14 tema: biologiyadan mámleketlik tálim standartlari maqseti hám strukturasi: Úzliksiz biologiyaliq tálim mazmuni hám strukturasi. TÁLimniń zamanagóy modelin ámeliyatqa en jaydiriwda oqiw-metodikalíq táminatí rawajlandíRÍw mashqalalarí

1.2. Biologiya ta`lim standartnin` ta`rtip bo`limleri:
Biologiya talim standarti biologiya ta`liminin` bas maqseti oqiwshi tayarlawdan ibarat. Ha`zirgi da`wirde o`mirdin` du`ziliw da`rejeleri arasinda organizm da`rejesi oraylıq orinda turadi. Bir joqdan ol tirishliktin` du`ziliwinin` ku`y da`rejeleri boliw molekula kletka da`rejesin o`zine birlestirilse, ekinshi jaqdan organizmnin` o`zi tirishilik duziliwinin` joqari da`rejesi boliw, populyatsiya-tur, biogeotsenoz. Biosfera da`rejeler ta`rtibinde kiriwin itibarg`a alip biologiya ta`lim standartinin` talim bag`darlardan 1-bolip, «organizm biologik sistema» aling`an. Ma`mleket ta`lim standartin islep shig`iwdag`i tiykarg`i printsiplerden bir ma`mleket ta`lim standarti ma`mleket. Ja`miyet, talabina shaxs za`ru`rligine baylanisli. Ma`lim keyingi jillarda ja`miyet ag`zalarina, ekologik teppe-ten`liktin` buziliwi ha`tte adamlar o`mirine ziyan tiygizbekte. Bunday waqitda jaslardi ekologik bieimlar menen qurallandiriw, ta`biyiy resurslarg`a aqil menen jetiw, o`simlik haywan tu`rlerin asiriw, topiraq shorlaniwg`a qarsi gu`resiw. Suw, hawa, topiraq tazalig`in saqlaw todbirlari menen tanistiriw bolip sanaladi-soni itibarg`a alip biologiya ta`lim standartina ta`lim moriunnin` ekinshi sipatida «ekologik sistemalar» dan aling`an. Keyingi jillarda dinge erkinlik beriliwi minezi menen shaxslar du`n`ya bilimlerinin` ja`miyet rawajlaniwindag`i rolin inkar etip, jaslarg`a tek diniy bilim beriw. Olar organik a`lemdegi tariyxi jarean, o`simlikler haywanlar, adamlar million jillar aralig`inda o`zgergenligin ta`n almaqta. Sonin` ushin ja`miyettin` ha`zirgi rawajlaniwi jaslarg`a diniy obod-ahlad normalarin sindiriwi menen organik alimlardin` tariyxi rawajlaniw tuwrisindag`i bilimlerdi beriw. Olarda ta`biyat ha`m ja`miyet tariyxin tuwri tu`siniwi imkan jaratadi, sol sebepli biologiya ta`lim standartinda oqiwshilar o`zgertiwi lazim bolg`an majbu`riy bilimler keltirilgen. Biologiya ta`lim standartinda bilimnin` minimal talaplar oqiwshilarg`a qanday o`zgertiwine aniqlaw maqsetinde ha`r bir oqiw pa`ninde tapsirmalar berilgen.