12-Amaliy mashg‘ulot mavzusi: Devorning issiqlik o'tkazuvchanligi

12-Amaliy mashg‘ulot mavzusi:
Devorning issiqlik o'tkazuvchanligi.

Temir-beton kamarning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffi-siyenti devorning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyentidan katta bo‘lganligi sababli, tashqi devorga birikkan joydagi polning harorati keskin pasayib ketadi. Buning oldini olish uchun devorning bu qismi uchun harorat maydoni hiso-blanib, zilzilabardoshli kamar bilan yopma oralig‘iga is-siqlik kam o‘tkazuvchi qatlam qo‘yish zarur.

Tashqi to‘siq konstruksiyalardagi kiritmalarning is-siqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti konstruksiyaning is-siqlik o‘tka¬zuv¬chanlik koeffitsiyentidan katta bo‘lsa, kirit-ma va konstruksiya ichki sirtining harorati keskin pasayib, kondensat ham hosil bo‘lishi mumkin.
Issiqlik o‘tkazuvchan kiritmali konstruksiyalarga quyidagi¬larni misol qilib olish mumkin: temir-beton va metall karkas bilan qo‘shib terilgan g‘isht devorning qismi, sarbasta (peremgchka), zilzilabardotsshi kamar, o‘zak va boshqalar. Temir-beton ustunning g‘isht deyur bilan qo‘shib terilgan qismi 6.7-rasmda ko‘rsatilgan.
Tashqi devor bilan temir-beton ustunning qo‘shilgan qismi.
Ushbu kiritma ichki sirtining haroratini aniqlash uchun quyidagi belgilar qabul qilingan:
х – issiqlik o‘tkazuvchan kiritma ichki sirtining xarora-ti;
и – tashqi to‘siq konstruksiya ichki sirtining harorati;
к – konstruksiya butunlay issiqlik o‘tkazuvchan kiritma-dan iborat bo‘lganda, uning ichki sirti harorati. Bu haro-ratlar farqini quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:
u>x>k.Agar issiqlik o‘tkazuvchan kiritma enining qalinligiga ning nisbati qanchalik kichik bo‘lsa, x ning qiymati и qiymatiga shunchalik yaqin bo‘ladi. Agar a = 0 bo‘l-sa, = и bo‘ladi.
nisbati qancha katta bo‘lsa, х ning qiymati к qiymatiga shuncha yaqin bo‘ladi.nisbati yetarli kattalikka ega bo‘lganda, х = к bo‘ladi.
Demak, tashqi to‘siq konstruksiya ichki sirtining haro-ratidan kiritma ichki sirtining harorati ayirmasi и – к maʼlum kattalikka teng bo‘ladi.
Bu tenglikni quyidagicha yozish mumkin:
_и – _к = (_и – _к),
bu yerda  – kiritma enining qalinlik nisbatiga bog‘liq bo‘lgan koeffitsiyenti. Prof. K.F.Fokin bu koeffitsiyentni temir-beton ustun uchun ishlab chiqqan. Bu hisoblar natijasi 6.1 – jadvalda keltirilgan.

Koeffitsiyent  ning qiymatlari

а/	0	0,02	0,05	0,1	0,2	0,4	0,6	0,8	1,0	1,2	1,5	2,0	2,5 va undan katta
	0	0,32	0,55	0,63	0,7	0,78	0,83	0,87	0,9	0,92	0,95	0,98	1,0

>2,5 bo‘lsa,  = 1 bo‘lib, х = к bo‘ladi.
Agar tashqi to‘siq konstruksiya va kiritmaning issiqlik uzatuvchanlik qarshiliklarini mos ravishda R¹_o va R¹¹_o deb belgilasak, u holda III bobdagi (3.26) formula quyidagi ko‘rinishni oladi:

formulani formulaga qo‘shib soddalashtirsak, u quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:

Agar (6.3) tenglamadagi и ning o‘rniga (3.26) formulada-gi и ning ifodasini qo‘yib, х ga nisbatan yechilsa, formula quyidagi ko‘rinishni oladi:

formula yordamida issiqlik o‘tkazuvchan kiritma va tashqi to‘siq konstruksiya ixtiyoriy issiqlik o‘tkazuvchan koeffitsi-entga ega bo‘lgan holda ham to‘g‘ri burchakli kiritma ichki sirtining haroratini aniqlash mumkin. Demak, (6.4) formu-la yordamida kesimi to‘g‘ri burchakli issiqlik o‘tkazuvchan ki-ritmalar ichki sirtining haroratini hisoblash mumkin.