14-amaliy ish. Tashqi kapital transheyani hajmi va konstruksiyasini hisoblash Ishdan maqsad

Rasm. 2.3.Kapitaltransheya elementlari va parametrlari

Transheya yon qiya qismidagi ikkita piramida V₁va prizma V₃ bilan tugallangan tog‘ jinsi xajmi uncha ko‘p bo‘lmagan va asosan xisoblashlarda inobatga olinmaydi. To‘g‘ri burchakli maydon asosida bh yotgan poluprizma xajmiVi,yarimiga teng, balandligi esa transheya uzunligiga teng: L = h/i,

Piramida xajmi V₂,ya’ni asosi uchburchak maydonidan iborat:

Formula o‘zgartirilgandan so‘ng , transheya xajmi qo‘yidagicha:

Tik transheya xajmi ham ushbu formula yordamida xisoblanadi, lekin i kattalik transheya qiyalik burchagi sinusi natural qiymatiga kiritiladi.
Bir nechta gorizontlarni ochuvchi tashqi murakkab transheya konstruksiyasi (umumiyyoki gruppali), karyer bortiga uni tutashishi turiga bog‘liq ravishda transport kommunikatsiya sistemlari, transport maydonchalari soni turli xil bo‘lishi mumkin. Transheya bir yoki ikki tomonli tutashgan, umumiy yoki aloxida chiqish yo‘li bo‘lishi mumkin (rasm.2.4). Pog‘ona balandligiN_uvamaydon kengligi b_t,turli gorizontdagi o‘lchamlar har xil bo‘lishi mumkin.


Rasm. 2.4 Ikkita gorizontni ochuvchi umumiy transheya sxemalari:
a — umumiy chiqish yo‘li va bir tomonlama tutashganligi bilan;
b- aloxida chiqish yo‘li va bir tomonlamatutashganligi bilan.

Xaqiqatda transheya to‘g‘ri geometrik figura xisoblanmaydi. SHuning uchun aniq xisoblashlar uchun vertikal parallel kesimlar usulidan foydalaniladi. (rasm.). SHunda transheya xajmi:

`
Bu erda S_b S₂,... ,S„ — ko‘ndalang kesimi yuzasi maydoni m²; l₁, 1₂,..., l_p — mos keluvchi kesimlar orasidagi masofalar, m.
Xajmni bu usulda qancha aniq xisoblansa, kesimlar orasidagi masofa kamayadi.