizimlari Reja: Parallel tizim arxitektura kategoriyalari Parallel protsessorlar


Download 0.69 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/22
Sana21.04.2023
Hajmi0.69 Mb.
#1370652
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Bog'liq
4-маъруза

2.Parallel arxitekturalar 
• Parallel kompyuterlar tizimlari arxitekturasida 2 ta jihat asosiy rol o’ynaydi: 
• Protesssorlar va ularning xotiralari o’zaro qanday bog’langanligi; 
• Protsessorlarning qanday o’zaro ta’sir qilishi. 
Parallel algoritmlarni muhokama qilganda biz ana shu jihatlar haqida gapiramiz. Negaki u 
yoki bu yechimlar turli masalalar uchun turli samaradorlikka ega bo’lishi mumkin. Parallel 
arxitekturada protsessorlarni ulashning bundan boshqa imkoniyatlari ham mavjud. Bularga 
daraxtsimon tarmoqlar (protsessorlar bironta daraxtni hosil qiladi) va ikki o’lchovli 
chambaraksimon umumlashtiradigan giperkublarni misol qilish mumkin. 
3. Zamonaviy parallel kompyuterlar arxitekturasi 
Parallel arxitekturaning ikkinchi variantida har bir protsessor faqat shu protsessor 
uchun mavjud bo’lgan o’z xotirasiga ega. Bunday sxema ko’pkompьyuterli yoki 
taqsimlangan xotira tizimi deb ataladi. Multikompьyuter va multiprotsessorning 
asosiy farqi shundaki, ko’p kompьyuterdagi har bir protsessor o’zining lokal 
xotirasiga ega bo’lib, unga ushbu protsessor LOAD va STORE buyruqlarini bajarish 
orqali kirishi mumkin, ammo bu buyruqlardan foydalanadigan boshqa biron bir 
protsessor ushbu protsessorning hususiy xotirasiga kira olmaydi. SHunday qilib, ko’p 
protsessorlarda barcha protsessorlar tomonidan foydalaniladigan bitta fizik manzil 
maydoni mavjud, ko’pkompьyuterlarda esa har bir protsessor uchun alohida fizik 
adreslar bo’shliqlari mavjud.
Multikompьyuterdagi protsessorlar bir-birlari bilan umumiy xotiraga oddiy kirish 
orqali aloqa qila olmasliklari sababli, protsessorlar ularni bog’laydigan aloqa 
tarmog’i orqali xabar almashadilar. Uskunada amalga oshirilgan umumiy xotira 
bo’lmasa, ma’lum bir dasturiy ta’minot tuzilishi qabul qilinadi. Multikomputerda 
LOAD va STORE buyruqlari yordamida ma’lumotni o’qish va yozish imkonini 
beradigan barcha protsessorlar uchun bitta virtual manzil maydoniga ega bo’lish 
mumkin emas. Masalan, yuqori chap burchakdagi protsessor o’z ob’ektining bir 
qismi keyingi protsessor bilan bog’liq bo’lgan boshqa bo’limga tushganligini 
aniqlasa, u samolyotning dumini tasvirini olish uchun xotiradan ma’lumotlarni 
o’qishni davom ettirishi mumkin. 


SHunday qilib, biz ikkilamchi vaziyatga duch kelmoqdamiz: ko’p protsessorlarni 
yaratish qiyin, lekin dasturlash oson, va multikompьyuterlarni qurish oson, lekin 
dasturlash qiyin. Natijada, doimo gibrid tizimlarni yaratishga urinishlar qilinmoqda. 
Ushbu harakatlar umumiy xotirani har xil yo’llar bilan amalga oshirish mumkinligini 
tushunishga olib keldi, ularning har biri afzalliklari va kamchiliklari bilan. Parallel 
kompьyuter arxitekturasi sohasidagi deyarli barcha tadqiqotlar ikkala tizimning 
afzalliklarini birlashtirgan gibrid shakllarni yaratishga qaratilgan. Bu erda 
kattalashtirishga erishish, ya’ni tobora ko’proq protsessorlar qo’shilishi bilan to’g’ri 
ishlashni davom etadigan tizimni ishlab chiqish muhimdir. 
Yondashuvlardan biri zamonaviy kompьyuter tizimlari monolit emas, balki ko’p 
darajali tuzilishga ega bo’lishiga asoslanadi. Bu rasmda ko’rsatilganidek, umumiy 
xotirani bir necha darajadagi istalgan darajasida amalga oshirishga imkon beradi. 
8.17. SHakl. 8.17, ammo biz "haqiqiy" ko’p protsessorda bo’lgani kabi, qo’shimcha 
qurilmalarda amalga oshirilgan umumiy xotirani ko’ramiz. Ushbu ishlanmada bitta 
jadvallar to’plami bo’lgan operatsion tizimning bitta nusxasi, xususan, xotira ajratish 
jadvali mavjud. Agar jarayon ko’proq xotirani talab qilsa, u operatsion tizimni 
to’xtatadi, so’ngra jadvaldagi bepul sahifani qidirishni boshlaydi va ushbu sahifani 
chaqirish jarayonining manzil maydoniga solishtiradi. Operatsion tizimga kelsak, 
bitta xotira mavjud va operatsion tizim qaysi sahifa qaysi jarayonga tegishli 
ekanligini kuzatib boradi. Uskunada umumiy xotirani amalga oshirishning ko’plab 
usullari mavjud. 


bitta kompьyuterlashtirilgan apparat va operatsion tizimdan foydalaning, u umumiy 
xotirani simulyatsiya qiladi va bitta sahifali virtual manzil maydonini taqdim etadi. 
Ushbu yondashuv har bir sahifa xotira modullaridan birida joylashgan va har bir 
mashina o’zining virtual xotirasi va o’z sahifalari jadvallarini o’z ichiga olgan 
Distributed SHared Memory (DSM) ni keltirib chiqaradi [127]. Agar protsessor 
LOAD yoki STORE buyrug’ini bajarsa, unda yo’q sahifaga kirsa, tizim istisno holati 
yuz beradi. 



Download 0.69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling