14- amaliy mashg‘ulot 14- mavzu. Qatlam jamlash usuli orqali poydevor cho‘kishini xisoblash

deformatsiyasining hisobiy qiymati (£/,) esa har bir alohida holat uchun


gruntlar mcxanikasining usuilari yordamida aniqlanadi.


S oiiggi yillarda olib borilgan kuzatuvlar o ’rtach balandlikdagi


inshootlar (4-6 qavatli) poydevorining o ’lchamlarini zaminga


uzatiluvchi bosim ning m e’yoriy qiymati asosida aniqlash yahshi natija


berishini ko’rsatdi. Bunday usulda aniqlangan poydevom ing oMchamlari.


zamin cho‘kishini va cho'kishlar orasidagi farqni mazkur toifadagi
Quyidagi shart bajarilishi kerak:
S_max,_i (43)
Zaminning chegaraviy deformatsiya kattaligi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanishi mumkin
(44)

bunda l – tayanchga tiralgan oraliq qurilmalarning kattasining uzunligi; 1 <25 m bo‘lsa, l =25 m deb qabul qilinadi.

Nazorat savollari
1. Poydevor cho‘kishi nima?
2. Poydevor cho‘kishini hisoblash uchun qanaqa sxemalardan foydalaniladi?
3. Poydevor cho‘kish kattaligiga qanday omillar ta’sir etadi?
4. Elementar grunt qatlamlarning qalinligi qanday belgilanadi?
5. CHo‘kishni hisoblash uchun qaysi kuchlanishdan foydalaniladi?
6. Sikilayotgan qatlamning pastki chegarasi qanday topiladi?
7. Gruntning o‘z og‘irligidan kuchlanishni aniqlashda suvning ko‘tarish ta’siri qanday hisobga olinadi?
8. Zaminni deformatsiyaga hisoblash sharti qanaqa?


Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar

1. 
   O‘zRST 25100-95 Gruntlar. Tasnifnoma. O‘zb. Resp. Davarxitektqurilish qo‘mitasi, 1996.
   
2. 
   QMQ 2.02.01-98 Bino va inshootlar zaminlari/ Davlat Arxitektqurilishqo‘m. Toshkent, 1998, –144 b.
   
3. 
   KMK 2.02.01-97. Osnovaniya zdaniy i soorujeniy. Goskomarxstroy RUz, 1997.
   
4. 
   KMK 2.02.03-97. Svaynыe fundamentы. Goskomarxitektstroy RUz, 1997.
   
5. 
   Goldshteyn M.N., Sarkov A.A., CHerkasov I.I. Mexanika gruntov, osnovaniya i fundamentы. – M.: Transport, 1981.
   
6. 
   Rasulov X.Z. Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar. Toshkent. O‘qituvchi, 1993. 240 b.
   
7. 
   Nizamitdinova R.Z. «Osnovaniya i fundamentы». Metodicheskie ukazaniya k prakticheskim zanyatiyam. T. 2005 g.