13-mavzu. Paxta tо‘qimachilik klasterlarini tashkil etish asoslari

5. Xulosa va takliflar.
Biz klaster faoliyatiga oid ba’zi bir raqamlarga tо‘xtalib о‘tdik, xolos. Klaster tizimining joriy etilishi misolida sohada hali muammolar kо‘pligini, ularni bartaraf etishda keng kо‘lamli ishlar olib borilayotganini kо‘rish mumkin. Ish bor ekan, muammolar ham yuzaga kelishi tabiiy.
Bir sо‘z bilan aytganda, klaster tizimi nafaqat qishloq xо‘jaligi, balki sanoat va xizmat kо‘rsatish sohalarini qamrab olmoqda. Zamon talabiga mos odimlash esa hamisha barcha jabhalarda yutuq va samaralar garovi bо‘lib kelgan. YA’ni, klasterlar boqimandalikka chek qо‘yib, erkin va samarali mehnat qilishga undaydi.
Respublikada 2020-yilda jami 96ta paxta-tо‘qimachilik ishlab chiqarish va klasterlari faoliyat yuritmoqda.
Paxta-tо‘qimachilik ishlab chiqarish va klasterlari tomonidan 2020-yilda 906 313 gektar yer maydoniga paxta xom ashyosi yetishtirildi. Bu Respublikadagi paxta xom ashyosi yetishtiradigan umumiy yer maydoning 87,7 %, tashkil etadi.
Paxta-tо‘qimachilik ishlab chiqarish va klasterlari paxta terishni zamonaviy usullaridan foydalanilmoqda, jumladan, AQSH (John Deyere), Germaniya (Case), Xitoy va boshqa davlatlarda ishlab chiqarilgan paxta terish mashinalarida terib olinmoqda⁸
Klaster faoliyatiga oid ba’zi bir takliflarimizni bermoqchimiz.
1. Paxta-tо‘qimachilik ishlab chiqarish va klasterlari paxta xom ashyosi yetishtirish davrida ilg‘or zamonaviy innovatsion texnologiyalarni jalb etgan holda paxta hosildorligini oshirish;
2. Klasterlarni tashkil qilish va ular umumiy faoliyati bilan bog‘liq ma’lumotlar beruvchi ochiq axborot bazasini yaratish;
3. Klaster tizimini nafaqat qishloq xо‘jaligi, balki sanoat va xizmat kо‘rsatish sohalarini ham, ya’ni yog‘och va yog‘och buyumlari, qog‘oz, mebel, matbaa, kosmetika mahsulotlarini ham ishlab chiqarishda klaster tizimi yо‘lga qо‘yilsa maqsadga muvofiq bо‘lar edi.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Porter M. (2003) KonkurensiY. M: Izdat.dom “Vilyams”, 5-15 str.
   
2. 
   Rahmatov M.A., Zaripov B.Z. (2018) Klaster – integratsiya, innovatsiya va iqtisodiy о‘sish. Risola. “Zamin nashr”, 4-10 va 20-27-betlar.
   
3. 
   Tretyak V.P. (2006) Klasteri predpriyatiy. M: Avgust Borg, str. 132.
   
4. 
   Tkacheva S.V. (2003)Rol klasterov v innovatsionnogo razvitiya regionov. TEIS, str. 294.
   
5. 
   Usmonov B.SH, Raximov F.X, Dо‘smuxamedova. (2017) Ta’lim, fan va ishlab chiqarish integratsiyasi va innovatsion hamkorlik. Ilmiy-uslubiy qо‘llanma. – Toshkent, “Adabiyot uchqunlari” nashriyoti, 6-11-betlar.
   
6. 
   M.M.Manukyan. Osnovi ekonomiki, upravleniya i prava. Elektronniy resurs. http://cyberleninka.ru [ 2018 yil 14 fevral].
   
7. 
   Larionova N.A. (2007) Klasterniy podxod v upravlenii konkurentosposobnostyu regiona / N.A.Larionova // Ekon. vestnik RGU. - №1. - S.182.
   
8. 
   Davlyatov B. A Sreating cotton cluster in conditions of uzbekistan and its role in the economic development. International Journal in Management and Social Science Volume 07 Issue 08, August 2019 ISSN: 2321-1784 Impact Factor: 6.319
   
9. 
   2017-yilda prezidentimiz SH.M.Mirziyoyev tashabbusi bilan Buxoroga tashrifi vaqtidagi ma’ruzasi. https://kun.uz « ...Klaster»: О‘zbekiston qishloq xо‘jaligini о‘nglay oladimi? - Kun.uz
   
10. 
    О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. 2018 yil 28 dekabr. “Adolat” gazetasi 2018 yil 29-dekabr № 52 (1221)
    
11. 
    О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 16 sentabridagi PQ-4453- sonli qarorida “Yengil sanoatni yanada rivojlantirish va tayѐr mahsulotlar ishlab chiqarishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari tо‘g‘risida”gi qarori (Qaror, 2019)
    
12. 
    2018 yil 31 martdagi PQ-253-sonli “Paxta-tо‘qimachilik ishlab chiqarishlari va klasterlari faoliyatini tashkil etish bо‘yicha qо‘shimcha chora-tadbirlar tо‘g‘risida”gi qarori (Qaror, 2018)
    
13. 
    “О‘ztо‘qimachiliksanoat” uyushmasi korxonalari tо‘g‘risidagi ma’lumot. 2019/2020 yillar.
    
14. 
    О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 14 dekabrdagi “Tо‘qimachilik va tikuv-trikotaj sanoatini jadal rivojlantirish chora-tadbirlari tо‘g‘risida”gi PF- 5285-son Farmoni.(Farmon 2017y)
    
15. 
    https://xs.uz/uz Klaster- raqobatda yutib chiqishning eng oqilona yо‘lidir. “Xalq sо‘zi” gazetasi 2018 y 22-noyabr № 241 (1191)
    
16. 
    https://yuz.uz/ Klaster tizimi — qishloq xо‘jaligida yangi imkoniyat va samaradorlik omili.”Yangi О‘zbekiston” gazetasi. 2021 yil 19- oktabr. № 207 (463).
    
17. 
    https://uzts.uz/uzb/ Paxta tо‘qimachilik ishlab chiqarish va klasterlari tomonidan amalga oshirilgan ishlar tо‘g‘risida. 2021 yil.
    

1^ Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 2018 йил 28 декабрь. “Адолат” газетаси 2018 йил 29-декабрь № 52 (1221)

2^https://xs.uz/uz Kластер-рақобатда ютиб чиқишнинг энг оқилона йўли. “ Халқ сўзи” газетаси. 2018йил 22-ноябр № 241 (1191)

3^ Davlyatov B. A Сreating cotton cluster in conditions of uzbekistan and its role in the economic development. International Journal in Management and Social Science Volume 07 Issue 08, August 2019 ISSN: 2321-1784 Impact Factor: 6.319

4^ “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси маълумотлари .

5^ 2017-йилда президентимиз Ш.М.Мирзиёев ташаббуси билан Бухорога ташрифи вақтидаги маърузаси. https://kun.uz › ...Кластер»: Ўзбекистон қишлоқ хўжалигини ўнглай оладими? - Кун.уз

6^ https://yuz.uz/ Кластер тизими — қишлоқ хўжалигида янги имконият ва самарадорлик омили . “Янги Узбекистон” газетаси. 2021йил 19 октябр.№ 207 (463)

7^ “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси маълумотлари .

8^ https://uzts.uz/uzb/ Пахта тўқимачилик ишлаб чиқариш ва кластерлари томонидан амалга оширилган ишлар тўғрисида.2021йил.