13 – Amaliy mashg’ulot Mavzu: Zaharlanishda (gazlardan, ovqatdan, radioaktiv moddalardan va boshqalar). birinchi yordam

kursatish usullari

Zaharlanish hayotda ko’p uchraydi, agar zaharlovchi modda og’iz orqali tushgan bo’lsa, zaharlangan odamning oshqozonini yuvib tashlash lozim. Uning uchun unga katta miqdorda iliq suv ichirib, qayt qildirish zarur va zudlik bilan shifoxonaga olib borish kerak. Bu o’rinda barcha zaharlanishlar haqida ma’lumot berish imkoni yo’q, shuning uchun avtohaydovchilar orasida ko’proq uchraydigan zaharlanishlar va ularga birinchi yordam kursatish haqida to’htalamiz.

4.Benzindan zaharlanganda birinchi tibbiy yordam.

Benzindan zaharlanish havo aylanmaydigan yopiq ishlab chiqarish binolarida benzin saqlash qoydalari buzilganda, bakdan og’iz bilan benzin so’rib olinganda, injektorli dvigatellarda bakka o’rnatilgan yoqilg’i nasosini ishlatishdan oldin havoni so’rib olishda benzin nafas yo’llarida, oshqozonga va teri qoplamalariga tushganda sodir bo’ladi.

Benzindan o’tkir zaharlanish belgilari: mastlik holatiga tushish, bosh og’rig’i, bosh aylanishi, og’iz qurishi, kungil aynishi, yuz qizarishi.
Og’ir zaharlangan odam hushini yo’qatadi, muskullari beihtiyor qisqara boshlaydi.
Birinchi tibbiy yordam:
1.Shikastlangan odamni zudlik bilan toza havoga olib chiqib, bo’ynini kiyimdan, belini tasmadan ozod qilish kerak.
2.Agar hushsiz bo’lsa, navshadil spirt hidlatish kerak.
3.Agar nafas olmayotgan bo’lsa va bo’ynida o’yqu arteriyasida pul’s bo’lmasa, jonlantirish usulini qo’llash kerak.
4.Zudlik bilan tez tibbiy yordam chaqirish kerak.


Dvigatelning chiqindi gazlaridan zaharlanganda
birinchi tibbiy yordam:

Dvigatelning chiqindi ”SO” gazlaridan zaharlanig qish mavsumida ko’proq uchraydi, bu aksar hollarda isitilmaydishgan, havo aylanish tizimi yo’q garajlarda yoki dvigatel’ ishlab turganda transport vositasi salonida yuz beradi. Ayrim hollarda bunday hodisa o’lim bilan tugashi mumkin.

Dvigatelning chiqindi gazlaridan zaharlanish belgilari: bosh og’rig’i, bosh aylanishi, quloqda shovqin paydo bo’lishi, chanqash, kungil aynishi, qayt qilish. Zaharlangan odamning terisi to’qqizil rangga kirishi, og’ir hollarda esa oqish kulrang tusga aylanish mumkin. Yurak urishi tezlashadi, qon bosimi va tana harorati oshadi, ko’z qorachig’i kengayadi, nafas olishi tezlashadi, muskullar beihtiyor qisqaradi.


Birinchi tibbiy yordam:

1.Zudlik bilan toza havoga olib chiqish kerak.

2.Agar bo’ynidagi uyqu arteriyasida pul’s bo’lmasa zudlik bilan tibbiy yordam chaqirish kerak.


Mavzuni mustahkamlash yuzasidan savollar:

1.Is gazi to’g’risida nimalarni bilasiz..

2. Ovqatdan zaharlanish turlarini aytib bering..
3.Alkogol’dan zaxarlanish nima
4.Benzindan zaharlanganda birinchi tibbiy yordam.berish qanday amalga oshiriladi.