13-Mavzu. Asosiy saqlovchi vositalar yordamida fuqarolarni muhofaza qilish. Reja

5-rasm. Resperator R-2:
1-yarim niqob; 2-nafas oluvchi klapan; 3-nafas chiqaruvchi klapan; 4-burun qisqichi; 5-tasmalar.

Chiqarilgan havo esa tashqariga haydaydigan klapan orqali chiqarib yuboriladi.

Resperator R-2 uch xil о‘lchamda chiqarilib, uning о‘lchami yuz balandligini о‘lchash orqali aniqlanadi.
1-о‘lcham 99-109 mm, 2-о‘lcham 109-119 mm va 3-о‘lcham 119dan katta. Bolalar uchun resperator nol о‘lchamda chiqariladi. Resperatorlar polietilenli qopchada germetik ravishda saqlanadi.
SHB-1 rusumli resperator 1 martali ishlatiladigan о‘lchamsiz saqlovchi vosita hisoblanib, bunda filtrlovchi element sifatida Petryanov matosi ishlatiladi. SHB-1 resperatori Chernobl avariyasida qо‘llanilib, yaxshi natijalar berganigi ma’lum.
Matoli niqoblar - nafas organlarini saqlovchi vositalarning asosiy uslubi sanalib, u radiaktiv moddalardan, biologik tumanlardan saqlovchi vosita hisoblanadi. Lekin bu vosita zaharli moddalardan saqlay olmaydi. Bunday vositalar zich tо‘qilgan matolardan har bir fuqaro о‘zi tayyorlashi mumkin va uning rusumi MM-1 deb ataladi. Yana nafas organlarini saqlovchi oddiy vositalar qatoriga paxta, dokali taqqichlar ham kiradi.
Terini saqlovchi vositalar. Terini saqlovchi vositalar ham saqlash darajasiga kо‘ra: filtrlovchi va izolirlovchi xillarga bо‘linadi. Izolirlovchi terini saqlovchi vositalar havo о‘tkazmaydigan rezinali elastik materiallardan ( masalan, PVX) tayyorlanadi. Ular germetik va nogermetik holda bо‘ladi. Germetik vositalar butun teri a’zolarini berkitib, zaharli moddalarning bug‘i va tomchilaridan butunlay saqlaydi. Germetik bо‘lmagan vositalar esa faqat zaharli moddalarning tomchilaridan saqlaydi. Izolirlovchi terini saqlovchi vositalarga: kombinezon va kamzul, yengil himoya kostumi L-1 va umumqо‘shin himoya jamlamasi kiradi. Himoya kombinezoni, bitta qilib tikilgan kurtka, shim va bosh kiyimdan tashkil topgan. Kombinezon va kostum tarkibiga shlemosti (podshlemnik), rezinali oyoq kiyimi va rezinali qо‘lqop kiradi. Himoya kombinezoni va kostumi odamlarning tuzilishiga kо‘ra 3 о‘lchamda ishlab chiqariladi: 1-о‘lcham 166 sm gacha, 2-о‘lcham 165-172, 3-о‘lcham 172 sm dan yuqori.