12-ma’ruza. Kiritish-chiqarishni boshqaruv tizimi. Reja

Uzilishlarni qayta ishlash
Uzilishlar maksimal holatda operatsion tizimning ichiga yashirilgan bo`lishi kerak. Iloji boricha operatsion tizimning eng kam qismi ushbu uzilishlari bilan aloqa tuzishi kerak. Eng oson yo`l bu kiritish – chiqarish amalini so`ragan protsessga amalni o`zi tamom bo`lguncha va uzilish paydo bo`lguncha o`zini bloklashga ruxsat berish. Uzilishning effekti aslida blokga qo`yilgan protsess o`zini harakatini davom qilishida.
Qurilmalar drayveri
Hamma qurilmaga aloqasi bor kod qurilmaning drayveriga joylashtiriladi. Har bir drayver bir turdagi qurilmani boshqarishi mumkin yoki bir sinfga ajratilgan bo`lishi mumkin. Operatsion tizimda har bir qurilmaning afzalliklari haqida faqat ushbu drayveri biladi.
Qurilmaning drayveri dasturiy pog`onadan so`roqni qabul qilishdan keyin ushbu so`roqni qaysi yo`l bilan yechish xulosasiga keladi. Eng odatiy so`roq bu bir necha ma`lumot blokni o`qish so`rog`i. Agarda ushbu qurilma so`roq kelgan vaqtda bo`sh bo`lsa u ushbu so`roqni vaqt o`tkazmasdan bajaradi. Agarda boshqa so`roq bilan band bo`lsa yangi so`roq so`roqlar navbatiga qo`yiladi va navbati kelgandan keyin bajariladi.
Kiritish – chiqarish so`rog’ini amalga oshirishda 1 – qadam disk uchun masala: bu so`roqning abstrakt shaklida konkret shaklga o`zgartirishi hisoblanadi.
Buyruqni kontrollerga o`tkazgandan keyin drayver o`zini amali tamom bo`lgunga qadar blok aniqlashi kerak.
Agarda bitib turgan amal ko`p vaqt egallaydigan bo`lsa drayver o`zini bloklaydi. Agarda kiritish – chiqarish buyrug`i tez bajarilib tursa ushbu amalni blokda tushmasdan kutadi.
Operatsion tizimning mustaqil pog`onasi
Dasturiy ta’minotning qismlari qurilmalardan mustaqil drayver va qurilmalardan mustaqil dasturlar orasida chegarasini tizim tomonidan aniqlashi, shunga sabab ba’zi funksiyalar mustaqil yo`l bilan bajariladi.
Qurilmalardan mustaqil pog`ona tipik funksiyalari:

• 
  Qurilmalar drayverlarga umumiy interfeysni tashkillashtirish
  
• 
  Qurilmalarni nomlanishi
  
• 
  Qurilmalarni himoyalash
  
• 
  Mustaqil blokning hajmini ta’minlash
  
• 
  Buferizatsiya
  
• 
  Blok yo`naltirilgan qurilmalarda xotirani taqsimlash
  
• 
  Xatolar haqida xabar berish
  

Dasturiy ta’minotning yuqori pogo`nalari uchun har xil hajmli bo`lgan ma’lumot bloklari bilan ishlashi noqulay. Shu sababdan ushbu pog`ona bir xil blokning razmerini ta’minlab beradi.
Faylni yaratganda yoki faylga yangi ma’lumotni kiritganda o`sha faylga qo`shimcha yangi blokni ajratishimiz shart. Shu sababdan operatsion tizim diskning bo`sh bloklar bir xotirasini yozishi kerak. Ushbu ma`lumotlar asosida bo`sh blokning qidiruv algoritmini yaratishimiz mumkin.
Dasturiy ta’minotning foydalanuvchi pog`onasi
Eng katta kiritish – chiqarish operatsion tizimning dasturiy ta’minoti operatsion tizimning ichida joylashgani bilan, ba’zilari foydalanuvchi dasturlar tomonidan yaratilgan bo`ladi. Tizimli so`roqlar odatda kutubxona amallari bilan yaratiladi. Agarda dastur C tilida yaratilgan bo`lsa kiritish – chiqarish uchun cin,cout ishlatiladi.
Kiritish – chiqarish dasturiy ta’minotning yana bir turi Spooling tizimi. Bu multidasturli tizimda tanlangan qurilmalar bilan ishlash yo`li .